Oh, wat een rel, een half jaar geleden, toen een onschuldige studente tijdens de Nova College Tour aan Mark Rutte vroeg of hij een mediatraining had gehad. Twan Huys was ervan overtuigd dat de minister-president stevig getraind was in het ontwijken van vragen. Rutte illustreerde die overtuiging perfect door die vraag te ontwijken – ja, voorbereiden deed hij wel, maar zo’n training van ‘hoe ga je zitten voor de camera’, nou dat niet. Onze primus inter pares deed zijn uiterste best om maar te voorkomen dat hem inauthenticiteit verweten kon worden. Want als zou blijken dat zijn charme en zelfverzekerdheid iets is dat door vele uren, weken of maanden training tot stand is gekomen, dan… Ja, wat eigenlijk? Is het eigenlijk wel zo slecht dat politici ‘mediatraining’ krijgen?
Wat is mediatraining precies?
Sommige mensen hebben het van nature: druk een microfoon en een camera in hun snufferd en ze houden soepel een verhaal dat de kijker begrijpt. De journalist stelt wat zuigvragen en de politicus in kwestie laveert er met een kwinkslag en vrolijke glimlach lustig omheen. Hoezeer de journalist ook probeert, hij krijgt geen vat op deze gladde aal, die ondanks de moeilijke vragen er nog steeds in slaagt de kiezer te charmeren.
Niet iedereen is met dit talent geboren, zoals het dramatische debacle rondom Ella Vogelaar destijds liet zien: een competente en ervaren bestuurder wordt binnen no-time klemgeluld door een journalist, simpelweg omdat zij niet van nature zo goed gebekt is.
En dit is precies waar een mediatraining voor bedoeld is: niet om politici te leren journalisten te ontwijken, niet om politici te leren de kiezer te bedonderen, maar simpelweg om hun gebrek aan goedgebektheid te compenseren. Voor zo goed en zo kwaad als het kan, want hoe we het ook wenden of keren, een politicus kan nog zo’n goede bestuurder zijn, maar als ze niet een beetje goed overkomt op camera kan ze het wel schudden.
Authentieke Thatcher
Één van de bekendste politici uit de 20ste eeuw, Margaret Thatcher, heeft zich ook laten trainen door allerlei specialisten. Zo kreeg ze van top-acteur Laurence Olivier stemtraining. Binnen no-time klonk ze niet meer als de schrille huisvrouw die klaagde dat haar man wéér niet het vuilnis had buiten gezet, maar straalde ze kalmte, gezag en autoriteit uit
Dit voorbeeld laat een belangrijk inzicht zien: niemand in de jaren tachtig belichaamde meer de kernwaarden van het conservatisme dan Prime Minister Thatcher. Zelfs Ronald Reagan kon niet aan haar tippen: zij wás de Britse Conservatieve Partij. Háár normen, háár waarden, de ideologie waar zij tot in haar vezels van doordrenkt was, kon zij tot in de kleinste details uitstralen en overbrengen, voor welke camera ze ook stond.
Vanwege een mediatraining werd Thatcher dus juist méér authentiek, niet minder. Ze was niet meer de klungelige, onbeholpen, beginnende achterbankparlementariër, nee, zij wás de strenge doch liefhebbende nachtwakerstaat waar zij van droomde.
De grote gelijktrekker
En dit is dus precies waarom mediatrainingen goed zijn voor onze democratie: door een goede training leren ze te worden wie ze willen zijn. Een getrainde politicus laat zich niet meer onderuit halen door een sufferd met een camera en een perspas. Die weet welke flauwe trucjes een journalist kan uithalen om iemand te laten struikelen, zoals de drogreden van de meervoudige vraag.
Een getrainde politicus brengt de kiezer niet meer in verwarring met lange en wollige zinnen. Die weet in korte, heldere bewoordingen uit te leggen welke wereld hij of zij wil voor ons wil vormgeven. De kiezer weet waar ze aan toe is.
En een getrainde politicus kan het opnemen tegen een getalenteerde politicus – die laat zich niet meer klempraten door een rivaal die toevallig rap van tong geboren is. Mensen die goed kunnen besturen, mensen die stevige dossierkennis hebben, maar de pech hebben niet over een vlotte babbel te beschikken, maken nu ook een kans in die woeste arena die politiek heet. Mediatraining is de grote gelijktrekker en maakt politiek voor iedereen toegankelijk.
Foto CC: huhbakker
Daniël Schut is trainer en debatleider bij De Luistervinken
