Nu u toch op het punt staat te studeren, besef u dan dat de manier waarop het onderwijs zal worden aangeboden via 3S: (Schools, Strenger, Simpeler) slechts een symptoom is van de worsteling met het Nederlandse onderwijs. Vroeger, die tijd waarover uw ouders het telkens hebben, was het allemaal anders. En gelooft u ons: in de toekomst zal het ook anders zijn. Duurder, dat sowieso.
“Het hoger onderwijs is een stuk massaler geworden. Was het vroeger slechts voor een kleine club weggelegd om naar de universiteit te gaan, nu is het heel normaal. Het aanzien van universiteiten is gedaald”, zegt Peter Jan Knegtmans van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam. Hij kan het weten want hij doet onderzoek naar de geschiedenis van zowel het studentenonderwijs (universiteit en hbo) en het studentenleven in Nederland.
Tegenwoordig is het hoger onderwijs vooral massaal. Vroeger was het een luxe om naar de universiteit te gaan, tegenwoordig gaat iedereen. Daardoor is ook de systematiek van het onderwijs geven veranderd. In de jaren zestig draaide een studie vooral om “zelfstudie”: zelf thuis lezen, minder colleges, weinig contact met docenten. En omdat er tijd zat was (12 jaar studeren was heel normaal, vraag maar aan uw ouders) was een jaar uittrekken voor afstuderen vrij normaal.
Dat mag dus niet meer. Het geld is op en die schrale studiebeurs die u ontvangt (inclusief die lening die u toch wel neemt omdat u geen zin heeft om te werken) wordt betaald door belastingbetalers die het ook allemaal graag weer terugzien. Studeren betekent voor u dus: scoren. Het liefst binnen vier jaar, inclusief bindende toetsen en achterlijk hoge boetes tot 3000 euro als u er te lang over doet. Om u daarbij te helpen zijn de universiteiten zo goed om alles zo schools in te richten dat er van de beruchte vrijheid in de collegebanken niets meer overblijft. Verbaas u vooral niet als u straks het idee heeft in het voortgezette VWO terecht te zijn gekomen.
Tot zover het onderwijs want ook het lid zijn bij een vereniging is niet maar wat het ooit was. Ooit was het studentencorps de place to be als student. Wilde je behalve studeren ook zuipen, neuken en een netwerk om na de studie een topfunctie te bemachtigen dan was nihilisme geen optie. Vanaf de jaren ’70 wilde niemand meer bij dat ouderwetsche corps met die kinderachtige tradities waardoor men zelf verenigingen oprichtte. Sindsdien worden studenten niet lid, en als ze wle lid worden vooral van een “studentengezelligheidsverenigingen”. Momenteel zijn zo’n 40.0000 studenten lid van een vereniging, een aardige acht procent van alle studenten. Het omgekeerde klinkt trouwens stukken smeuïger: maarliefst 92 procent van de studenten is GEEN lid van een vereniging.
