Je krijgt vijf jaar stufi en vier jaar een OV-chipkaart van de overheid, of je nu afstudeert of faalt. Of kreeg je nu beide drie jaar en worden beurs en chipkaart pas een gift als je afstudeert? Wat is eigenlijk het verschil tussen de basisbeurs, prestatiebeurs en aanvullende lening? En hoeveel kan je lenen, tegen welke rente en wanneer begint de overheid het weer bij je weg te halen? Veel studenten zijn niet op de hoogte van de financiële spelregels, lenen er toch op los en hebben geen idee hoe hoog hun studieschuld is.
Als het over studieschuld gaat, leven studenten volgens het motto ‘zorgen voor morgen’. Uit onderzoek van het ISO blijkt dat 60 procent van de studenten niet weet wat zijn totale studieschuld is. Ten opzichte van een eerder onderzoek uit 2004 lenen studenten nu 80 procent meer. Het ISO noemt het een “zorgelijke ontwikkeling” en vindt dat de overheid te kort schiet in informatievoorziening. Banken en kredietverstrekkers moeten overal in vette letters de disclaimer ‘Let op! Geld lenen kost geld’ bij zetten, maar iedere student kan via drie muisklikken een maximale lening instellen bij DUO. “Wanneer bijna 10 procent van de studenten niet weet dat er rente wordt geheven over de lening die ze af hebben genomen, dan is er echt iets mis met de informatievoorziening”, zegt Sebastiaan Hameleers, voorzitter van het ISO. De overheid gaat het daarbij ook nog mogelijk maken de langstudeerdersboete van drieduizend euro bij te lenen en zo neemt de kans toe dat studenten aan het eind van de rit met een enorme schuld zitten toe.
Relaxed leven
Maar valt de overheid iets te verwijten? Of is dit een geval van eigen verantwoordelijkheid? Want waar het ISO lenen broodnodig noemt om het hoger onderwijs toegankelijk te houden, komt uit een NIBUD-onderzoek naar voren dat lenen ook een prima manier om een weekendje Londen, nieuwe Vans of een iPad 2 te betalen. Studenten stellen bij te lenen omdat hun ouders hen niet of te weinig ondersteunen, maar het NIBUD denkt dat bijlenen vooral een gevolg is van de levensstandaard die studenten er op na houden. Het is belangrijk om ‘relaxed te leven’ en het is mooi meegenomen dat de overheid je daarbij kan helpen als het nodig. En bij ‘relaxed leven’ hoort een portemonnee waarvan de bodem nooit in zicht komt en vooral geen constante zorgen om je schuld. Dat komt wel als je je bul eenmaal hebt. Toch?