De AK-47/74 werd een weapon of mass destruction. Hoewel ze er ruim voldoende van hebben op het Afrikaanse continent, zien we bij de strijd in Libië diverse nieuwe wapens opduiken ondanks het wapenembargo. Eén wapen maakt er zelfs een comeback. De Belgische FN FAL, de Fusil Automatique Léger. De ontwikkeling hiervan stond aan de wieg van het standaard NATO kaliber 7,62 x 51, waar de Koude Oorlog in Europa koud mee bleef. In Nederland vanaf de zestiger jaren met oostwaarts gerichte FAL’s. Uiteindelijk werd de FAL door negentig landen in gebruik genomen en door minstens tien landen in licentie geproduceerd. Dan is het niet vreemd dat een paar duizend van de twee miljoen geproduceerde FAL’s in Libië opduiken om vreugdevuur uit te brengen, ondanks dat onze F16’s en mijnensloep moesten voorkomen dat ze daar aan land kwamen.
Oer-FAL in .280 inch kaliber
Bijvoorbeeld uit de ruimen van twee schepen die vanuit Qatar FAL’s naar de rebellen stuurden. Een beetje zonde van dit precisiewapen, waar bij de productie nog vakmanschap aan te pas komt. Onderdelen in het binnenwerk zoals de afsluiter zijn nog vakkundig gedraaid in plaats van goedkoop gestanst of geperst. Om goddelijk brallend gaten in de lucht te schieten is 7,62 x 51 veel duurder dan goedkoop knallen uit een AK-47/74. Daarnaast komen de kogels in dit kaliber beduidend harder aan als de zwaartekracht met de vreugdeboog afrekent. Wel had het uit de FAL oorspronkelijk ook iets kleiners moeten zijn.
Para-FAL met klapkolf en kortere loop
Dieudonne Saive en Ernest Vervier begonnen in 1947 voor FN met het ontwerp van de FAL. Daarbij keken ze net als Mikhail Kalashnikov met zijn AK-47 goed naar het Duitse MP43/44 Sturmgewehr van Hugo Schmeissers Haenel team voor 7,92 x 33 Kurtz patronen. De MP43/44 was de eerste van wat nu wereldwijd assault rifles (AR) heten. Deze wapens, soms met vroege infra-rood vizieren, werden vanaf october 1943 door het Duitse leger in gebruikt genomen en stonden model voor veel naoorlogse wapens.
NL FAL met oude IR-lamp en kijker (foto: Legermuseum Delft)
Ook in Groot-Brittannië, waar men in 1948 FN vroeg om het FAL ontwerp aan te passen aan hun nieuwe .280 inch (7 x 43 mm) kaliber. Een kaliber dat als NATO standaard werd voorgesteld. De Amerikanen wilden hiervoor een versie van hun .30 (7,62 mm) kaliber. Nu is Dieu toujours pour les gros bataillons, dus Amerika ‘won’ en hun 7,62 x 51 werd de standaard. De FAL zou het standaard NATO geweer worden. Wat niet echt gebeurde. De Amerikanen kochten uiteindelijk hun eigen M14 en Duitsland (na een partij FAL’s) kocht de uiterlijk op de FAL lijkende Heckler&Koch G3. De Britten gingen wel aan de FAL (als L1A1). Zo ook Argentinië, wat in 1982 tot vervelende confrontaties met dezelfde FN spullen leidde. Naast de FAL eveneens met het MAG machinegeweer.
Moderne para-FAL
Nederland schafte de FAL vanaf 1961 aan (zie zandhaas titelfoto). Voorzien van rustieke houten kolf met stalen kolfplaat en alle opties zoals uitklapbare voorsteunen en draaghandvat. Met standaard een vast (achter)vizier dat op 250 meter stond ingesteld. Op de NL FAL ging een rare buisbajonet waar je naast Russen prikken niets aan had. Na ± 1980 kregen onze dienstplichtigen versies met zwarte kunststof kolf en handbeschermers rond loop en gasbuis. Ook verdwenen de voorsteunen. Het wapen werd hierdoor lichter, maar bleef een forse buks. Een waar in de Nederlandse uitvoering alleen semi-automatisch mee kon worden geschoten. Met een andere vuurregalaar -of een versleten- kon volautomatisch worden gevuurd. Wat onze mariniers deden met het afgeleide FALO lichte machinegeweer dat ze naast de FAL gebruikten. Inmiddels zijn de FAL modellen in Nederland vervangen door Diemaco C7/8 en FN Minimi versies in 5,56 x 45 kaliber. Wel blijft de Koninklijke Marine ze in gebruik houden om onder meer lijnen over te schieten. Lijnen waar tot op heden geen smokkelschepen vol FAL’s mee op sleeptouw zijn genomen.
Iwan prikker
FN FAL
Semi-automatisch (aanvals)geweer. Werking: gasdruk met verstelbare regelaar. Lengte: 110 cm. Looplengte: 53,5 cm (korter voor para-versies). Gewicht (‘houten’ NL versie) leeg met stalen magazijn: 5 kilo. Met vol 20 patronen magazijn: 5,7 kilo. Vo: 840 m/sec (810 m/sec para-versies). Effectief schootsbereik: 600 meter. Vuursnelheid: semi-auto 60 spm (automatisch: cyclisch 650-700 spm).
Alleen voor stevige schouders
(Alles over FAL’s bij falfiles forum waaronder polderversies)
