“Laten we de kenniseconomie met alle mogelijke manieren de nek omdraaien.” Dat moet de goedlachse (in wat voor omstandigheid dan ook) Mark Rutte met zijn Onderwijs maatje Marja van Bijsterveldt hebben gedacht. Ik kan me niet aan deze indruk onttrekken. Want in het kader van het continue beleid van de domme kortetermijnbezuinigingen zit er nu een afschaffing van de gehele basisbeurs voor studenten aan te komen. Ook wordt de ov-kaart voor studenten afgepakt, waardoor studenten dus elke dag een peperduur treinkaartje moeten kopen voor de reis naar hun school.
Er moet zeker vijf miljard extra worden bezuinigd bovenop de huidige bezuinigingen van achttien miljard euro. En de keuze valt dan op het onderwijs. Als alternatief voor de basisbeurs denkt men aan een sociaal leenstelsel. Dat is de oplossing: studenten opzadelen met een schuld aan het eind van hun schoolloopbaan. Dan begin je je carrière met duizenden euro’s schuld. Nu is het nog een keuze om bij te lenen, straks is het een must.
Kosten
Even rekenen. Laten we uitgaan van een hbo-opleiding van vier jaar. Als je daadwerkelijk binnen vier jaar je diploma haalt, doe je het nog erg netjes. De meeste mensen om mij heen redden dat niet eens. Enfin, het is mogelijk. Per jaar betaal je € 1713,- aan collegeld per jaar. Doe dit keer vier en je komt uit op € 6852,- voor vier jaar. Daar komt bij dat je met het ov naar school moet. Laten we stellen dat je in Alkmaar woont en je in Amsterdam naar de HVA moet iedere dag. Een dagretour vol tarief is € 15,20 (vol tarief, er van uitgaande dat je geen kortingskaart krijgt). Zeg dat je vier dagen naar school moet. Dat is 15,20 x 4 = 60,80. Dit maal 37 lesweken (zie studie Rechten) per jaar (dan reken ik de herkansingen en andere extra dagen niet mee, toetsweken wel), dan kom je uit op € 2249,60. Maal vier (jaar) is € 8998,40. Dit plus het collegegeld is een bedrag van € 15.850,40(!). En dan heb ik de boeken en ander materiaal nog niet meegerekend.
Nuance
Natuurlijk zijn er zat variabelen. Een student kan ook verhuizen naar de stad van zijn studie, maar ook dat kost geld (kamer, eten, etc.). En natuurlijk kan een student een bijbaantje erbij nemen. En natuurlijk kan een aankomend student sparen voor de studie. Dat gebeurt ook zat, natuurlijk.
Maar feit blijft dat je ex-studenten met een schuld opzadelt aan het einde van hun schoolcarrière. Geen fijn gevoel: je professionele leven beginnen met een dikke schuld die je nog moet aflossen. Lang niet iedereen kan dit betalen. Als je immers niet wil lenen, wat ik mij goed kan voorstellen vanwege de schuld, dan zul je óf je ouders lief aan moeten kijken óf een baantje moeten zoeken wat ongeveer 200 euro per maand moet opleveren.
Afbraak
Straks komt het zover dat, dankzij dit kabinet van Rutte, het studeren alleen nog is weggelegd voor de rijkere mensen van Nederland. Er wordt met de botte bijl keihard op onze kenniseconomie ingehakt. Iets waar Nederland juist sterk in is (was?). Het is onbestaanbaar dat er blijkbaar wel geld is voor vervuilende, domme ‘stoere mannenhobby’s’ als 130 km/u rijden op de snelwegen (kosten: 132 miljoen euro, Cobouw spreekt zelfs van 368 miljoen) en de JSF (geraamde kosten: 11,3 miljard), maar niet voor een langetermijn investering in het onderwijs. Het klinkt cliché, maar de jongeren van nu hebben de towkomst. Mensen die straks afstuderen maken het verschil.
De extra bezuinigingen halen bij onderwijs, is het domste wat Mark Rutte nu kan doen. Maar domheid is de VVD niet vreemd. Zie ook deze magnifieke column van Marcel Hulspas (lezen!). Helaas ligt het dus in de lijn der VVD-verwachtingen.
Dit stuk verscheen eerder op Mark’s eigen weblog.
