(foto: www.blacktot.com)
‘Dutch courage’ is een ietwat denigrerende Engelse ‘moed uit de fles’ uitdrukking. De uitdrukking doet vermoeden dat Nederlandse militairen het hebben uitgevonden. Wat niet zo is. Drank houdt de moed er op het slagveld al in zolang er drank gebrouwen wordt. Wel was het onze jenever dat aan de wieg van de uitdrukking stond. Een 16e eeuwse Hollandse arts, ene Sylvius de Bouve, vond het uit als geneesmiddel. Jenever is een variatie op korenbrandewijn, wat tijdens de Guldensporenslag van 1302 al dapper maakte. Gedurende de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) ontdekten Britse huurlingen de heilzame werking van jenever en ontstond de Dutch courage uitdrukking. En gingen ze het thuis zelf stoken als gin.
Vechten als leeuwen deden de Britten echter vooral op a tot of rum. Althans bij de Royal Navy, waar het voor en na een zeeslag zelfs lang in dubbele porties werd verstrekt. Zij het in ietwat verwaterde vorm, bleef deze dagelijkse dranktraditie bij de Royal Navy tot 1970 in stand. In hun ‘koloniën’ zelfs tot 1990 (Nieuw-Zeelandse marine). Bij de Koninklijke Marine was de dagelijkse oorlam -het jeneverrantsoen- reeds in 1895 van de sterkte afgevoerd. Aan land bleven onze zandhazen tot in 1917 van Rijkswege dapper uit de fles. De term ‘oorlam’ is zeer waarschijnlijk een verbastering van het Maleise orang lama (datang), wat ‘oud-gast’ betekent, een Indië-veteraan. Landrotten, maar wel erkende zuipschuiten.
Tijd voor een ‘tot’ aan boord van HMS Endymion in 1905 (foto: Pusser’s)
Houden westerlingen in uniform de moed er vooral in met drinken, elders blijft men dapper met kauwen. Zulu warriors aten hallucinogene paddestoelen en Somaliërs zijn onoverwinnelijk op qat. Zij mogen net als alle moslims geen alcohol drinken, maar hun behoefte aan dapperheid is natuurlijk even groot. Als het al niet uit een stiekeme fles komt, komt het wel uit iets dat ze voor of na het Allah-Aqbar brullen kauwen, snuiven of roken. Wel zijn ze erg beledigd als onze jongens een slok nemen om het prettig te houden. Dus is alcohol meestal verboden voor westerse troepen in islamitische landen. Althans officieel… . Zou elke flacon shampoo in de rugzakken van soldaten daar echt alleen vloeibare zeep bevatten? Waar een wil is, is altijd een weg.
Dat bewezen Britse matrozen onder Nelson al. Letterlijk zelfs. Horatio overleefde de Slag bij Trafalgar in 1805 niet en werd aan boord van HMS Victory in een vat rum gepreserveerd voor zijn laatste reis naar Blighty. Het vat werd aan de grote mast gebonden en tijdens het eerste traject naar Gibraltar door mariniers bewaakt. Toen men Nelsons lichaam daar wilde overladen in een met lood beklede kist, bleek de rum tot de laatste druppel uit het vat verdwenen. Slimmeriken hadden door het dek heen gaten in de bodem van het vat geboord. Zo luidt althans het verhaal dat de oorsprong vormt van de term Nelson’s Blood als alternatieve aanduiding voor rum. Wat ook geschonken kan worden met Tapping the Admiral.
De dagelijkse dranktraditie mag dan uit de officiële militaire annalen zijn verdwenen, er blijven natuurlijk altijd excuses voor een glas, tot of oorlam. Dit wordt wel gecamoufleerd met verhullende termen. Zorg daarom dat je erbij komt als het ergens “splice the mainbrace” klinkt. Er wordt dan een royale portie Hollandse moed in rumvorm geschonken aan boord van de Queen’s nautische strijdkrachten. Uiteraard alleen gedronken op haar gezondheid.
Lam? (foto: Lamb’s Navy Rum Facebook)
(Titelfoto: BlackTot Rum)
