Sinds het proces tegen Geert Wilders is het vertrouwen in de rechterlijke macht onder Nederlanders flink toegenomen, concludeerden onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam en TNS NIPO. Na de geslaagde wraking vorig jaar steeg het vertrouwen al van 53 naar 56 procent. Vlak voor de vrijspraak van Wilders vorige maand was dit om onduidelijke redenen alweer een procentje hoger. En vlak na de vrijspraak kon maar liefst 62 procent van de Nederlanders naar eigen zeggen op het oordeel van Nederlandse rechters bouwen, zo berichtte het programma Nieuwsuur afgelopen week.
Was
Een verrassende uitkomst, vinden de onderzoekers. Door alle negatieve media-aandacht die het proces had gekregen, verwachtten zij juist het tegenovergestelde. Dat alleen al maakt dit een onderzoek van grote nieuwswaarde. Maar hoe komen de onderzoekers eigenlijk tot hun conclusie?
Welnu, om te beginnen hebben zij een testgroep Nederlanders vlak voor het proces een vragenlijst laten invullen die meet hoe groot het vertrouwen in de rechterlijke macht precies is. Net na het proces vulde deze groep nog zo’n vragenlijst in. En na afloop van het proces oordeelde de testgroep positiever dan daarvoor. Dus: het proces heeft geleid tot meer vertrouwen. Een kind kan de was doen.
Te gek voor woorden
Maar dat terzijde. De testgroep bestond gelukkig niet alleen uit mensen die het proces volgden. Ook van de mensen die niet op de hoogte waren van de stand van deze zaak werd het vertrouwen gemeten. En geloof het of niet: dat bleef gelijk.
Dus wat hebben de onderzoekers nu eigenlijk gemeten? Dat 62 procent van de Nederlanders die het proces volgden (en in de testgroep zaten) het eens is met de vrijspraak van Wilders. Verrassend genoeg steeg het vertrouwen onder de PVV-stemmers uit de testgroep namelijk nog meer: van 34 naar 43 procent. De rest vond het vermoedelijk te gek voor woorden dat een politicus terechtstond voor zijn opvattingen en uitlatingen, en kon zich om die reden ook vinden in de uitspraak van de rechter. Was Wilders schuldig bevonden, dan was het vertrouwen hoogstwaarschijnlijk met hetzelfde percentage gedaald.
Blij
Het komt dus niet zozeer door het proces tegen Wilders dat het vertrouwen is toegenomen; eerder door de uitspraak zelf. En al zouden de onderzoekers dat toegeven, dan nog kunnen zij niet concluderen dat het vertrouwen van Nederlanders in de rechterlijke macht is toegenomen door het proces tegen Wilders. Want het vertrouwen van Nederlanders is niet gestegen. Het vertrouwen van Nederlanders die het proces volgden is gestegen. Dat zijn twee verschillende dingen. Dat maakt dat de onderzoekers in hun conclusie een drogreden begaan, en wel die van de overhaaste generalisatie.
Maar we weten nu mooi wel dat 62 procent van de ondervraagde Nederlanders die het proces volgden blij is dat Wilders is vrijgesproken. Verrassend of niet, dat soort informatie doet het de komende tijd in ieder geval leuk op een etentje.
