Luchtcowboy – Corine Nijenhuis

Corine Nijenhuis laat met haar debuutLuchtcowboy, een biografie over een onverbiddelijke avonturier, zien dat ze vakkundig kan schrijven! Knap introduceert ze het hoofdpersonage:

‘Cees Slootwijk was een cowboy. Zijn verschijning riep heel wat op. Jonge meisjes keken nieuwsgierig naar de stetson op zijn hoofd en de bolo-tie rond zijn hals, terwijl achterdochtige ouders een afkeurend gezicht trokken. Op hún tong brandde een woord dat alleen door de samengeknepen lippen kon worden binnengehouden: sjoemelaar.’

Om een non-fictieboek in het populaire genre tot een aangename leeservaring te maken, moet de tekst aan een aantal voorwaarden voldoen. Want de lezer wil niet alleen geïnformeerd, maar ook zonder zich al te veel in te spannen, meegezogen worden in het verhaal. Want een werkdag is lang genoeg en lezen doe je ter ontspanning.

Deels komt de lezer dan ook zeker aan zijn trekken omdat uit Nijenhuis’ grondtoon haar gedrevenheid met het onderwerp blijkt:

‘We stonden tegenover een muur van zwart-wit gevlekte konten. Zes meter onwillig vlees.’

Ook het beschrijven van spanning gaat haar goed af:

‘Het bloed klopte in haar oren. Zacht riep ze zijn naam, haar stem klonk onnatuurlijk luid in het donkere huis. Aarzelend liep ze terug de gang in, naar de slaapkamer. Op de drempel bleef ze staan. Het weinige licht dat uit de huiskamer binnendrong, toonde de contouren van het bed. Sylvia kon niet zien of de bult op de matras een mens of een kluwen dekens was.

“Pap?” Haar stem trilde.’

Levendige tekst wordt afgewisseld door gedoseerde, treffende metaforen:

‘Metaal is afgescheurd in puntige vormen, als de bek van een angstig dier dat hapt naar iedereen die in zijn buurt komt.’

Maar omdat de werkelijkheid gebiedt dat het aantal verkochte exemplaren van een debuut van een onbekend auteur meestal onder de treurige duizend exemplaren ligt, ben ik benieuwd welke doelgroep auteur en uitgever voor ogen hadden. Want Nijenhuis beschrijft hier een weinig voor de hand liggend onderwerp. Namelijk het (te korte) leven van een intrigerende wildebras die gespecialiseerd is in luchtvrachtvervoer van koeien, paarden, struisvogels en alles daar tussen in.

Een hoofdpersonage dat eerder floreert in relaties met dieren dan met mensen, wat blijkt uit hoe hij zijn vaderschap invult en relaties met vrouwen. Ook zakelijk gezien maakt hij er een potje van. Gedrag dat uiteindelijk leidt tot faillissement en een (gedwongen) verblijf in het buitenland, met rampzalige gevolgen. Stukje bij beetje weeft de auteur haar betrokkenheid met de hoofdpersoon door de tekst heen. Wat mij automatisch brengt op minpuntjes in dit gedurfde debuut.

Als ik mij niet had voorgenomen het boek te recenseren was ik in het begin al afgehaakt omdat nergens uit het eerste hoofdstuk blijkt waarom deze geschiedenis eigenlijk verteld moet worden. Maar ook al neemt, naarmate het boek vordert, de spanningsboog toe, enkele aspecten blijven het verhaal vertragen.

Allereerst wordt de geschiedenis grotendeels door een alwetende verteller verteld. Maar omdat Nijenhuis tevens de ik-vorm, dan wel geïnterviewde bijfiguren aan het woord laat, is het niet altijd even duidelijk wanneer de visie van de auteur zelf, dan wel van een bijfiguur weergegeven wordt.

Dat brengt mij op het tweede euvel.

Om de band met de lezer te vergroten, had de auteur wel wat meer, en eerder in de tekst, uit de coulissen mogen treden. Want nu blijft haar fascinatie voor vliegrampen en de hoofdpersoon tot op pagina 106-109 in de lucht hangen en moet de lezer maar raden waarom zij deze waaghals op een aantal levensgevaarlijke vluchten begeleidt.

Bovendien moet er regelmatig teruggebladerd worden. Ten eerste om de tijd- en plaatssprongen te kunnen volgen en vervolgens omdat sommige personages bij naam genoemd worden alvorens geïntroduceerd te zijn.

Ten slotte zou dit boek aan kracht winnen, wanneer het verhaal, inclusief de interactie tussen auteur en hoofdpersoon, chronologisch verteld zou zijn. Maar ondanks deze kanttekeningen schemert overduidelijk het schrijftalent van Corine Nijenhuis door de tekst heen. Al zou ik haar, mocht haar volgende boek opnieuw non-fictie betreffen, aanraden een aansprekender onderwerp te kiezen.