Nu het EK voetbal in Polen en Oekraïne achter de rug is, is het tijd om de balans op te maken. Voor menig voetballiefhebber gebeurt dit op de werkvloer of in de kroeg door middel van de eindafrekening van zijn of haar EK-pooltje met vrienden of collega’s. Waar velen met Spanje een goede toernooiwinnaar hadden voorspeld en met de uitschakeling van Nederland flink wat punten mis zijn gelopen, zullen veel mensen in ieder geval punten hebben gescoord met het juist voorspellen van de topscorer.
Neergaande lijn
Want of u nou Fernando Torres, Cristiano Ronaldo of Mario Gomez had voorspeld, of eventueel zelfs een buitenbeentje als Dzagoev, Balotelli of Mandzukic, in al deze gevallen heeft u gelijk gekregen. Maarliefst zes topscorers dus dit toernooi, met het trieste aantal van drie doelpunten elk. We moeten twintig jaar terug gaan in de tijd om ook topscorers te vinden (vier man in dit geval) met dit aantal doelpunten, en toen werd het EK nog gespeeld met minder landen, en dus minder wedstrijden ook! Ook vier jaar geleden viel de productie van de toernooitopscorer tegen. David Villa wist toen vier maal het net te vinden.
Ook op het wereldkampioenschap is dezelfde neerwaartse trend waar te nemen. Twee jaar geleden kenden we vier topscorers op de mondiale eindronde, elk met slechts vijf doelpunten. En ook in 2006 kende het toernooi met Miroslav Klose een topscorer die maar vijf keer het net vond.
De zoektocht naar de oorzaken omringt zich met vele vraagtekens. Zijn de topscorers van de internationale topcompetities fysiek en mentaal op na een lang en slopend seizoen? Worden zij minder gemakkelijk gevonden door hun landgenoten dan door hun ploeggenoten waarmee ze dagelijks op het veld staan? Gaat het algemene niveau op de eindrondes omhoog, waardoor veelvuldig scoren lastiger is? De vinger is in ieder geval niet zomaar op de zwakke plek te leggen.
Boegbeelden
Nu hoeft het niet zondermeer slecht te zijn voor een toernooi om meerdere en minder productieve topschutters te hebben. Mooi en spannend voetbal is gelukkig niet afhankelijk van een enkeling. Toernooien kunnen uitermate geslaagd zijn ongeacht de prestaties van de topscorers.
Maar toch worden ze gemist, de spelers die een toernooi smoel geven. Jongens als Just Fontaine, Michel Platini en Alan Shearer. Spitsen als Davor Šuker, Ronaldo en Milan Baroš. Jongens die een toernooi naar hun hand zetten en voor eeuwig in het geheugen gegrift blijven.
Balotelli heeft het nog geprobeerd, het EK 2012 had zijn toernooi kunnen worden. Spanje de titel en de Italiaan de gouden schoen én een permanente plek in de boeken en in de geheugens. Het was mooi geweest. Nu moeten wij ons troosten met het feit dat als we de zes mannen onthouden die dit jaar tot drie doelpunten zijn gekomen, we over pak hem beet veertien jaar tenminste één vraag goed hebben bij een willekeurige pubquiz.
