Het Engelstalige boek Wikileaks – Inside Julian Assange’s War on Secrecy van David Leigh en Luke Harding, is in de korte tijd na zijn verschijning al een klassieker geworden. Het is geschreven door twee zeer ervaren journalisten die Julian Assange van dichtbij hebben meegemaakt. Leigh en Harding werken namelijk bij The Guardian, de krant die als eerste ging samenwerken met Wikileaks. Sterker nog, ze waren degenen die voornamelijk het contact onderhielden met Assange. Het boek zit niet alleen gedegen in elkaar, eveneens zijn er bewijsstukken bijgevoegd: achterin zijn een aantal van de uitgelekte cables opgenomen.
Leigh en Harding beschrijven gedetailleerd hoe Assange zijn weg naar het centrum van de publieke arena heeft afgelegd. Ze waren daar mede verantwoordelijk voor en laten dan ook trots zien welke journalistieke vaardigheden ze wel allemaal niet hebben ingezet om de pagina’s van hun krant te vullen. Naast al het journalistieke onderzoekswerk, hebben ze ook hun eigen getuigenverslagen zo objectief mogelijk laten lijken.
Journalistieke objectiviteit
Het contact met Assange heeft Leigh en Harding niet onberoerd gelaten. Ze verhullen maar nauwelijks dat ze zijn keuzes afkeuren. Assange zou geen oog hebben voor de gevaren van het onthullen van namen van informanten. Ze proberen wel objectief te zijn, maar hun persoonlijke meningen schemeren behoorlijk door. Het is de auteurs niet in de koude kleren gaan zitten om met Assange te moeten onderhandelen en discussiëren over hoe de lekken het meest gunstig benut kunnen worden. Naïeve waarheidszoekers ontmoeten de realiteit? Dus ze vertellen over hun eigen ontdekkingstocht, maar schrijven alsof ze geheel objectieve buitenstaanders zijn.
Aapje kijken
Gelukkig weten Leigh en Harding wel wat objectiever over te komen wanneer ze vertellen over de keren dat ze Assange in zijn natuurlijke habitat hebben gezien. Dat is namelijk wat ook verkoopt. Hij eet, drinkt, slaapt en wordt door de hele wereld in de gaten gehouden. Dat laatste weten Leigh en Harding maar al te goed. Ze lijken zich bijzonder goed bewust te zijn van de vragen die hun lezers hebben, namelijk: ‘hoe is Assange in het echt?’ en ‘is hij een schurk?’ Volgens de schrijvers zou Assange er op kicken dat hij als een slechterik wordt afgeschilderd. Leigh en Harding zijn namelijk van mening dat Assange zichzelf graag ziet als de grote boef die de strijd aangaat met de machtigen der wereld. Overigens worden Leigh en Harding niet graag anders dan als hardcore journalisten afgebeeld.
Al met al is het geschetste karakter van Assange niet waar je dit boek voor moet lezen, daarvoor laten ze weer te weinig zien en wat je wel kunt lezen komt gekleurd over. Wel is dit een aanrader als je eens grondiger wilt weten hoe de Wikileaks-affaire zich ontwikkeld heeft achter de camera’s. Je kunt er bijvoorbeeld ook in terugvinden hoe het initiële contact tussen de Amerikaanse regering en Wikileaks is verlopen, voordat het opgeblazen werd in de main stream-media. De rest van dit boek laat zich lezen als een negatief leesadvies voor de memoires van Assange, de twee puur journalistieke zielen hebben gesproken.
Volgende keer in deze serie : Inside Wikileaks, mijn tijd bij de spraakmakendste website ter wereld van Daniel Domscheit-Berg.
Deel 1 van deze serie.
