Zo’n acht maanden geleden gaf Newt Gingrich het startschot voor het verkiezingsjaar 2012, toen hij als eerste zijn kandidatuur voor de Republikeinse nominatie bekend maakte. Vanaf de eerste dag leek hij nauwelijks kans te maken op de nominatie, na in de jaren ’90 een bepalend figuur te zijn geweest binnen de Republikeinse partij was zijn faam in grote mate verloren gegaan, en de afgelopen maanden werd zijn nominatie steeds onwaarschijnlijker. Toch heeft Gingrich inmiddels het tij mee en zou hij zomaar de voornaamste uitdager van Mitt Romney kunnen zijn als met de Iowa Caucuses de aftrap wordt gegeven voor primary season.
Dieptepunt
Het dieptepunt voor de electorale kansen van Gingrich leek bereikt toen de top van zijn campagneteam, waaronder zijn campagneleider en zijn perswoordvoerder, en masse ontslag nam op 9 juni. Ze hadden er geen vertrouwen meer in dat de voormalige Speaker of the House een serieuze kans maakte en dat hij zijn eigen campagne serieus nam. Velen zagen zijn hernieuwde politieke strijd vooral als een manier om de spotlight op te zoeken en zichzelf en zijn boeken weer relevant te maken. Commerciëel en niet electoraal succes leek het doel voor Gingrich te zijn. De vraag was niet of maar wanneer Gingrich zich uit de race zou terugtrekken.
Terwijl Gingrich ondanks die tegenslag een consistent conservatief geluid liet horen als alternatief voor Mitt Romney, werd hij overschaduwd door zijn interessantere collega’s aan dezelfde kant van het politieke spectrum zoals Michele Bachmann, Rick Perry en Herman Cain. Niemand gaf nog een cent voor de kansen van Newt Gingrich deze zomer en in de vergelijkende lijstjes van Republikeinse kanshebbers kwam zijn naam vaker niet dan wel voor. De vertegenwoordiger van Christelijke waarden uit het zuidelijke Georgia, zelf inmiddels bezig aan zijn derde huwelijk na diverse schandalen rond overspel, voerde een hopeloze strijd.
Tien kleine negertjes
Als het discutabele versje van de tien kleine negertjes, vielen zijn conservatieve concullega’s echter één voor één af de laatste paar maanden. De opleving van Michele Bachmann na haar winst in de Ames Straw Poll is een vroege dood gestorven nadat Rick Perry zich verkiesbaar stelde en Bachmann zelf enkele domme opmerkingen maakte, over onder andere het HPV-vaccin. Rick Perry viel vervolgens tegen in de Republikeinse debatten met als klap op de vuurpijl zijn campagne-slachtende brainfreeze tijdens het debat in Nevada vorige week. Tot slot werd Herman Cain geconfronteerd met een groeiende lijst vrouwen die hem van sexuele intimidatie en zelfs aanranding beschuldigt en is ook zijn kandidatuur op sterven na dood. Een voor een vallen zijn conservatieve tegenstanders af en dus wordt Newt Gingrich ineens weer een interessante optie.
Het is nog zeer de vraag of Newt Gingrich werkelijk kan gaan profiteren van deze chaos. Juist omdat hij geen serieuze kandidaat leek is hij de afgelopen maanden nauwelijks door de mangel gehaald. Het is zeer de vraag of hij het overleeft als zijn kandidatuur en politieke en persoonlijke geschiedenis onder een vergrootglas komen te liggen. Hij is een politicus met veel baggage die in jaren ’90 al eens is afgeserveerd. Vooral Mitt Romney lijkt garen te spinnen bij de crisis in het conservatieve kamp maar de schijnbare wederopstanding van Newt Gingrich laat zien dat alles mogelijk is in 2011.
Adriaan Andringa zal tot de presidentsverkiezingen in 2012 regelmatig verslag doen van het Amerikaanse politieke schouwspel.
