Voor een politicus die trots is op zijn authenticiteit is niks zo nep als zijn standpunt over het homohuwelijk. Officieel is President Obama er een tegenstander van maar sinds 2010 is dat standpunt “in ontwikkeling”. Nadat deze week zijn vicepresident zich uitsprak voor legalisering van het homohuwelijk en inmiddels ook twee van zijn ministers, is er een sterk vermoeden dat Obama het wel degelijk steunt maar daar gewoon niet voor durft uit te komen. Waarom niet? Terwijl bijna een meerderheid van de Amerikanen voor het homohuwelijk is, is een van Obama’s belangrijkste kiezersgroepen fel tegen.
Koude politieke calculatie
Het vermoeden dat Obama eigenlijk wel voor openstelling van het huwelijk voor koppels van een gelijk geslacht is, is meer dan een gevoel. In 1996 gaf Obama als beginnend politicus aan in een enquete van een krant dat hij vóór het homohuwelijk is. Vele jaren later zouden zijn woordvoerders beweren dat hij niet het huwelijk bedoelde maar het geregistreerd partnerschap. Het feit is en blijft dat Obama zijn tijd ver vooruit was op het gebied van homo-emancipatie. Als hij een vorm van juridisch partnerschap steunde op het moment dat dit nog nauwelijks steun had onder de bevolking, is de kans groot dat hij openstelling van het huwelijk steunt nu de tijdsgeest is veranderd en ongeveer de helft van de Amerikanen vóór is.
Achter het besluit van Obama om het homohuwelijk niet te steunen zit hoogstwaarschijnlijk een koude politieke calculatie. Een voor Obama belangrijke kiezersgroep is in grote getale tegen legalisering van het homohuwelijk: zwarte Amerikanen. Het is op het eerste oog niet duidelijk waarom nou uitgerekend zij tegen het homohuwelijk zijn. De ironie wil nou juist dat de strijd om het homohuwelijk vaak wordt vergeleken met de strijd van zwarten onder leiding van Martin Luther King, Jr. voor hun burgerrechten in de jaren zestig.
Zwarte kerk
Hun oppositie tegen het homohuwelijk is vanwege de sterke positie van de kerk in de zwarte gemeenschap. De zwarte kerk is een cultureel fenomeen dat is ontstaan in de tijd van slavernij en tot de dag van vandaag een sterk verbindende factor is voor veel zwarten. Deze kerk is doorgaans protestants maar onderscheid zich van reguliere kerken door eigen tradities zoals gospelmuziek en extravagante dansen. Toen zwarten nog slaven waren, was de kerk een manier om te ontsnappen aan de ellende van de alledag. Dankzij deze geschiedenis heeft de kerk nu nog steeds een sterke positie onder zwarten.
Het leidt ertoe dat de zwarte gemeenschap doorgaans linkse doelen steunt maar conservatief is op thema’s zoals homo-emancipatie. Nu zullen zwarten niet snel de eerste zwarte president verlaten voor Mitt Romney. In 2008 kreeg Obama 96 procent (!) van de zwarte stem. Het homohuwelijk kan er wél voor zorgen dat hun enthousiasme voor Obama uitblijft in 2012. Dat kan Obama de verkiezingen kosten want in een swing state zoals North Carolina won hij in 2008 met slechts 14.000 stemmen verschil geheel dankzij een waanzinnig hoge opkomst onder zwarten. Aangezien Obama dit jaar een moeilijkere verkiezingsstrijd gaat krijgen dan vier jaar geleden, kan hij het zich nu niet veroorloven om enthousiasme voor hem onder zijn meest loyale aanhangers te temperen.
‘Don’t ask, don’t tell’
Daar komt bij dat de potentiële electorale voordelen heel klein zijn van steun voor het homohuwelijk. Obama zou winnen aan populariteit bij de homoseksuele gemeenschap. Maar hij heeft al andere grote symbolische prestaties op zijn naam gezet zoals het schrappen van ‘Don’t Ask, Don’t Tell’, de regel die homoseksuelen verbood om voor hun geaardheid uit te komen in het leger (op straffe van ontslag op staande voet). Daarmee heeft hij zich aan een verkiezingsbelofte gehouden. Het is ondenkbaar dat homo’s als kiezersgroep op Romney stemmen want de Republikeinse kandidaat is zelfs zo’n fervent tegenstander van het homohuwelijk dat hij een verbod ervan wil opnemen in de grondwet. Reden genoeg voor homoseksuele Amerikanen om op verkiezingsdag niet thuis te blijven maar een stem uit te brengen op Obama, ook al steunt hij hun niet volledig.
Dit zijn uiteraard hele pragmatische en calculerende overwegingen. Maar hoewel hij het imago heeft van een idealist, is pragmatiek Obama niet vreemd. De president heeft als bestuurder vaak pragmatisme verkozen boven principe. Eerder dit jaar omarmde hij de Super PAC die hem moet helpen bij zijn herverkiezing nadat hij eerst lange tijd de rol van dergelijke onafhankelijke organisaties bij verkiezingen heeft bekritiseerd. Dat hij het homohuwelijk niet publiekelijk steunt, past dus in die lijn. Hij denkt vermoedelijk meer voor de homoseksuele gemeenschap te kunnen doen door herkozen te worden. De echte vraag is dus niet of hij voor de verkiezingen zijn uitspreekt voor het homohuwelijk maar hoe lang hij wacht ná de verkiezingen. Wanneer is zijn standpunt niet meer in ontwikkeling?
Update (16:00): Vanavond zal Obama wat zeggen over het homohuwelijk in een interview met een bekende verslaggever/presentator van ABC (die volgens de geruchten lesbisch is). Er is speculatie dat hij zich krachtiger zal uitspreken voor het homohuwelijk, hoewel dat om bovenstaande redenen nog steeds bijzonder onwaarschijnlijk lijkt.
Update (21:30): Obama heeft nu officieel zijn steun voor het homohuwelijk uitgesproken. Het kan snel gaan in de politiek.
Victor Vlam is redacteur van de WarRoom en voerde in 2008 campagne voor Barack Obama én John McCain.
