De littorale zone: ‘refereert naar het gebied nabij de oever of kustlijn van een zoet- of zoutwaterlichaam’ -zegt encyclo.nl. De Amerikaanse marine schaft 55 schepen van twee nieuwe meervoudig inzetbare ontwerpen aan om eventueel mee in kustwater te kunnen opereren. Schepen ter grootte van een fregat die aan de hete nakoudeoorlogse, post-9/11 gevaren van de 21e eeuw het hoofd moeten bieden. De vorige zin is wat complex. Wat de ontwerpen voor de twee klassen schepen ook zijn. Als je oudere series fregatten, mijnenjagers, patrouille- en kustwachtvaartuigen door één nieuw multi-purpose ontwerp wilt vervangen, wordt het complex als de schepen elk type missie moeten kunnen uitvoeren. Twee series schepen met verschillende rompontwerpen aanschaffen maakt het sowieso ingewikkelder.
En het begon zo briljant eenvoudig. Met de 54 meter lange Deense Flyvefisken klasse Standard Flex Multirole patrouilleschepen. De eerste van veertien werd in 1989 in dienst gesteld. Het Standard slaat op de wisselbare uitrustingmodules in ISO containers. Het Flex op de verscheidenheid aan uitrustingopties. Toch kan dit kleine ontwerp een bewapening van fregatformaat voeren. Naast een Oto Melara 76 mm snelvuurkanon ook Harpoon raketten tegen zeedoelen en verticaal gelanceerde (VLS) Sea Sparrow luchtafweerraketten. Het StanFlex concept vind je in de nieuwere Absalon klasse van de Deense marine terug. Deze twee 137 meter lange Flexible (Combat) Support Fregatten combineren een arsenaal aan (geleide) wapens met een 90 meter lang roll-on roll-off flexdek onder het heliplatform.
De twee Amerikaanse Littoral Combat Ship (LCS) ontwerpen borduren deels voort op-, of sluiten aan bij de Deense ontwerpen. Wel hebben de Amerikaanse ontwerpen een hoger ambitieniveau. Het flexibele past Lockheed Martin toe in een enkelvoudige stalen romp naar Italiaans Fincantieri ontwerp, met een aluminium opbouw. Bij General Dynamics gaat men voor een futuristische all-alu trimaran op basis van een Australisch Austal ontwerp. De stuksprijs bedraagt ongeveer 440 miljoen dollar per schip.
Team Lockheed Martin LCS-1 USS Freedom (in dienst 2008)
Waterverplaatsing: 3000 ton toegeladen. Lengte: 115 meter. Breedte: 17,50 meter. Diepgang: 3,90 meter. Machine-installatie: 2 Rolls-Royce MT30 gasturbines, 2 Colt-Pielstick dieselmotoren. Voortstuwing: 4 Rolls-Royce hydrojets. Topsnelheid: 47 knopen (87 km/u). Bereik: 3500 zeemijl bij 18 knopen. Bewapening -licht, standaard: 1 x 21 cel RIM-116 Rolling Airframe Missile tegen luchtdoelen (bereik: 9 kilometer), 1 x BAE-Bofors 57 mm kanon, 2 x Bushmaster 30 mm kanon, .50 machinegeweren. De uitrustingmodules kunnen onder meer gebruikt worden voor verticaal gelanceerde geleide wapensystemen zoals Harpoon of Sea Sparrow raketten. Helikopters: 2 x MH-60 Seahawk of MQ-8 Fire Scout heli-drones.
Team General Dynamics LCS-2 USS Independence (in dienst 2010)
Waterverplaatsing: 2800 ton toegeladen. Lengte: 127,40 meter. Breedte: 31,60 meter. Diepgang: 3,96 meter. Machine-installatie: 2 General Electric LM-2500 gasturbines, 2 MTU dieselmotoren. Voortstuwing: 4 Wärtsilä hydrojets. Topsnelheid: 44 knopen (81 km/u). Bereik: 4300 zeemijl bij 18 knopen. Bewapening: als USS Freedom.
Holland klasse OPV (foto: mindef)
Natuurlijk komt nu bij u onmiddellijk de vraag op in hoeverre de vier nieuwe Holland klasse Ocean Patrol Vessels (OPV) van de Koninklijke Marine te vergelijken zijn met deze Amerikaanse LCS series. Of de Deense flexwerkers. Helaas nauwelijks. Hoewel bouwer Damen-Schelde met SIGMA (.pdf) ook een soort StanFlex systeem aanbiedt, zijn de OPV’s er niet mee ontworpen en hebben wij voor rond de 125 miljoen euro per stuk veel minder flexibelere schepen van fregatformaat. Ook hun bewapening valt in het niet bij dat van de Amerikaanse of Deense ontwerpen. Zelfs de veel kleinere eerdergenoemde Flyvefisken patrouilleschepen zitten dikker in hun wapensytemen. Misschien dat de vrij vreedzame uitstraling maakte dat de Tweede Kamer de vier OPV’s graag in de vaart wilde houden ondanks de defensiebezuinigingen.
USS Freedom
USS Independence
(Meer LCS, inclusief aanschaf- en ontwikkelingsperikelen, bij www.defenseindustrydaily.com)