Oddball, een van Kelly’s Heroes, deed het met een Sherman tank. Deze waren vreemd noch zeldzaam. Hoewel elke Shermanbemanning van na 1942 het -zeker aan de bar- talloze keren tegen de vrij zeldzame Tiger (Tiger I -1347 stuks, Tiger II -492 stuks) heeft opgenomen, zouden de golven van negatieve vibraties die het zware Duitse pantser opwekte in Shermaneenheden veel hoger zijn geweest wanneer Duitse projecten als Maus en Ratte voorbij de tekentafel waren gekomen. Misschien ook niet. Groter is niet altijd beter.
De Duitse superzwaargewichten leidden bij de Amerikanen en Britten eveneens tot overmaat ontwerpen. De meeste bleven net als de Duitse ontwerpen papieren oddballs, of kwamen het proefterrein niet af. Los van de praktische bruikbaarheid, de techniek was niet rijp voor betrouwbare rupsvoertuigen van rond de honderd ton of meer. Een van de redenen waarom -ondanks Duits vernuft- er nooit een duizendtons Landkreuzer P.1000 Ratte heeft rondgerateld (titelfoto).
Er heeft op de tekentafel zelfs een Ratte-dwergende Landkreuzer P.1500 Monster bestaan waarop een 80 cm Dora/Schwerer Gustav kanon voor negative waves moest zorgen. Om het 1500 ton wegende gevaarte een topsnelheid van 15 km/u te geven, zou het 4 MAN U-boot diesels van 2200 pk elk krijgen.
De lichtvoetigere Landkreuzer P.1000 Ratte moest 40 km/u halen op twee 24 cilinder MAN diesels van 8500 pk elk. Ratte’s hoofbatterij moest bestaan uit twee Scharnhorst-klasse slagkruiser kanons van 28 cm. Daarmee kon theoretisch tot op 27,5 kilometer voor een negatieve houding worden gezorgd als de circa 300 kilo wegende granaten hieruit met 420 m/sec insloegen. Een 128 mm KwK 44L/55 vormde het secundaire geschut. Op Ratte een hulpje, was dit het hoofdwapen van de Panzerjäger-Tiger Ausf. B, aka Jagdtiger, waar je tot op 24 kilometer nerveus van mocht worden. Het was eveneens een optie als hoofdwapen voor twee kleinere superzwaargewichten: de Panzerkampfwagen E-100 en Panzerkampfwagen VIII Maus.
Panzerkampfwagen VIII Maus. Gewicht: 200 ton. Pantser: pantserstaal 19-46 cm dik. Motor: MB509 V12 (benzine) of MB512 V12 (diesel) van 1080 of 1200 pk. Maximum snelheid: 13 km/u. Hoofdbewapening: 128 mm KwK 44 L/55 kanon met secundair een 75 mm KwK 44 kanon
(Foto: wiki-Kubinka tankmuseum, upload van Superewer)
Panzerkampfwagen E-100. Gewicht: 140 ton. Pantser: pantserstaal 6-24 cm dik. Motor: Maybach V12 van 700 of 1200 pk. Maximum snelheid: streven 40 km/u. Hoofdbewapening: 128 mm PaK 44 L/55, 150 mm KwK44 L/38 of 173mm Kwk 44 kanon
(foto: screenshot van Oddball759mm’s youtube upload)
Gonsden Ratte en Monster kort tussen ’42 en ’43 in Duitse hoofden, E-100- en Maus-fantasieën leefden iets langer. Maus kwam zelfs voorbij de tekentafel. De ontwikkeling van beide ontwerpen moest weliswaar laat in 1943 worden gestaakt, maar Hitler wilde graag dat de prototypen werden afgebouwd. Wellicht kregen de geallieerden lucht van Maus, wat de Amerikanen tot o.a. hun T28 ontwerp brachten en de Britten tot de Tortoise. Beide zwaargewichten van rond de tachtig ton werden laat in de oorlog of kort na de afloop beproefd zonder tot productie te komen. Met het geschut voorin de romp waren het meer tank-destroyers a la de Duitse Jagdtiger.
T28 heavy. Gewicht: 95 ton. Pantser: pantserstaal tot 30 cm dik. Motor: Ford GAV V8 van 500 pk. Maximum snelheid: 13 km/u. Hoofdbewapening: 105 mm kanon
(Foto: screenshot van CherokeeCook’s youtube upload)
Tortoise heavy. Gewicht: 78 ton. Pantser: pantserstaal 178-228 cm dik. Motor: Rolls Royce Meteor V12 van 600 pk. Maximum snelheid: 19 km/u. Hoofdbewapening: 94 mm 32 ponder
(Foto: wiki-Bovington Tank Museum, upload van Hohum)
Twee andere, meer technisch haalbare ontwerpen zagen wel operationeel gebruik. Bij de Amerikaanse strijdkrachten ratelden er tussen 1957 en 1974 300 M103 tanks rond en bij de Britten rolden tussen 1955 en 1966 de tracks van 185 Conquerors. Deze bijna vergeten heavies waren het antwoord op zware Sovjettanks zoals de 52 ton wegende T-10 met een 122 mm kanon.
Wat vroeger heavy was is inmiddels mainstream. De huidige generatie Main Battle Tanks (MBT) hebben het gewicht van een Panzerkampfwagen VI Ausf. B, aka Königstiger, maar zijn haast even snel en lichtvoetig als een Wiesel, een moderne Duitse panzer-oddball. De Wiesel zocht -en vond- het andere uiteinde van het panzer-gewichtsspectrum. Wat misschien wel zo prettig is voor de gemoedsrust van Oddball en zijn vrienden. Woef woef.
M103 heavy. Gewicht: 58 ton. Pantser: pantserstaal tot 186 mm dik. Motor: luchtgekoelde Continental AV1790 (benzine) of AVDS1790 (diesel) V12 van 810 of 750 pk. Maximum snelheid: 34-37 km/u. Hoofdbewapening: 120 kanon
(Foto: wiki-Bovington Tank Museum, upload van Max Smith)
Conqueror heavy. Gewicht: 66 ton. Pantser: pantserstaal tot 18 cm dik. Motor: Rolls Royce Meteor V12 (met brandstofinjectie) van 810 pk. Maximum snelheid: 34 km/u. Hoofdbewapening: 120 mm kanon
(Foto: wiki-Bovington Tank Museum, upload van MWAK)
(Titelfoto: P.1000 Ratte, screenshot van Druga’s youtube upload)
