Henk Kamp had de hakken in het zand. En als Henk Kamp de hakken in het zand heeft, dan heeft Henk Kamp dus de hakken in het zand, en zult u de grond onder zijn voeten moeten weggraven om de zaak in beweging te krijgen. Ik word altijd een beetje droevig als mensen de hakken in het zand hebben. Dan gaan ze vaak een beetje drammen, en stoppen ze met luisteren naar argumenten. ‘De regels zijn duidelijk’ klinkt het dan bijvoorbeeld, keer op keer op keer op keer. Rita Verdonk kon ook zo verschrikkelijk met de hakken in het zand. ‘Regels zijn regels’, galmde het dan dagenlang. En dan ging iedereen hoog springen, en laag springen, maar Rita week niet. Zelfs als het kabinet erover viel, dan nog week Rita niet. Want regels zijn regels. Regelfetisjisme is een gotspe.
Iedere politicus die terugvalt op de regels moet u diep wantrouwen. Terugvallen op wat de wet zegt is in het politieke debat per definitie een zwaktebod en zou eigenlijk door journalisten keihard moeten worden afgestraft: de politiek draait immers om het voortdurend maken, uitvoeren en bijstellen van wetten. Als een wet niet blijkt te werken, of volgens sommigen perverse bijeffecten heeft, komt daar, zoals nu, maatschappelijk debat over en kun je overwegen de wet te veranderen – of niet. Het argument ‘zo is de wet nou eenmaal’ is vaak vooral een simpele retorische truc om het niet over de inhoud te hoeven hebben. Je weet dat de effecten draconisch zijn en dat je dat eigenlijk niet kan verkopen, maar je hebt geen zin om de wet te veranderen, want de positieve effecten – reëel of electoraal – zijn ook wel weer lekker. Dan roep je dat de regels duidelijk zijn.
Kerkhof
Precies dat is dus wat Henk Kamp gisteren bij Pauw en Witteman deed, en wat Rutte eerder deed in het terecht hoog oplopende conflict over de stageplekken voor MBO-ers. Het is feitelijk weglopen voor je taak als politicus om een gedegen inhoudelijke beslissing te nemen en die vervolgens met inhoudelijke argumenten te verdedigen. Rutte beweerde dat het kabinet de wet niet terzijde KAN schuiven. Dat beweerde hij echt, serieus, en met droge ogen. Het is flagrante onzin. Het kabinet kan dat prima – zeker in combinatie met de kamer. Het kabinet speelt – misschien was het Rutte even ontschoten – namelijk in dit land een nogal tamelijk centrale rol in de productie en de uitvoering van wetten. Kanniet ligt dan ook nu weer gewoon op het kerkhof, en wilniet ligt er nog immer naast. Met een recent bezorgd boeketje rouwbloemen van de Partij Voor de Vrijheid.
Nou ben ik overigens wel weer van die richting die vindt dat je regels zo consistent mogelijk moet toepassen. Voor Mauro moet je geen uitzondering maken, maar de wet veranderen. Zo ook hier. Niemand beweert dat ingrijpende beslissingen over jonge mensen makkelijk zijn, en niemand vindt dat er altijd en overal maar groen licht voor gegeven moet worden, maar in dit geval lijkt het me eigenlijk nog niet eens zo moeilijk. De beslissing gaat hier immers niet over of de jongeren permanent in Nederland mogen blijven maar over hoe je ze behandelt in de tijd dat ze in Nederland zijn. Bovendien is er behalve regelgeving volgens de harde Kamplijn ook regelgeving die een heel andere kant op redeneert.
De rechten van het kind
U kunt bijvoorbeeld eens in het verdrag op de rechten van het kind – dat door de Nederlandse overheid ondersteund wordt in geest en in wetgeving – lezen. Daarin staat dat het tot de rechten van kinderen behoort om onderwijs te genieten. Daaronder valt óók beroepsonderwijs – dat wordt zelfs expliciet genoemd. In Nederland wordt dat recht voor ‘illegalen’ bovendien expliciet uitgebreid zodat ze hun opleiding kunnen afronden ná hun achttiende verjaardag. Dan is het toch niet meer dan logisch dat je het ook mogelijk maakt om alle onderdelen van die opleiding te voltooien? Anders discrimineer je ook nog eens de jongeren op het mbo ten opzichte van jongeren op – bijvoorbeeld – het vwo, waar geen stages zijn. Er moet toch een manier te vinden zijn om dit normaal op te lossen, zou je zeggen. Desnoods via een onbetaalde stage, als dat helpt in het gedoe met werkvergunningen.
