DeJaap is elke dinsdagavond de gids die je door het oerwoud van nieuwe films loodst. De film die je vanaf donderdag moet gaan zien, is Margin Call. Overal ter wereld bonken Occupy-bewegingen tegen de spiegelende ruiten van de wolkenkrabbers in het zakendistrict. Het systeem moet worden hervormd, maar hoe ziet het er eigenlijk uit? Wie dat wil weten, moet Margin Call kijken
Tot nu toe verschenen vooral documentaires over de financiële crisis. De onvermijdelijke Michael Moore maakte met Capitalism: A Love Story een rommelige en vooringenomen film. Inside Job won weliswaar een Oscar, maar bleek nogal selectief te hebben geselecteerd uit interviews met tegenstanders. Toch was die docu verhelderend omdat hij op een duidelijke fout in de sector wees: degene die de risico’s nemen zijn niet degene die voor die risico’s opdraaien.
Margin Call pikt de draad daar op. De film biedt een realistisch blik achter de schermen van een bank. Regisseur J.C. Chandor – wiens vader dertig jaar bankier bij Merrill Lynch was – maakt een genuanceerde film waarin geen duidelijk aanwijsbare slechterikken zijn, maar het perverse systeem de boosdoener blijkt. Het plot draait om een jonge whizzkid die een gigantische rekenfout ontdekt. Die rekenfout – een bepaald soort obligatie is een wassen neus – is niet alleen levensbedreigend voor zijn eigen bedrijf, maar ook voor een groot deel van de financiële sector. De informatie belandt steeds hoger in de hiërarchie, totdat de hoogste baas moet besluiten of hij alles verkoopt, voordat andere bedrijven en instellingen onraad bespeuren, of niet.
De uitstekende acteurs geven dit verhaal een menselijk gezicht. Stanley Tucci en Demi Moore spelen goed, maar de hoofdrollen zijn weggelegd voor de voortreffelijke Kevin Spacey en Jeremy Irons. Spacey speelt geen snelle, schatrijke yup, maar een ietwat lullige bankier die al 34 jaar bij de zaak zit, die zijn bedenkingen heeft bij het beleid van zijn meerderen, maar zijn baan niet op het spel wil zetten. Irons is de CEO, een positie waarover hij zelf zegt: “Geloof me, ik zit niet op deze stoel omdat ik zoveel weet.” Hij moet uiteindelijk de cruciale beslissing nemen, en hoe die ook uitvalt, hij vindt dat hij volgens de regels heeft gespeeld. Dat is de impliciete boodschap van de film: de regels zijn te ruim – als ze er al zijn – en daarmee is niet het individu amoreel, maar het systeem.
