Wat hebben kannibalen, rottende zombies, gemaskerde psychopaten, geile nonnen, nog geilere SS-dames, gemuteerde monsters, negroïde vampiers en andere rariteiten met elkaar gemeen? Juist, zij figureren in de onderbuik van de cinema, waar zij de exploitatiefilm bevolken. Exploitatiefilms zijn vaak wars van artistieke en maatschappelijke pretenties en worden door de meesten beschouwd als filmische rotzooi. Niet geheel onterecht overigens. Dit soort films zijn niet gemaakt om een verheven boodschap de wereld in te sturen of om de esthetische sensibiliteit van de gemiddelde kijker te prikkelen. Ze zijn gemaakt om geld te verdienen met een budget dat nog lager is dan de opbrengst.
Een in SS uniform getooide voluptueuze kampcommandante staart begerig naar een lading vrouwelijke gevangenen die arriveren in het kamp. Vanzelfsprekend zijn de dames meestal rondborstig en in veel gevallen schaars gekleed. Ze douchen samen en vermaken elkaar. Soms keert het tij en worden ze gebruikt voor dubieuze, vaak onzinnige medische experimenten of als speelpopje voor elkaar of de aanwezige kampbewakers.
WIP met nazi’s
Welkom in de wondere wereld van de nazi exploitatie of naziploitation. Dit subgenre binnen de exploitatiefilm vierde hoogtij in de tweede helft van de jaren zeventig en verdween nog voor het einde van dat decennium van het toneel, maar is een van de meest opvallende en spraakmakende vormen van exploitation cinema.
Einde jaren zestig kreeg de exploitatiefilm er een nieuw subgenre bij, de zogenaamde Women in Prison (WIP) film. In Amerika als in Europa verschenen films over dames die waren overgeleverd aan het penitentiaire systeem. Voor cineasten was dit een excuus om veel naakte vrouwen te tonen, die werden blootgesteld aan (seksueel) geweld, lesbische avances en de willekeur van de kampbewakers. Naziploitation is in veel gevallen WIP met een nazi thema, een genre films dat het niet van zijn intellectuele merites moest hebben, maar goedkoop was te produceren met relatief hoge opbrengsten. Typisch exploitatie dus.
Inspiratie
De eerste film die zich afspeelde in een nazi kamp was Lovecamp 7 (VS, Lee Frost, 1969). Een tweede – veel bekendere – titel was echter de Amerikaans-Duitse coproductie Ilsa She Wolf of the SS (Don Edmonds, 1974), over een blonde kampcommandante die gevangenen gebruikt voor medische experimenten en tussen de bedrijven door bizarre seksspelletjes speelt met alles en iedereen. De film was een succes en werd een blauwdruk voor veel nazi exploitatiefilms die later zouden verschijnen.
Nazi exploitatie werd eveneens geïnspireerd door een paar films uit het Europese filmhuiscircuit, zoals The Night Porter (Liliana Cavani, 1974) over de sadomasochistische relatie tussen een SS officier en een concentratiekampgevangene en Salon Kitty (Tinto Brass, 1974), over een nazi bordeel. De vermenging van seks en/of geweld met nazisme was controversieel en bracht vooral daarom geld in het laatje.
http://www.youtube.com/watch?v=9YS10vQ_ax8&feature=fvst&skipcontrinter=1
(trailer She Wolf of the SS)
Aanraders
Ilsa She Wolf of the SS bevat een flinke dosis humor en een gezonde knipoog. Vooral de Italiaanse varianten die daarop volgden in 1976 en 1977 ontberen deze intentionele humor en zijn vaak zo knullig gemaakt dat ze ondanks de thematiek amper schokkend zijn. Sterker nog, het is verbazingwekkend hoe films met nazi’s, vrouwelijk naakt, seks en geweld, die amper 80 minuten duren, het toch klaarspelen mateloos te vervelen. Enkele illustere titels zijn SS Experiment Love Camp, SS Camp Women’s Hell, en SS Girls.
Nieuwsgierigen zouden zich kunnen wagen aan The Beast in Heat (ook wel Hellcamp SS genoemd), een wat extremer voorbeeld van het genre. Ook The Gestapo’s Last Orgy is aan te raden, met een script dat is geënt op The Night Porter en voorzien is van stijlvolle cinematografie en een mooie soundtrack. Rotzooi met een gouden randje dus.
(trailer The Beast in Heat)
De Franse Eurocine studio waagde zich tweede helft jaren zeventig ook aan wat naziploitation, die overigens vergeleken met Amerikaanse en Italiaanse tegenhangers nogal tam is. Voorbeelden zijn Elsa: Fraulein SS en Helga She Wolf of Spilberg, uiteraard duidelijk afgeleid van Ilsa She Wolf of the SS.
In Nederland zijn een zestal Franse nazi exploitatiewerken uitgebracht in een heuse nazi cult collection boxset , voor een prikkie te koop. Gaat dat zien!
Tom Scheers is historicus, maar dat verklaart allerminst zijn fascinatie voor culturele randverschijnselen als instrumentale death metal-jazz-fusion crossovers of zachtplastieken zombies.
