Via sites als Facebook worden miljarden stukken muziek, film, boeken en kunst verspreid. Dat is niet echt nieuw; het gebeurde vroeger ook al in vriendenkringen. Het gebeurt nu alleen sneller. Je zou nog geen procent van de boeken die je gelezen hebt in handen hebben gekregen als ze niet via vrienden aanbevolen waren. Voor muziek geldt precies hetzelfde, en meer: muziek bepaalt in hoge mate je identiteit en drijft je in een vriendenkring met ongeveer dezelfde smaak. Deze smaak bepaalt veel; van je kledingstijl tot de manier waarop je denkt. Je hoeft het niet perse eens te zijn met alles wat een bepaalde stijl propageert, maar je komt in ieder geval in aanraking met een heleboel nieuwe frisse ideeën en je kunt daaruit oppikken wat je bevalt. Dat is vrijheid.
Marketingmachine
Aan de andere kant kan internet ook gebruikt worden om te controleren, om ideeën en een levensstijl op te dringen die andere mensen voor jou bepalen. In die zin zorgt ervoor dat je juist niet in contact komt met nieuwe frisse vormen van zelfexpressie maar zorgt het ervoor dat je alleen in contact komt met muffe muziek van Jantje Smit, woorden van de Bijbel en de politieke zienswijze van degene die op dat moment aan de macht is.
Het is bizar dat uitgerekend de muziekindustrie – die ooit prikkelende nieuwe vrijheden propageerde – nu verantwoordelijk is voor het inperken daarvan. Ik snap dat het gratis downloaden van muziek en films een probleem is, maar als dit probleem wordt aangepakt door alle gratis vormen van verspreiding van muziek en beeld via streaming services te verbieden, wordt binnenkort alleen nog materiaal verspreid waar grote mediabedrijven geld aan verdienen. Zo wordt deze hele wereld een saaie, voorspelbare en dode zooi, een marketingmachine waarin keuzevrijheid gereduceerd wordt tot de door de industriële grootmachten goedgekeurde uitingen.
Revolutie
Marktmechanismes als vraag en aanbod kunnen ook tegen het belang van deze grootmachten indruisen. Mensen willen gratis in contact komen met nieuwe ideeën; daar is vraag naar. Maar de industrie wil koste wat kost het aanbod bepalen. Daarin zit de echte macht in deze consumptiemaatschappij. Dat is de ware reden waarom de Stop Online Piracy Act aangenomen is. Big business wil niet dat jij in contact komt met nieuwe muziek via Last FM of You Tube. Ze hebben liever dat je naar de radio luistert, want Giel Beelen hebben ze in hun zak: die draait alleen muziek die uitgebracht wordt door de majors. Payola via de radio is goud geld en dat willen ze zo houden.
Het gaat om controle. Er is een revolutie gaande die grote mediabedrijven steeds meer buiten spel zet en SOPA is bedoeld daar een einde aan te maken. YouTube, Facebook, Spotify, Last Fm; het is binnenkort allemaal voorbij als we nu onze bek niet opentrekken. Je kunt er namelijk op rekenen dat in navolging van de VS ook onze regering door de lobby van de grote mediabedrijven verleid zal worden om gelijksoortige wetten aan te gaan nemen.
Leen Steen heeft ook een weblog
