Eerder is al uitgelegd dat de staten die morgen hun voorverkiezingen houden, en dan in het bijzonder Michigan, de potentie hebben om de nominatiestrijd te bepalen. Mitt Romney ging zowel in Arizona als in Michigan lange tijd riant aan de leiding in de peilingen, maar zag Rick Santorum deze maand op een golf van momentum langszij komen. De voormalige Senator uit Pennsylvania lijkt echter te vroeg gepiekt te hebben, waardoor Romney alsnog op winst afstevent. Als de stemmen dinsdagnacht geteld zijn, kunnen de voorverkiezingen zomaar effectief voorbij zijn.
Onvrede
In een ding is Mitt Romney echter de afgelopen maanden nog altijd niet geslaagd, en dat is de onvrede rond zijn ogenschijnlijk onvermijdelijke kandidatuur wegnemen. Hij blijft impopulair bij een groot deel van het Republikeinse electoraat en daarin zit de mogelijkheid, die inmiddels door veel van zijn tegenstanders is aangegrepen, om de leiding in de peilingen over te nemen. Voor Santorum, de meest stabiele van de anti-Romneys, geldt echter in grote mate wat ook voor de eerste flavors of the week heeft gegolden; hij is gewogen en te licht bevonden.
In Michigan brengt meestal ruim eenderde van de kiezers al een stem uit via de post voor de werkelijke verkiezingsdag. De afgelopen weken zal Santorum dus al aardig wat stemmen gekregen hebben en in de maanden daarvoor, toen Romney aan de leiding ging, zal de voormalige gouverneur van Massachusetts ook al de stemmen gekregen hebben van de mensen die al besloten hadden hem te steunen. De verkiezingen morgen gaan echter om de twijfelaars, om die mensen die pas op het laatste moment de knoop definitief doorhakken.
Religieuze waarden
Die twijfelaars hebben de laatste ruime week gezien dat Rick Santorum zijn status als front-runner niet waar heeft kunnen maken toen het er op aan kwam. In het CNN-debat van vorige week kon hij nauwelijks imponeren en ook op andere manieren heeft hij weinig gedaan om zijn kandidatuur verder te helpen. Hoewel de in Nederland ontstane commotie over zijn uitspraken over euthanasie in grote mate aan de kiezers van Michigan en Arizona voorbij zal zijn gegaan, is het wel symbolisch voor een groter probleem dat Santorum heeft; hij praat bijna alleen over religieuze waarden. Zeker in Michigan, de staat van de auto-industrie, wil men weten wat de volgende president gaat doen om werkloosheid te bestrijden en productie te bevorderen, en Rick Santorum is gewoon niet de kandidaat voor wie dergelijke onderwerpen een tweede natuur zijn, een opa die mijnwerker was ten spijt.
Mitt Romney heeft die zwakte goed weten uit te buiten. Hij heeft gedaan wat hij eerder ook met kandidaten als Newt Gingrich en Rick Perry deed, namelijk terugvallen op zijn enorme overwicht als het gaat om financiën en campagne-organisatie. Hij heeft met campagnespotjes op radio en tv en met een barrage aan telefoontjes en direct mail de kiezers in beide staten bereikt met zijn eigen boodschap en met zijn aanvallen op Santorum. Hij heeft in het debat bovendien laten zien juist onder druk goed te presteren, eerder deed hij dat in Florida ook al, wat hem een sterkere tegenstander zal maken als hij straks met president Obama in de ring stapt. Hij heeft kortom laten zien dat hij wel stabiel en verkiesbaar is, waar al zijn tegenstanders dat niet zijn.
Geen van de kandidaten zal zich na morgen terugtrekken en met veel kiesmannen op het spel over een week tijdens Super Tuesday kan er uiteraard nog van alles gebeuren. Bovendien behoort een brokered convention nog altijd tot de mogelijkheden als de onvrede rond Romney aanhoudt. Een (overtuigende) overwinning op Rick Santorum morgen zou echter wel duidelijk maken dat al zijn potentiële uitdagers gesneuveld zijn en daarmee leidt de te verwachten overwinning van Romney tot een effectief einde van de nominatiestrijd.
Adriaan Andringa is hoofdredacteur van de WarRoom.
