Het zat er natuurlijk in: nep-accounts op Twitter, als satire of om iemand zwart te maken. De grens tussen die twee is soms vaag en hoe we omgaan met degelijke ‘fake accounts’ zegt misschien wel iets over hoe we tegen die persoon aankijken in de maatschappij. Natuurlijk heeft het een grotere impact als iemand als Barack Obama neptweets zou versturen dan als Piet om de hoek dat zou doen, maar ook dichter bij huis maken we steeds een onderscheid tussen ‘kan’ en ‘kan niet’. Daarbij is het soms moeilijk aan te geven wat wel of niet ‘kan’, maar een algemene regel is toch dat ‘over the top’ over het algemeen wél geoorloofd is.
Hoofdletter i
Typografen kunnen misschien soms gruwelen van de overeenkomst tussen een kleine letter “L” en een hoofdletter “i”, het heeft zeker op internet ook een heel praktische reden dat je eigenlijk het verschil wil kunnen zien. Als iemand –zeg, in zijn twitternaam- een L gebruikt dan is het makkelijk: de fake accounts for dummies regels vertellen ons dat we dan gewoon eenzelfde account kunnen aanmaken met de hoofdletter “i”: ziet niemand! Natuurlijk valt het alsnog binnen redelijke tijd op, aangezien je niet de historie hebt van het oorspronkelijke account, maar de verwarring is er dan vaak al. Een andere methode is gewoon een andere schrijfwijze toepassen, want sommige mensen Twitteren zo weinig dat toch niemand zich meer precies kan herinneren hoe het zat.
Een account als @Mark_Rutte, zou dan best de enige echte Mark kunnen zijn, want wie verwacht nou dat ‘ie op @MinPres zit? Daarmee hebben we ook de eerste nep-account controverse van dit jaar te pakken en direct ook een lastige. Want het was geen letterlijke kopie van het account van de minister-president. Een lichtelijk schreeuwerige ‘Mark Rutte’ bezette het account en deed lacherig verslag van zijn leven als de ‘mp’. Voor de vaste twitteraars direct duidelijk dat het niet om de echte ging, maar is het daarmee ook goede satire? Het blijft natuurlijk het bezet houden van de naam van iemand, wat voor Twitter zelf al genoeg kan zijn voor een blokkade (die overigens niet werd uitgevoerd, het account veranderde alleen van naam). De RVD lijkt zich met de vraag om een blokkade vooral druk te maken om de meer argeloze twitteraar: wie even niet goed kijkt zou in verwarring kunnen raken (Mark Rutte die zegt: “MOOOOOOOOEEEEEE”). Dat is blijkbaar ook een argument om te zeggen “geen satire”, wat op zich al bijna weer een soort satire is. Het feit dat Rutte ooit zelf heeft aangegeven liever niet persoonlijk te gaan twitteren was de RVD blijkbaar al weer vergeten.
Haisema
Slachtoffer van “hoofletter i” fraude werd bijvoorbeeld Femke Halsema. Of Diederik Ebbinge wel zeker wist dat het om scheldende Marokkaanse jongeren ging, twitterde ‘Femke’ uitdagend. Net genoeg politiek correct om toch wat verwarring te zaaien: Femke was toch altijd wel wat redelijker dan dat? Goede satire, zou je kunnen zeggen, maar Femke vroeg voor de zekerheid toch maar om een blokkade. Slim klopte ze – misschien met de oproer rond Mark nog in het geheugen – niet bij Twitter aan, maar bij haar volgers; “Block & report for spam”. De ‘parodie’ op Femke werd alom als verwarrend gezien en te weinig eigen om voor satire door te kunnen gaan, waardoor een blokkade veelal als een redelijke keuze werd gezien.
Toch werd er eerder, toen het om een PVV backbencher ging, een stuk meer gelachen. Misschien is een naakt rennende Jhim van Bemmel wel ver genoeg gezocht om voor satire door te kunnen gaan, maar het was toch vrij onduidelijk op welke manier dit de oud-muziekbranche man dan parodieerde. Ook de Telegraaf, zelf ook nooit te lui om nepberichten over te nemen, kon er niet om lachen: voor een nep-bericht over het zogenaamde naaktlopen werd hun layout gebruikt. De kwestie Van Bemmel stelt ons de vraag waarom er toen niet verontwaardigder gereageerd werd: een nepbericht en -account dat niet direct op een duidelijke manier een Kamerlid parodieert. Dan was het Fleur Agema-account destijds tenminste een stuk duidelijker nep. Misschien vinden we “linkse humor” toch wel iets meer kunnen dan “rechtse”? Nu kan iemand hier in de straat roepen dat het alleen de grachtengordel-elite is die dat vindt, maar het lijkt er op dat “plat” vermaak als naaktlopen gewoon meer om te lachen is dan ernstige politieke correctheid veinzen.
Vindt u het allemaal maar lastig, die nep-accounts? Overweeg dan eens de fake retweet!
