Dat is niet goed doordacht… zoals de eurozone, die is goed doordacht, maar is halfslachtig uitgevoerd. Hij is twaalf procent te laag ingeschat ten opzichte van de gulden. Geef mij die twaalf procent maar aan loonsverhoging per maand. Dat was Zalm, die heeft dat geregeld. En waar is het kwartje van Kok? (…) Je kan het economisch gezien net zo goed één land maken. Dat zou moeten. Het gaat nu over veel te veel schijven. Veel te veel wetten. Eén Europa als continent vind ik prima, maar politiek gezien hoeft het voor mij niet. Turkije bijvoorbeeld hoeft er ook niet bij. Dat staat veel te ver weg. Daar hebben we nog mee te maken gehad, waarom moet het dan nu opeens wel? Het gaat prima zo, al jaren. Teveel verandering hoeft niet goed te zijn. Het is niet een spelletje monopolie. Wilders vindt dit ook. We zitten al veel te veel bij de EU. De Benelux vond ik mooi zat. Als je wat doet, moet je het goed doen, maar het gaat nu over teveel schijven en dan gaat het mis. Dat zal volgens mij altijd blijven. Bij grote bedrijven zie je dat ook. (interview 32)
Crisis in Europa
Geen PVV-stemmer die nog iets van de Europese crisis begrijpt. Er dreigen landen failliet te gaan. Dit is niet voor te stellen: wat betekent dat? Ja, de ambtenaren in Griekenland krijgen dan geen salaris meer. Maar wat is het gevolg voor Nederland precies? De export? De aandelenmarkt? De staatschuld? De huizenmarkt? De economie? Het financiële systeem is voor de gemiddelde burger niet meer te begrijpen, een probleem waar de hele Europese Unie mee kampt. Die is immers ook onbegrijpelijk. Wie neemt daar eigenlijk de beslissingen? Niemand die het weet.
Als je het systeem niet begrijpt en niet vertrouwt, is de oplossing van Wilders voor de Eurocrisis verreweg de beste: gewoon niet betalen. Is de PVV-stemmer hierin echt anders dan de rest van de Nederlandse burgers? We kunnen er ernstig aan twijfelen. De PVV blijkt deze week in de opiniepeiling van Maurice de Hond de VVD op een zetel na te zijn genaderd. Ook andere kritische partijen zoals de SP winnen virtuele zetels.
Niet betalen
Maar op dezelfde dag meldt minister van Financiën De Jager dat het Eurofonds wellicht toch verder moet worden verhoogd. Een dag eerder meldde Job Cohen in NRC harder oppositie te gaan voeren tegen het kabinet. Hij bekritiseerde de Europese strategie van Rutte. Hoe Cohen dit zelf zou aanpakken? ‘Ik zou dat doen door… Neem onze export naar Italië. Die is groter dan de totale export naar China, Brazilië, Rusland en India. Als dat dus niet goed gaat, slaat dat onmiddellijk op ons terug als handelsnatie.’
Maar dat is natuurlijk het probleem niet: voor de gemiddelde burger niet, en ook voor de PVV-stemmer niet. Alsof tegenstanders van betalingen aan Griekenland tegen internationale handel zijn. Dat zijn velen van hen nu juist niet, zoals de 33-jarige ondernemer uit Leeuwarden laat zien. Zij willen wel begrijpen waarom betalingen nodig zijn, en wat dat concreet betekent. Waar het geld vandaan komt, wat de risico’s zijn van betalen, en van niet betalen. Als politici dat niet concreet uitleggen leidt dat slechts tot meer wantrouwen. Dan wordt de PVV voor nog meer mensen een optie. Want alleen bij de PVV is alles helder: het geld blijft in Nederland.
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie. Dit is de vijfde blog uit een serie over de achterban van de PVV. Als inspiratiebron voor deze blogs maakt hij gebruik van interviews die afgelopen najaar zijn afgenomen door studenten van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
