De beste manier om publiciteit te krijgen, is een hoge zieligheidsfactor. Een goed recent voorbeeld is Mauro, de volledig ingeburgerde Limburgse knuffel-Angolees. Hij sprak geen Portugees, kon prima zielig kijken en wilde vooral graag bij zijn pleeggezin blijven. Er werden hartverscheurende brieven voor hem geschreven, en uiteindelijk bleek een studievisum zijn uitkomst. De Verenigde Staten hebben de afgelopen weken te maken gehad met een knuffel-Chinees; Chen Guangcheng, een Chinese mensenrechtenactivist die visueel gehandicapt is.
Twee weken geleden ontsnapte Chen uit zijn huisarrest, en vluchtte naar de Amerikaanse ambassade. De situatie zette de handelsrelaties tussen China en de Verenigde Staten op scherp, en de Amerikaanse bevolking uitte onder de hashtag #FreeChen haar ongenoegen over het gebrek aan optreden van de huidige Amerikaanse regering. Waarom haalden zij Chen niet meteen naar de VS? Zijn de handelsrelaties tussen China en de VS belangrijker dan de veiligheid van een mensenrechtenactivist die de verborgen gevolgen van de eenkindpolitiek – gedwongen sterilisaties en abortussen – in de openbaarheid brengt en aan de kaak stelt?!
Chen wil blijven
Het frappante aan deze hele zaak, is dat Chen zelf heeft aangegeven zich helemaal niet permanent in Amerika te willen vestigen, maar daar alleen even op adem te willen komen. Dit mag nu ook, het werd eerder vandaag bekend dat Chen met een studievisum zich tijdelijk in de VS zal mogen vestigen. Zowel China als de VS werken hieraan mee. Maar ondanks alle tegenslag, wil Chen na zijn studie in de VS terugkeren naar China om daar zijn strijd tegen de uitwassen van de eenkindpolitiek voort te zetten.
Uiteraard is de situatie van Chen schrijnend. Na jarenlang onder huisarrest gezeten te hebben, is hij natuurlijk nog steeds doodsbang voor de wraak van de autoriteiten. De veiligheid van zijn vrouw en kind zijn allesbehalve gegarandeerd; zijn vrouw is bedreigd terwijl hij in de Amerikaanse ambassade zat, en vrienden die hem op wilden zoeken werden in elkaar geslagen. De belangrijkste kritiek die de Verenigde Staten nu Chens toegang tot de VS veiliggesteld is nog steeds voor de voeten geworpen krijgen, is dat zij de veiligheid van de mensen in Chens directe omgeving niet veiliggesteld hebben.
Zieligheidsfactor
Zou de zaak net zoveel aandacht gekregen hebben als het een willekeurige andere activist betrof? De arrestatie van Hu Jia werd immers alleen kort genoemd omdat het een gevolg zou zijn van de ontsnapping van zijn blinde vriend. Waarom trok dit dan zoveel minder aandacht? Hij wordt door de Volkskrant net zo goed een van China’s belangrijkste dissidenten genoemd, maar hij heeft een lagere zieligheidsfactor wegens wel kunnen zien. Als hij morgen onder huisarrest gezet zou worden en over anderhalf jaar naar de Amerikaanse ambassade vlucht, wordt #FreeHu dan ook trending? Ik waag het te betwijfelen.