Nederland houdt na de nieuwe bezuinigingen 60 van de huidige 95 generaals over op 37.217 manschappen. Van één generaal per 490 manschappen naar één per 620. Ter vergelijking, de Amerikaanse strijdkrachten hebben één generaalsrang per 1536 manschappen (2009). We blijven dus dik in de sterren. Die ook knap ‘wonen‘. Wellicht is het aardig om te zien hoe andere landen inhoud geven aan hun defensie. Bijvoorbeeld Denemarken. Wat zij doen met een budget van ±3 miljard euro steekt gunstig af tegen wat Nederland krijgt voor rond de 8,5 miljard euro (dalend). Met een 2.8 keer kleiner defensiebudget houdt Denemarken een strijdmacht in stand die qua omvang en uitrusting ruwweg tweederde van de Nederlandse strijdkrachten bedraagt. De Deense regering heeft verder een duidelijke visie. Wat in Nederland grotendeels ontbreekt ondanks de voorbereidende studie ‘Verkenningen’, waar ook de huidige regering weinig mee lijkt te doen.
Mag of kan je Nederland met Denemarken vergelijken? Naar mijn idee wel. Beide NATO landen hebben een vergelijkbaar welvaartsniveau. Beide landen hebben overzeese gebiedsdelen waar men verantwoordelijk voor is. Beide landen hebben een volwaardige krijgsmacht met een marine-, land- en luchtmacht. De uitrusting is bovendien vaak hetzelfde, wat vergelijkbare investeringen betekent. Daarnaast was de Deense internationale militaire inzet de afgelopen decennia vergelijkbaar met de Nederlandse. Ook zij vochten (en blijven vechten) in Afghanistan. Of in het voormalige Joegoslavië, waar ze een stuk beter uitgerust aan de slag gingen. En slag leverden. Waar Nederland helaas weinig van leerde.
PzH 2000 pantserhouwitser
Hoewel kritiek op de Deense visie zeker mogelijk is, hebben ze er wél een en daar keuzes in gemaakt. Waar Nederland tot dit jaar de kaasschaafmethode hanteerde, schrapten de Denen hun onderzeebootdienst al, en dank(t)en de grond-lucht en zware antitank wapensystemen grotendeels af. Wat Denemarken na uitvoering van hun 2010-2014 Agreement aan strijdkrachten overhoudt is in vergelijking met Nederland ronduit verbluffend. Hun toko is ook open tijdens de reorganisatie. Naast het ondersteunen van de Kunduz eh..politiemissie en onze deelname aan de EU-operatie Atalanta in Somalische wateren, gaan we tot 2014 min of meer dicht. Dit, terwijl wij een beroepsleger hebben en de Denen het doen met een mix van profs en dienstplichtigen, aangevuld met een groot aantal vrijwilligers in de Home Defense/Bescherming Burgerbevolking.
NH-90
Denemarken behoudt naast op ‘asymmetrische’ oorlogsvoering gerichte eenheden een bescheiden conventionele landmachtcapaciteit met een mix van 34 Leopard 2A5 tanks en 45 CV90 infanteriegevechtsvoertuigen. Nederland blijft volgens minister Hans Hillen zonder tanks toch ‘Champions League’ in dat hoogste geweldspectrum. De taak van de nu stilstaande en te verkopen Leopard 2’s moet worden ingevuld door de AH-64 Apache gevechtshelikopters. Helemaal gatenloos zijn de Denen ook niet. Naast antitankwapens schaffen zij mogelijk hun artillerie af (155 mm M109A3). Daar houdt Nederland vooralsnog 18 stuks 155 mm PzH 2000’s voor aan. Wel overwegen de Denen om hun afgestoten artillerieraketsysteem MLRS -in geleide GMLRS versie- opnieuw in gebruik te nemen. Een wapensysteem dat Nederland reeds schrapte.
De Deense landmacht zal naast een conventionele capaciteit in staat blijven om internationaal op te treden. Daartoe moeten twee self-supporting battlegroups van maximaal ±800 man uitgezonden kunnen worden. Plus een aantal kleinere contingenten van rond de 150 man. De Deense luchtmacht moet dit kunnen ondersteunen met drie contingenten bestaande uit helikopters, transport- en gevechtsvliegtuigen. De Deense marine -ook actief in de EU-operatie Atalanta- houdt een vloot patrouilleschepen in de vaart. Daarnaast moet het een smaldeel van twee fregatten plus bevoorrading- en ondersteunende schepen uit kunnen sturen.
AW/EH-101 Merlin
Onderstaand een nadere vergelijking van de huidige Nederlandse en Deense strijdkrachten. Vermenigvuldig die laatste in gedachten met 2.8 en oordeel zelf wie de meeste knallen voor hun knaken krijgen.
Deense strijdkrachten 2011
Vredessterkte: 25.109 man, waarvan 5724 burgerpersoneel (23 procent).
Landmacht
2 deels mobilisabele pantserinfanterie brigades (elk drie bataljons) met als harde kern 57 Leopard 2A5 tanks en 45 CV90 pantserinfanterievoertuigen (wordt 1 brigade). 2 expeditionaire battlegroups op bataljonsterkte.
Overig zwaar materieel
12 Leopard 1 genietanks, 10 Leopard 1 brugleggers, M109A3 155 mm houwitsers (alleen nog 12 in gebruik voor trainingsdoeleinden), 416 M113’s. Pantserwielvoertuigen: 90 Mowag Piranha III 8×8, 91 Mowag Eagle VI 4×4. Luchtafweer: Stinger SAM (bereik: 5 km).
Home Defense
23 Home Guard (BB) bataljons lichte infanterie plus eenheden op compagniesterkte. De Home Guard telt bij mobilisatie 51.000 man in leger-, luchtmacht- en marine eenheden.
Luchtmacht (inclusief heli’s in gebruik bij marine en landmacht)
45 F16 (30 operationeel), 4 C-130J Hercules, 3 Challenger CL-604 (licht transport/inspectie). Helikopters: 14 EH-101 Merlin, 8 Lynx, 8 AS550 Fennec. -Planning voor 12 extra helikopters (MH-60R Blackhawk voor marinedoeleinden).
Marine (hoofdeenheden)
2 Commando&Ondersteuning fregatten met geleide wapens, 2 Standard Flex patrouilleschepen met geleide wapen optie (worden afgevoerd), 4 patrouillefregatten, 2 arctische patrouilleschepen, 6 corvetten. -3 geleide wapen fregatten zijn in aanbouw.
JSS met OPV patrouilleschip
Nederlandse strijdkrachten 2011
Vredessterkte: 65.403 man, waarvan 14.005 burgerpersoneel (23 procent). -Na reorganisatie: 52.792 man, waarvan 12.332 burgerpersoneel.
Landmacht
2 panterinfanterie brigades (elk twee bataljons) met als harde kern 192 CV90 pantserinfanterievoertuigen. 1 luchtmobiele brigade (met drie bataljons).
Overig zwaar materieel
25 Leopard 1 bergingstanks, 15 (wordt 25) Leopard 2 genietanks, 14 Leopard 1 brugleggers, 18 PzH 2000 155 mm pantserhouwitser (plus 7 voor opleiding). 568 YPR-765A1 (een verbeterde versie van de M113). Pantserwielvoertuigen: 200 Boxer 8×8 (instromend), 24 Fuchs 6×6, 70 (afnemend) Patria 6×6, 410 Fennek 4×4.
Luchtverdediging
Instromend tot 2013: 2 batterijen AGBADS (Army Ground Based Air Defence System) SAM met 6 lanceerinstallaties (bereik: 25 km). Stinger SAM op Fennek SWP en MB jeep. -Het is de bedoeling dat de luchtverdedigingscapaciteit van de landmacht wordt gehalveerd.
Home Defense
5 NATRES (Nationale Reserve) bataljons lichte infanterie, totaal bij oproep ± 3800 man.
Luchtmacht (inclusief heli’s Luchtmobiel)
87 F16 (wordt 68), 2 KDC-10 tanker-transport, 1 DC-10 transport (wordt afgestoten), 4 C-130H Hercules, 2 Fokker 50 (worden afgestoten), 1 Gulfstream (VIP vervoer), 1 Do-228 (Kustwacht). Helikopters: 17 CH-47D/F Chinook, 29 AH-64D Apache, 17 Cougar Mk 2 (8 blijven voorlopig in dienst), 3 AB-412SP SAR (te vervangen door NH-90), 4 Alouette III (VIP/Trix transport). – 20 NH-90 helikopters in bestelling, waarvan 12 voor gebruik aan boord van schepen.
Luchtverdediging: 4 batterijen Patriot SAM met 24 lanceerinstallaties (wordt 3 batterijen), Stinger SAM.
Marine (hoofdeenheden)
4 LCF-fregatten met geleide wapens, 2 M-fregatten met geleide wapens, 4 OPV patrouilleschepen, 4 onderzeeërs, 1 bevoorradingsschip (te vervangen door JSS -Joint Support Ship), 1 LPD voor landingsoperaties. 1 klein transportschip en 3 Kustwacht kotters in de West. Helikopters: 21 Lynx, waarvan nog 9 operationeel (te vervangen door 12 NH-90’s)
Korps Mariniers
2 bataljons lichte infanterie plus één compagnie in de West. Zware uitrusting: 4 BARV Leopard 1 genietank, 74 licht gepantserde Viking all-terrain rupsvoertuigen, 156 Bandvagn 206S all-terrain rupsvoertuigen, 6 x 120 mm mortier (samengevoegd met de twaalf 120 mm mortieren van Luchtmobiel). Luchtverdediging: Stinger SAM. -127 Bandvagn 206S worden geüpdate, de rest afgestoten.
(Bronnen: NL Defensiebegroting 2011-2012 (.pdf), Deense Defensiebegroting 2011-2012 (.pdf), NL Studie ‘Verkenningen‘, DK 2010-2014 Agreement (.pdf), DK 2005-2009 Agreement (.pdf))
