De kogel is door de rechtse kerk. Na maanden van gesteggel, gelieg en gedraai is dan toch maar bekend gemaakt dat Piet-Hein Donner de opvolger zal zijn van Herman Tjeenk-Willink, als vicepresident van de Raad van State. Dat eigenlijk niemand behalve dit kabinet voorstander is van de verkiezing van Donner is geen groot geheim. De Raad van State is een serieus instituut dat de regering adviseert. Een instituut dat niet alleen de regering adviseert ten aanzien van wetten en algemene maatregelen van bestuur, maar ook een laatst redmiddel kan zijn voor burgers die zich onheus bejegend voelen door de staat.
Niemand gaat akkoord wanneer bij de Keuringsdienst van Waren opeens de eigenaren van slagerijen zelf hun zaak gaan beoordelen. De benoeming van Donner als vicepresident is precies dat. De schijn van belangverstrengeling is onmogelijk te voorkomen. Donner moet wellicht oordelen over vergunningen die niet zijn verleend door de overheid, waar hij tot nu minister was. Donner moet oordelen over wetten die hij en zijn collega’s zelf hebben bedacht. Donner moet gaan oordelen over zaken die rechtstreeks te maken hebben met mensen met wie hij tot nu in een ministerraad mee zat. Dat Donner zich volledig heeft gediskwalificeerd door in de afgelopen maanden keihard te liegen over de voorgenomen verkiezing is voor de VVD en het CDA geen enkele reden om niet tot verkiezing over te gaan. Hoe gaat iemand die liegt als vicepresident van de Raad van State functioneren?
Aanfluiting
Het is werkelijk een gigantische aanfluiting dat de regering Donner naar voren schuift als opvolger van Tjeenk-Willink. In een tijd waarin het vertrouwen in de hedendaagse politiek al tot een dieptepunt is gedaald, kiest dit kabinet voor een weinig transparante en hypocriete procedure waarvan de uitkomst al vaststond. Dat de VVD vaker op hypocrisie kan worden betrapt bleek twee weken geleden al, toen Gerrit Zalm bekend maakte het burgemeesterschap van Rotterdam aan Verdonk te hebben aangeboden, zonder de gebruikelijke procedures te volgen. Het geconstateerde wantrouwen in de hedendaagse politiek lijkt dan ook terecht.
Cohen sprak zeer terecht de woorden dat het een dramatische procedure is geweest. Mooiere woorden konden niet worden gesproken. Om de schijn van belangenverstrengeling helemaal weg te nemen is onmiddellijk een wetswijziging nodig. Een wijziging waarin wordt opgenomen dat iemand die nu, dan wel in de afgelopen vijf jaar, minister of staatssecretaris is geweest geen functie binnen de Raad van State kan vervullen. Alleen hiermee worden hypocriete doorgestoken spelletjes, zoals de VVD en het CDA vandaag weer hebben laten zien, voorkomen. Tijd voor heldere, transparante politiek!
Rick Jonker is Voorzitter van de Jonge Socialisten in de Partij van de Arbeid.
