De economie is gebaseerd vertrouwen, horen we de laatste tijd wel eens. Relaties draaien om vertrouwen. Ook in het verkeer is vertrouwen het belangrijkste uitgangspunt voor veilige omgang met elkaar. In vroeger tijden liep er voor het aanstormende automobiel een man met een vlag om de weggebruikers van dat moment (voetgangers, fietsers, hondenkarren en paardentrams) te waarschuwen voor het naderende gevaar. Degene die op dat moment het meeste gevaar liep was waarschijnlijk de man met de vlag zelf. Niet veel later kregen auto’s een claxon waarmee zij andere verkeersdeelnemers konden wegjagen om zodoende vrij baan te hebben voor hun meerdere paardenkrachten.
Het kwam dikwijls voor dat ongelukken plaatsvonden met daarop langdurige discussies over wie schuld had en waarom dan wel en veel ge-jij en ge-jou. Het recht van de sterkste was lange tijd de enige regel: degene die er in geval van een ongeluk het minst beschadigd af zou komen was dominant. In de situatie auto vs. handkar was meestal wel duidelijk wie dan voorrang genoot. Maar met de komst van meer en meer auto’s, dus gelijkwaardige verkeersdeelnemers, kwam men tot de ontdekking dat de bestuurders van die voertuigen ook rekening moesten houden met elkaar, wat men niet deed. Een chaos dreigde wanneer niet fluks werd ingegrepen door de overheid. De verkeersregels waren geboren.
Regels
Verkeer van rechts kreeg in de meeste gevallen voorrang, evenals rechtdoorgaand verkeer op dezelfde weg. De regelneven gingen helemaal los en al gauw begreep niemand er ene zak meer van. Want wanneer reed men dan op ‘dezelfde weg’? Het volk is dom en moest dus onderwezen worden. Enter de verkeerslessen voor het besturen van een gemotoriseerd voertuig en het CBR. Wanneer je voldoende opleiding had genoten mocht je een examen afleggen en bij goed gevolg kreeg je een rijbewijs. Dit rijbewijs geeft, zoals de naam al zegt, het bewijs dat je technisch in staat bent een motorvoertuig zonder al te veel schade en persoonlijke ongelukken door het verkeer te loodsen. Je hebt kennis van de verkeersregels en bent ook in staat deze toe te passen.
Look into my eye
Maar dat geeft nog geen garantie voor veilige verkeersdeelname. Ja, wanneer echt iedereen zich ook aan de regels zou houden kan er weinig gebeuren. Maar we hebben het over mensen, de zwakste schakel in elk proces. Een mens heeft belangen en die wegen soms zwaarder dan de regeltjes. Dus nog net even door rood licht rijden kan soms best. Evenals het door de bebouwde kom rijden met 130 km/u wanneer je haast hebt of verwikkeld bent in een uitdaging. Wanneer je dus met je auto op een voorrangsweg rijdt moet je er dus maar van uit gaan dat degene die van rechts komt jou voorrang geeft. Je moet erop vertrouwen dat je niet van achteren met 130 wordt aangereden terwijl jij je netjes aan de maximum snelheid houdt. Je kijkt je medeweggebruiker in de ogen en je hoopt maar dat de ander begrijpt wat jouw bedoeling is. Of andersom.
Paranoia
Ik weet niet hoe het met u zit maar ik heb soms moeite om mensen die in de rij voor de kassa van de supermarkt voordringen, omdat ze schijt hebben aan andere mensen, te vertrouwen in het verkeer. Hoe kan ik zeker weten dat die bejaarde mevrouw in haar Alto, ook al denk ik dat ze mij heeft gezien, mij voorrang gaat geven zoals mij dat recht is gegeven door de Wegenverkeerswet uit 1994? Wie zegt mij dat die jongeman in zijn blauwe BMW überhaupt een rijbewijs heeft? Ik heb nog steeds de instelling dat iedereen op de weg in een complot zit om mij te vermoorden. Een instelling die mij op de motorfiets al meerdere malen het leven heeft gered en die ik in de auto doorzet. Ze zijn gek, die andere weggebruikers, allemaal.
