Wat is het politieke moment van 2011? Het kan alleen maar gaan over de PVV, want die partij maakt de meeste tongen los. Maar het moment van 2011 is niet een moment met Geert Wilders, niet met de dissidente Hero Brinkman, en ook niet een van de vele PVV-ers die uit de partij stapten. Het is een schijnbaar onbeduidend debat met een relatief onbekend PVV-Kamerlid: Lilian Helder. Dit debat toont precies aan wat het probleem rond de PVV is.
Helder zette in maart 2011 in de Tweede Kamer uiteen dat er volgens de PVV minder taakstraffen moeten komen en meer gevangenisstraffen. Tegenstanders denken dat gevangenisstraffen tot meer recidieven leiden dan taakstraffen. Helder vond dat taakstraffen en gevangenisstraffen niet met elkaar vergeleken konden worden. Sharon Gesthuizen van de SP meldde dat ze deze redenering van een bedenkelijk niveau vond. De PVV had sowieso nooit vertrouwen in statistisch onderzoek?
PVV-miep en statistiek
De reacties spraken boekdelen. Het fragment op YouTube kreeg als titel ‘PVV-miep snapt statistiek niet’. Op YouTube kunnen we honderden reacties lezen waarin afkeuring wordt uitgesproken over Helder, die ‘een te laag IQ zou hebben om in de Kamer te zitten’ en ‘een achterlijke doos’ zou zijn.
En nu terug naar de werkelijkheid. Wat gebeurde er echt?
Lilian Helder zei op een onhandige manier dat twee groepen met elkaar worden vergeleken die bij aanvang al niet vergelijkbaar waren. Als zware criminelen een gevangenisstraf krijgen, en lichte criminelen een taakstraf, kan het best zijn dat de mensen met een taakstraf minder recidiveren, maar dit zegt dan misschien meer over hun voorgeschiedenis dan over hun straf. Dat wist Gesthuizen natuurlijk ook wel, maar zij wist daarnaast dat Helder haar punt niet goed over het voetlicht kreeg, en dus dat het prijsschieten was.
Laaggeletterde dombo’s
Waarom is dit het belangrijkste politieke moment van 2011? Het debat zelf is niet zo interessant, de reacties des te meer. Dit zijn de reacties die burgers altijd krijgen als ze met een of meerdere PVV-standpunten sympathiseren. In het positiefste geval worden ze neergezet als laag opgeleid, in het negatiefste geval als idioot, dom of seniel. Het probleem van deze PVV-aanhangers is dat ze vaak inderdaad minder opleiding en minder debatervaring hebben dan anderen, en zich daarom relatief slecht tegen dit soort aantijgingen kunnen verdedigen. Ze lijken om die reden ‘dom’.
Ik ben geen aanhanger van de PVV. Maar het debat met de PVV moet wel eerlijk gevoerd worden. Lilian Helder laat zien dat het voor veel mensen helemaal niet uitmaakt wat PVV-ers zeggen, ze hebben hun mening al over hen klaar: ze zijn dom. Als we niet naar PVV-stemmers willen luisteren – wat niet hetzelfde is als hun voorstellen uitvoeren – levert dat alleen maar meer boosheid op onder die aanhangers. De case rond Lilian Helder laat onomstotelijk zien dat velen PVV-aanhangers sowieso niet serieus nemen, wat ze ook zeggen. Het is om die reden niet moeilijk te voorspellen dat de PVV in 2012 in de peilingen alleen maar zal stijgen.
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie. Hij werkt momenteel aan een boek over de achterban van de PVV.
