“De dingen die hij in zijn programma heeft gezegd die vind ik echt heel extreem af en toe. Ik snap wel wat hij bedoelt, ik kan me er ook wel in vinden, maar ik wil niet zeggen dat ik het daarmee eens ben. Nee. (…) Ik snap ook ergens wel, dat hij heel veel volgers heeft in Nederland. Er zijn ook in Nederland veel gebieden waar overlast is door moslimjongeren of moslims, daar zijn wel statistieken van, dat is ook iets wat bewezen is. Er is ook bewezen dat er heel veel geld uit Nederland gaat naar moslimlanden, met uitkeringen en noem maar allemaal op. Dat kan natuurlijk niet.” (interview 14)
Deze week introduceerde de PVV een meldpunt voor overlast met Midden- en Oost-Europeanen. Door de open grenzen kunnen Polen, Roemenen en Bulgaren makkelijker dan ooit Nederland binnenkomen. Soms zorgen zij voor overlast. De PVV is altijd tegen deze open grenzen geweest, en wil nu met een meldpunt problemen inventariseren op het gebied van werk, overlast, geweld, verloedering en criminaliteit. De klachten zullen worden aangeboden aan de minister van Sociale Zaken.
Bommetje gebarsten
En toen barstte een bommetje in Den Haag en Brussel. Allerlei politici wilden dat de regering afstand nam van het meldpunt, en ook de Europese Commissie ging zich ermee bemoeien. Ambassadeurs waren boos en de handelsbelangen liepen gevaar. Eurocommissaris Neelie Kroes sprak zich erover uit, en Frits Wester noemde het laf van Mark Rutte dat hij het meldpunt niet had veroordeeld. De SP had weliswaar jaren geleden een soortgelijk meldpunt gehad, maar dat meldpunt was echt heel anders, stelde Emile Roemer.
De logische vraag bij dit alles is: wat zou de gemiddelde PVV-stemmer ervan denken?
In recente interviews met PVV-stemmers komt nauwelijks aandacht naar voren voor de vermeende overlast van Polen en Bulgaren. Maar dit betekent niet dat we niets kunnen zeggen over hoe PVV-stemmers deze ophef gade slaan. De verhalen die PVV-stemmers over de islam vertellen zijn hierbij verhelderend. Veel PVV-stemmers hebben namelijk ook geen last van de islam, maar steunen wel een partij die steeds kritiek op de islam naar voren brengt. Waarom doen ze dat?
Overtrokken doch terechte kritiek
PVV-stemmers vinden de kritiek van de PVV op de islam overtrokken, maar denken wel dat er onaangename elementen in de islam zitten. Zij vinden dat daar wel wat aandacht aan besteed mag worden. De enige manier voor Wilders om dat te doen is hard roepen, mensen wakkerschudden en op hoge toon aandacht vragen voor thema’s die anders geen aandacht zouden krijgen. Zo zal het ook bij Oost-Europeanen gaan. Veel PVV-stemmers zullen geen last van Polen hebben, en ze hebben ongetwijfeld ook twijfels over de grootte van dit probleem. Maar ze vinden ook dat er wel enige aandacht voor uitwassen mag zijn.
Die aandacht is er nu dankzij Geert Wilders. Zijn aanhangers vinden extremere politieke uitingen geen probleem, aangezien deze leiden tot meer politieke aandacht en op termijn tot oplossingen. Dus wat leren PVV-stemmers over alle ophef over dit meldpunt? Dat Geert Wilders een onderwerp te pakken heeft waar in Den Haag niet over gesproken mag worden. Dat is voor wantrouwende PVV-stemmers voldoende om te vermoeden dat Wilders gelijk heeft dat er iets mis is met Polen. Voor alle ophef waren PVV-stemmers zich daar meestal niet van bewust, maar dankzij alle politieke tegenstanders van de PVV nu plotseling wel.
Chris Aalberts is docent en onderzoeker politieke communicatie. Hij werkt momenteel aan een boek over de achterban van de PVV. Dit is een verkorte versie van zijn toespraak bij Studium Generale in Rotterdam gisteravond.
