Zo’n twee weken geleden kondigde president Obama aan het homohuwelijk voortaan te steunen. Tot dat moment had hij zich in grote mate op de vlakte gehouden, het was volgens de president aan de afzonderlijke staten om te bepalen of het homohuwelijk legaal moest zijn, maar zijn standpunt was geëvolueerd zoals Obama het zelf noemde. De werkelijkheid had minder te maken met een veranderde mening, dan met politieke noodzaak en een strategische keuze. Het Witte Huis zat gevangen tussen de wens van de fanatieke achterban van de Democratische partij om het homohuwelijk te legaliseren, en de afkeer daarvan bij een groot deel van de zwarte bevolking. Pas toen vicepresident Joe Biden zich ‘per ongeluk’ uitsprak voor het homohuwelijk, kwam ook Obama uit de kast als voorvechter van marriage equality. Inmiddels lijkt het er op dat die keuze wel eens een hele goede kan zijn geweest.
De kerk is binnen de zwarte gemeenschap altijd een bijzonder belangrijk instituut geweest. Van de periode van slavernij via dominee Martin Luther King en de civil rights movement tot Jeremiah Wright die met zijn uitspraken op de kansel de politieke verhoudingen beïnvloedt, de zwarte kerk is een relevant politiek fenomeen. Het was ook met die reden dat de president zich, vanaf het moment dat hij de nationale spotlight op zich gericht wist, onthield van controversiële uitspraken over het homohuwelijk. De kans dat een zwarte community organizer een serieuze politieke loopbaan kan hebben zonder steun van de zwarte kerk is nihil, en marriage equality is een moeilijk onderwerp voor de zwarte kerk.
Vervreemding
Toch zag de president zich genoodzaakt om zich twee weken geleden alsnog uit te spreken. Om de fanatieke achterban van zijn partij, de zogenaamde Democratic base, te paaien moest hij wel. De impact daarvan bleek ook direct toen de president tijdens een dinertje met grote donateurs bij George Clooney thuis $15 miljoen binnen haalde. In Hollywood, een belangrijke plek voor Democraten als het gaat om politieke steun en donaties, wordt Obama’s steun voor gelijke rechten voor homo’s bijzonder gewaardeerd. De president koos dus voor de steun van zijn fanatieke achterban, met het risico de zwarte gemeenschap van zich te vervreemden.
Van dat laatste lijkt echter nauwelijks sprake te zijn. Kort nadat de president zich voor het homohuwelijk uitsprak hield het vooraanstaande onderzoeksbureau Public Policy Polling (PPP) een peiling in North Carolina. In die staat, waar bijna een kwart van de bevolking zwart is, was de discussie over het homohuwelijk ontstaan toen daar eerder deze maand in een referendum werd besloten het homohuwelijk ongrondwettelijk te verklaren. PPP onderzocht of de uitspraak van Obama de houding ten opzichte van het homohuwelijk onder de zwarte bevolking aldaar veranderd had, en kwam tot de conclusie dat er sprake was van een ‘noticeable shift‘; binnen een week was de steun voor het homohowelijk van 20 procent naar 27 procent gestegen, terwijl de tegenstand daalde van 63 procent naar 59 procent. Hoewel er nog steeds een meerderheid tegen is, is de verschuiving in de zwarte gemeenschap opmerkelijk.
Resolutie
De afgelopen dagen kwam daar nog een ontwikkeling bij. Behalve de zwarte kerk is er nog een andere organisatie die bijzonder relevant is in de zwarte gemeenschap: The National Association for the Advancement of Colored People (NAACP). Die organisatie is altijd een spin in het web van de civil rights movement geweest en had Rosa Parks in het verleden als bestuurslid, één van de meest herkenbare gezichten in de strijd voor gelijke rechten voor zwarte Amerikanen. Vorige week nam de NAACP een resolutie aan waarin steun voor het homohuwelijk wordt uitgesproken, een nieuw signaal dat het onderwerp aan draagvlak wint onder zwarte Amerikanen.
Het lijkt er dus op dat de president een verandering teweeg heeft gebracht in de zwarte gemeenschap. Hoewel daar van nature weinig enthousiasme voor het homohuwelijk is, lijkt de populariteit van de president daar sterker dan de afkeer van marriage equality. Nu de eerste zwarte president zich openlijk voor het homohuwelijk uitspreekt, neemt dat de drempel voor veel zwarte Amerikanen weg om dat ook te doen. Daarmee lijkt de angst van de president om dat deel van de bevolking van zich te vervreemden, niet waar te worden. Het is een traag proces, maar als de huidige ontwikkeling zich doorzet kan de president zichzelf dit najaar op de borst kloppen door te zeggen dat hij zijn hand in het vuur heeft gestoken voor marriage equality en dat hij daarmee veel bereikt heeft voor de acceptatie van gelijke rechten voor homo’s. Wat een risicovolle strategie leek, kan wel eens heel goed uitpakken.
Adriaan Andringa is hoofdredacteur van de WarRoom.
