Wijlen Fritz Korbach heeft wel eens verteld dat Jan Smit zo extreem zuinig is dat hij maar met één oog huilt. Het is van de mooiste anekdotes die bestaan over Smit. Over de doden niets dan goeds, maar de memorabele trainer zat er wel mooi naast. Want toen vrijdag de scheidsrechter voor het laatst op zijn fluitje blies en einde maakte aan FC Twente – Heracles Almelo, en de camera inzoomde op het grote hoofd van Smit, zag je ze toch langzaam maar zeker komen. Tranen. Tranen van geluk liepen langs beide wangen.
Succes tegen Heracles
Sinds eind jaren negentig is Jan Smit de voorzitter van Heracles. Het ging in die jaren nog niet al te best in Almelo. De Heraclieden bungelden jaar na jaar onderaan in de Eerste Divisie en alle stadions van Nederland zongen jennend tegen een ploeg in degradatienood de bekende evergreen ‘Succes tegen Heracles’. Waarschijnlijk is dat voor Smit de druppel geweest. Dat moest anders. En dus ging de voormalig deurwaarder er eens goed voor zitten om Heracles uit het dal te trekken. Hij besloot voorzitter te worden en vanaf dat moment was niets meer hetzelfde in Almelo en omstreken.
Helaas zijn er van Jan Smit als deurwaarder geen bewegende beelden. Het zou schitterende televisie opleveren. Je ziet de boomlange Smit al in een iets te kleine Renault Twingo rijden. Het mag immers niet teveel kosten. Hij is op weg naar een vrouw van middelbare leeftijd die haar rekening bij een obscuur postorderbedrijf niet heeft voldaan. Smit parkeert zijn Twingo met uiterste precisie. Hij belt aan met een korte, ferme druk op de bel. Zijn gestalte doet de vrouw schrikken, ze is onder de indruk. Even is er nog twijfel, maar als Smit een stap naar voren zet kan ze niets anders dan meteen haar openstaande rekening voldoen. Dan maar een maand geen eten. Tevreden glunderend rijdt de vriendelijke reus Smit weg. Op naar de volgende wanbetaler. Smit werd er door miljonair door en stond zelfs in de Quote. Een vermogen van tegen de 60 miljoen euro is niet verkeerd, vindt ook Smit zelf.
Koffiekan
Als voorzitter van Heracles is hij al nét zo. Imponerend en dwingend. Er wordt in Almelo al jaren geen cent teveel uitgegeven. Geld wordt niet over de balk gesmeten, zoals bij iedere andere voetbalclub. Als onderdeel van dit beleid is Smit jaren geleden een kruistocht begonnen tegen zaakwaarnemers. De commissie die zaakwaarnemers keer op keer pakken vindt Smit namelijk buiten alle proporties. Bedragen van duizenden euro’s verdwijnen in de diepe zakken van de grijpgrage makelaars. Hij weigert dan ook principieel mee te werken aan deze idiote praktijken. Het verhaal gaat dat spelersmakelaars die op weg zijn naar Almelo het dun in de broek doen als ze met Smit moeten onderhandelen. Ook hier zijn helaas geen beelden van, wat betreurenswaardig is. Sigi Lens (ja, die van het miljoen van El Hamdaoui) zit tegenover Smit. In een klein vochtig kantoortje in het Polman Stadion, zonder raam, op een krakende houten stoel. Zo van de Kringloop meegenomen. Er staan twee plastic bekertjes koffie. Thee is er niet. Lens begint voorzichtig. Zijn cliënt wil 7000 euro per maand. Bruto, dus ja, eigenlijk een koopje. Smit fronst zijn wenkbrauwen. Flinke rimpels vormen zich boven zijn imposante en diepe ogen. Hij hoeft niet eens op te staan, Lens weet genoeg, de transfer gaat niet door. De koffie gaat onaangeroerd terug in de koffiekan. “Toch mooi meegenomen”, grinnikt Smit.
Dankzij het uitgekiende beleid van Smit is Heracles van het lelijke eendje van het Nederlandse betaalde voetbal uitgegroeid tot een stabiele club in de Eredivisie. Vorig jaar zat er zelfs bijna Europees voetbal in. Spelers gaan inmiddels graag naar Almelo, nu is gebleken dat je er beter kan worden als voetballer. De jongste transfer van Plet, voor niets opgepikt bij Telstar en nu voor ruim een miljoen verpatst aan FC Twente, bewijst dat. Dat Heracles vrijdag voor het eerst sinds 1985 in Enschede wist te winnen was dan ook mooie een beloning voor heel Almelo. Maar misschien nog wel het meest voor Smit, die na jarenlang wachten, smachten en keihard werken langzaam de erkenning krijgt die hem toekomt. Dat niet Munsterman stralend voor de camera alle aandacht kreeg, maar Smit, was mooi. De tranen, langzaam druppelend uit beide ogen, waren nog mooier.
Yelle Tieleman hoopt al jaren dat Fortuna Sittard het pad van Heracles gaat bewandelen.
CC-Foto: Angelo Romano
