Eind december vroegen wij ons nog af hoe lang het nog zou duren voordat de bubbel zou barsten. Wel, ongeveer een maand dus. Vandaag verscheen een vernietigend rapport over de grondspeculaties van de gemeente Apeldoorn. 200 miljoen euro is daar aan gebakken lucht op de balans gezet. Lokale ambtenaren en politici bouwden luchtkastelen, de burger mag het gelag betalen. Dit maakt onze schattingen van 22 december, die al niet best waren, nog veel te voorzichtig. Nederland is kneiterhard op weg failliet te gaan.
Even kort, voor als u geen zin hebt om de hele toestand te lezen: de gemeenten kopen (landbouw)grond op, maken er ‘bouwgrond’ van en verkopen die vervolgens veel duurder. Dat is althans de bedoeling, maar door de crisis zitten gemeenten nu op lappen onverkoopbare grond, die veel te duur op de balans zijn gezet. Ergo, het geld is besteed, maar de dekking is verdwenen. Met miljoenen schade tot gevolg.
Apeldoorn
Voor de Kerst deelden we mee dat de hele provincie Friesland vermoedelijk schulden ter waarde van ongeveer 200 miljoen verbergt. Welnu, vandaag blijkt dat slechts één Gelderse gemeente, te weten Apeldoorn, dit hele bedrag heeft opgebrast. 200 miljoen eurootjes voor één gemeente, weliswaar in oppervlakte de grootste van het land, maar voor de 137 duizend inwoners zal de 200 miljoen euro toch behoorlijk hoesten worden. 1460 euro p.p. mogen zij inleveren voor de speculaties van gemeentebeambten, die grootgrondbezittertje speelden over de ruggen van de burgers.
Zonder overigens diezelfde burgers daarover voldoende te informeren, blijkt uit het rapport van de lokale enquêtecommissie. Dat verhaal gaat nog wel een staartje krijgen. Blijft staan dat we in Nederland nog 414 andere gemeenten hebben. Nu zullen die niet allemaal zo’n berg schulden gegenereerd hebben als Apeldoorn, maar reken maar dat het merendeel een paar miljoen aan problematische bouwgrond onder de knoet houdt. Een zeer gereserveerde schatting brengt ons op een 2 miljard euro aan gebakken lucht op gemeentebalansen. Maar met nog een paar Apeldoorns zou dat kunnen oplopen naar 10 miljard euro.
Nederland failliet
Tel bij dit alles nog de voortreffelijke eerste aflevering van de Slag om Nederland, waarin aan het licht kwam dat ongeveer 30 procent (!) van het huidige kantoorareaal (virtueel) leegstaat. Mag u raden wat dat betekent voor de waarde van al die ‘bouwgrond’ van gemeenten op dat nieuwe kantoorpark of industrieterrein.
En de grondprijzen bepalen voor een belangrijk deel ook de huizenprijzen. Afwaarderingen zullen gigantisch moeten zijn, grondprijzen zakken en daarmee ook het particuliere huizenbezit sterk in waarde dalen. Weg onderpand voor de enorme hypotheekschuld die ons land rijk is. Welkom in de wondere wereld van lokale politiek. Zonder blikken of blozen wordt Nederland over de rand van de afgrond gekieperd.
