De digitale boerka moet blijven

02-08-2011 09:00

Het zou mooi zijn als we de “digitale boerka” konden verbieden, niet meer verschuilen achter digitale anonimiteit, verzuchtte Myrthe Hilkens. (PvdA) Daarmee bevindt Myrthe zich in ‘goed’ gezelschap: ook de marketing directeur van Facebook, Randi Zuckerberg (zus van), wil de anonimiteit op internet het liefste afschaffen. Volgens haar is dat de enige manier om “Cyberpesten” effectief tegen te gaan. Het heeft waarschijnlijk inderdaad een extra soort herkenbaarheid tot gevolg, de vraag is of we er uiteindelijk écht iets mee opschieten. Naast het feit dat we een internet-traditie overboord zouden gooien zijn er ook nog een aantal praktische bezwaren.

Wat is je echte naam?
Bij de lancering van Google+ loopt Google vooruit in de trend om je steeds vaker met je volledige naam te presenteren op internet. Voor een Google+ profiel dien je je echte naam in te vullen, anders is men genoodzaakt je account te deactiveren. Simpel genoeg, maar hier loopt men al direct tegen een aantal problemen aan. Dat Google graag ‘normale’ echte namen ziet roept namelijk direct de vraag op: wat is zo’n echte naam? Er zijn al meerdere gevallen bekend waarin bekende en minder bekende personen hun account zijn kwijtgeraakt.

Er is nog iets voor te zeggen dat mensen die hun account koppelden aan hun bekende alter ego gewoon pech hadden, maar is dat wel helemaal eerlijk? Het gebruik van bijnamen is al een eeuwenlange gewoonte, maar met ‘Gekke Eddie’ of Charly Lownoise zul je bij Google niet wegkomen. Een ‘gewone’ naam is daarbij ook vaak niet zo gewoon, bovendien: hoe gaan we controleren dat dat echt jouw naam is? De meeste mensen zijn bekend onder een “roepnaam”, dus in het extreme geval van fysieke controle zul je niet als Mike maar als Michael online door het leven moeten.

Vrijheid
Voor slachtoffers van ‘Cyberpesten’ klinkt het als een non-argument: de vrijheid van anoniem dingen kunnen zeggen. Toch is ‘privacy’ nog steeds een van de hoofdargumenten van de “anoniem lobby”. Voor een vervelende puber klinkt dat een beetje overdreven, voor een dissident onder een dictatoriaal regime juist enorm redelijk. Zeker volledig anoniem reageren brengt een enorm risico van een nauwelijks georganiseerde chaos met zich mee, maar het geeft wel de mensen ruimte nieuwe dingen te verkennen.

De bekendste voorbeelden uit de literatuur over gedrag op computernetwerken gaan vooral over de verkenning van identiteit. Je afvragen wie je zelf bent, hoe je je presenteert, en op wat voor andere manieren je jezelf kunt zijn. Juist de bekendste voorbeelden gaan over het spelen dat je van het andere geslacht bent, een dier of een monster. Als we niet meer anoniem of onder pseudoniem online aanwezig mogen zijn valt die beschermende laag weg, bijvoorbeeld ook voor jongeren die worstelen met hun identiteit.

Echt
Het ligt voor de hand dat we straks een aantal sociale netwerken krijgen die de levensader van het internet zullen vormen. Denk aan Twitter, Facebook of hun opvolgers, hierop zullen we ons waarschijnlijk van onze ‘echte’ naam gaan bedienen. Het geheel onmogelijk maken van anonieme aanwezigheid is echter een onmogelijkheid. De mogelijkheid om daarnaast überhaupt kanalen op te zetten waar mensen anoniem hun verhaal kwijt kunnen is een recht dat we de internetter niet af kogen nemen. Wat je echte naam is, is een sociaal construct, waar juist het internet een uitweg bij biedt. Of je jezelf nu dirtyslut92 of Ranomy noemt, wat is er nu ‘echter’ ? De behoefte aan koppeling met de echte wereld is voor bedreigden of gepesten begrijpelijk, maar iets waar nooit aan vastgehouden kan worden.

CC-Afbeelding: “liftarn

Gyurka Jansen is ook bekend als “ThE_ED”, vindt het persoonlijk wel zo overzichtelijk als iedereen tenminste een vaste ‘nick’ gebruikt en is wekelijks over internet te horen op Radio 1. Hij geeft training en advies over nieuwe media en marktonderzoek.