In Kanaleneiland in Utrecht werden afgelopen week posters op bushokjes met daarop verleidelijke vrouwen afgeplakt met een vuilniszak. Daarop staat de tekst ‘Laa ilehe il Allah.’ Oftewel: Er is geen God dan Allah. Een van de posters, van het Utrechtse Museumweekend, vertoonde een meisje in een kort roze jurkje. Timor El-Dardiry, Brechtje Paardekooper en Arjen de Wolff schreven hen een open brief.
Lieve beplakkers en bekladders,
Allereerst: gefeliciteerd. U heeft een punt gemaakt waar niemand omheen kan. Uw geloofsgenoten, uw buurtgenoten, uw kinderen en onze kinderen moesten en zouden het weten: “La ilahe il Allah – geen sexuele getinte reclame” (sic)! Uw bloedserieuze bedoelingen schreeuwden bijkans nog luider om aandacht dan het mikpunt van uw actie: een handvol ‘uitdagende’ reclameposters. Daarmee gaf u uiting aan enkele typisch puriteinse emoties: angst voor het genot, gebrek aan relativeringsvermogen en de wens anderen de wil op te leggen.
Die tentoongespreide krampachtigheid maakt de plakactie wel een beetje komisch, om niet te zeggen kneuterig. Als ware Don Quichottes bent u er op uit getrokken om, vermoedelijk in het holst van de nacht, een rücksichtlose verrassingscharge op enkele verloren abri’s uit te voeren. U heeft een paar roze rokjes op posters afgeplakt met Komo-vuilniszakken, die ook nog eens te klein bleken om de fraai gevormde benen en hoogblonde haardos van model Marieke aan het zicht te onttrekken. Shock and awe? In Kanaleneiland werden vooral schouders opgehaald, ook door uw geloofsgenoten.
Dieptriest
Ook wij hadden uw actie al bijna de (blote) rug toegekeerd. Bijna. Want alle gekheid op een stokje: uw campagne zou grappig zijn, als ze niet zo dieptriest was. U verheft seksualiteit tot politiek en religieus strijdpunt en verklaart vrijwel elke vorm van seksualiteit taboe. Dat vinden wij nu onwenselijk en schadelijk. Want bij alle berichten over seks en losgeslagen jongeren, blijft één alarmerend feit vaak onderbelicht: het percentage jongeren dat te maken heeft gehad met dwang om seksuele handelingen te verrichten, is nog steeds erg hoog. Onderzoeken als ‘Seks onder je vijfentwintigste’ noemen percentages als 18% (voor meisjes) en 4% (voor jongens). Bijzondere risicogroepen zijn daarbij jongeren met een beperking, meisjes uit een (streng) religieuze omgeving waar seks voor het huwelijk niet mag; en islamitische jongeren die homoseksuele contacten zoeken.
Dat komt doordat een met de paplepel ingegoten restrictieve houding ten aanzien van seksualiteit maakt dat jongeren (vooral meisjes) uit streng-religieuze groepen niet of te weinig de mogelijkheid krijgen om te leren hoe met seksualiteit om te gaan. Te leren wat ze wel en niet prettig vinden, te leren grenzen te stellen en te leren nee te zeggen. Onderzoek laat zien dat daarom juist jongeren uit christelijke groeperingen en (misschien wel: vooral) jongeren met een streng-islamitische achtergrond kwetsbaar zijn voor misbruik en dwang. Het wrange is dat naarmate u méér streeft naar het onzichtbaar en onbespreekbaar maken van seksualiteit, u uw kinderen juist kwetsbaarder maakt voor seksueel misbruik. Afgezien daarvan: het is een illusie om te denken dat als je maar vasthoudt aan de maagdelijkheidsnorm en niet experimenteert voor de huwelijksnacht, seks op wonderbaarlijke wijze meteen geweldig is. Seks moet geleerd worden, zoals de meeste dingen in het leven.
Onstopbare islamisering
Laten we trouwens niet doen alsof uw protest een teken is van de onstopbare islamisering die ons land zou overspoelen, al leek uw publieke geloofsgetuigenis bedoeld om dat gevoel aan te wakkeren. Uw puritanisme is geen nieuw fenomeen en blijft zeker niet beperkt tot buurten waar veel moslims wonen. In 2007 – het VU-kabinet van Balkenende, Bos en Rouvoet had net zitting genomen – protesteerde de ChristenUnie in Utrecht tegen een billboard in de stad met 200 vierkante meter gouden bikini. In Brussel worden rond kerst jaarlijks posters van schaarsgeklede H&M-modellen beklad door feministen. En in de Parijse metro voorziet kunstenares “Princess Hijab” posters van – zeer plaatselijke – bedekking. Maar er is een belangrijk verschil: waar deze protesten ten minste de (politieke, ludieke of artistieke) opening van een debat beoogden, is de uwe een compromisloze coup. Met een beroep op uw religie heeft u zonder pardon uw eigen voordeur midden in het publieke domein geparkeerd: u eist eigenhandig per religieus decreet te bepalen wat wij en onze kinderen wel of niet mogen zien.
Nee, ook wij vinden ook niet alle posters even smakelijk. Dat is niet zozeer omdat er seks op staat. Meer omdat uit sommige een bijzonder vervelende machtsverhouding spreekt van mannen ten aanzien van vrouwen. Maar het helpt niet om alle bloot en seks uit de publieke ruimte te verbannen en elkaar naar eigen inzicht te censureren. Het werkt niet om seksualiteit taboe en onzichtbaar te maken. Pas als je seksualiteit en de manier waarop die wordt afgebeeld, bespreekbaar maakt, leren kinderen te benoemen wat er gebeurt. Dan leren ze ook onderscheid te maken tussen wat hun waardigheid bevestigt en wat respectloos is. En hopelijk worden ze dan als volwassenen een beetje gelukkig met hun seksualiteit. Uw kinderen, en de onze.
Timor El-Dardiry (@timorel) en Brechtje Paardekooper (@brechtje) zijn lid van GroenLinks en de sociaal-liberale denktank Ensemble. Arjen de Wolff (@adewolff) is lid van de Dag van 100, een initiatief dat nieuw elan wil brengen in het progressive midden van de Nederlandse politiek.
Afbeelding: de bewuste foto van het museumweekend
