Heb je dat ook weleens? Dan word je wakker en je denkt: ‘ik wil huwen met een homo!’ Al snel slaat je de schrik om het hart, want misschien kom je bij je huwelijk wel een weigerambtenaar tegen! Als je te vaak luistert naar Henk Krol, COC-voorzitter Vera Bergkamp, de Amsterdamse VVD-wethouder Eric van der Burg of menig D66-er, zou je denken dat een homohuwelijk door weigerambtenaren volstrekt onmogelijk is geworden in Nederland. Zijn die weigerambtenaren nu echt zo’n probleem?
Minister Marja van Bijsterveldt vindt in ieder geval van niet. Volgens haar moeten homo’s in elke gemeente kunnen trouwen, maar moet er ook begrip zijn voor ambtenaren met gewetensbezwaren, weigerambtenaren dus. Daarmee hebben ambtenaren het recht geen homo’s te trouwen. De hele Nederlandse homolobby staat sindsdien op zijn achterste benen. Henk Krol wil nu niet met Marja op een boot bij de Gay Pride en Vera Bergkamp is strijdbaarder dan ooit. De constante insinuatie is: homo’s mogen vanaf nu worden gediscrimineerd.
Kortere lijstjes
De vraag is dan: is dat zo? Stel je bent een homo en je wilt trouwen. Wat doe je dan? Je belt of mailt de gemeente, en die moet – ook van Van Bijsterveldt – de wet uitvoeren. De gemeente laat je kiezen uit een rijtje trouwambtenaren. Als je homo bent, zul je nooit door een gemeente worden verwezen naar een ambtenaar die geen homo’s wil trouwen. En mocht je die per ongeluk via de website toch uitgekozen hebben, bedenkt de gemeente wel een vage reden waarom die ambtenaar niet beschikbaar is. Vaak zal dat niet nodig zijn, want het aantal weigerambtenaren is nihil.
In de praktijk is het lijstje trouwambtenaren waaruit homostellen kunnen kiezen dus soms korter dan voor heteroparen. Dat is al tien jaar zo. Ambtenaren die geen zin hebben in homohuwelijken worden er vanzelf uitgefilterd, collega’s nemen dat over, vrijwel enkele geen homo wordt met een nee-zeggende ambtenaar geconfronteerd, geen trouwerij wordt afgelast en bijna niemand hoeft ooit het woord ‘gewetensbezwaren’ in de mond te nemen. En bovendien zullen homo’s ook niet door een ambtenaar getrouwd willen worden die bezwaar heeft tegen hun huwelijk. Erg feestelijk is dat immers niet. Al met al lost dit probleem zichzelf op, welke mening de minister, Henk Krol, het COC of D66 ook heeft.
Ideologische druktemakers
Natuurlijk weten alle druktemakers dit allang. Waarom dan zoveel discussie over een tiental ambtenaren waar niemand echt last van heeft? Dat is simpel: weigerambtenaren hebben gewoon de tijdsgeest niet begrepen. Geloven deden we vroeger allemaal in de kerk, en nu geloven we in een vrij specifiek waardepatroon, waarbinnen homotolerantie de perfecte meetlaat is om te zien of iemand deugt of niet. Iedereen die de zweem van discriminatie, onderscheid of afkeuring om zich heen heeft, wordt direct terecht gewezen. Homo’s moeten altijd lief, leuk en aardig gevonden worden en met hun wensen en zorgen moet altijd rekening worden gehouden. Door iedereen.
De homolobby zegt dat iedereen die hun wereldbeeld niet deelt intolerant is. Maar dat is maar zeer de vraag. Je kunt ook heel tolerant zijn tegenover homo’s en homohuwelijken toch onwenselijk vinden. Zolang weigerambtenaren geen homo’s in elkaar slaan of beledigen, en homo’s kunnen trouwen zonder met deze discussie te worden geconfronteerd, hebben die weigerambtenaren evenveel recht op tolerantie als roze bruidsparen. Pas als de homolobby andersdenkenden respecteert, kan zij tolerantie terugverwachten.
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie.
