Spelers komen en spelers gaan. Dat is het lot van voetbalclubs in Nederland. Een voetballer met bovengemiddeld talent komt naar Nederland en ziet een club hier als tussenstation, niet alleen bij middenmoters, maar ook bij de topploegen. Het is ongelooflijk moeilijk om aan de bovenkant spelers te behouden en aan de onderkant weer voor nieuwe aanwas te zorgen. Zo niet in Amerika.
In Amerika hebben de verschillende sportbonden ongelooflijk veel macht. Op een bijna communistische manier worden de sporten en ook de transfermarkt gereguleerd. Jonge spelers die fris uit de colleges komen mogen één voor één gekozen worden door de teams. Hierdoor wordt talent redelijk eerlijk verdeeld over de teams en zorgt het ervoor dat de nummer laatst van het ene jaar een paar jaar later bovenaan kan staan.
Handelen
Ook de manier van handelen tussen teams is heel anders geregeld. In plaats van dat er betaald wordt voor spelers, wordt er voor spelers geruild. Een team dat onderaan bungelt, maar wel een topspeler heeft kan zo die speler slijten aan een andere ploeg in ruil voor andere spelers.
Zo kan een team talent verzamelen, dat een paar jaar later dat team een kampioenschap bezorgt. Omdat talenten eerlijk verdeeld worden en teams niet met geld maar met spelers andere spelers halen krijg je een veel compacter veld. Zelfs een grootverdiener als New York Yankees moet zich aan deze regels houden, dus is het niet mogelijk om te wapperen met geld en een team ‘an offer you can’t refuse’ te maken of spelers helemaal gek te krijgen.
Een ander voordeel is dat je als ‘seller’ teams tegen elkaar kunt op laten bieden en je zo kunt kiezen voor de talenten die jij het beste ziet zitten. Hierdoor ligt er meer macht bij de verkopende ploeg in vergelijking met voetbal.
Contracten
Ook liggen contracten anders in de States. Een speler tekent vaak een contract voor meerdere jaren en houdt dat contract, ook al wordt hij geruild naar een ander team. Hierdoor is de macht van spelersmakelaars veel kleiner. Ze kunnen niet meer bij elke transfer hun fee ontvangen en daar misbruik van maken door een speler te laten muiten bij z’n team. Dat heeft namelijk geen zin. Sterker nog: spelers kunnen tegen hun zin in worden geruild met een ploeg aan de andere kant van het land. Dit zorgt er soms voor dat spelers van de ene op de andere dag zonder hun medeweten moeten verhuizen. Omdat ze een ander team sterker kunnen maken, of omdat ze als ruilmiddel gelden voor een topspeler.
Spelers
Het is niet zo dat spelers helemaal geen invloed hebben voor welke ploeg ze spelen. Zo kan een speler als zijn contract ten einde is bij een andere ploeg tekenen of terwijl z’n contract loopt dat contract verlengen voor de nodige dollars. In een nieuw contract wordt vaak een clausule opgenomen waarin staat dat de speler eerst zijn fiat moet geven voor hij geruild mag worden. Dit kan een goede onderhandelingspositie geven aan de speler als hij wordt geruild. Er zijn genoeg gevallen bekend waarbij de speler dan zegt: “Ik wil best voor jullie spelen, maar dan wil ik wel een contract voor twee extra jaar.”
Echter gaat een speler met zo’n clausule dikwijls gretis akkoord met de ruil. Hij kan dan namelijk spelen voor een ploeg die wèl meedoet om de prijzen. De eeuwige roem die daar aan verbonden kan zijn maakt het voor de speler interessant genoeg om te verkassen.
Problemen
Het is niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Zo komt het voor dat een speler graag geruild wil worden en met tegenzin bij zijn team blijft spelen. Dat team is dan vaak niet goed genoeg, maar wil wel graag zijn veteraan behouden. Dat zorgt vaak voor lastige situaties.
Een ander nadeel van dit systeem is dat het niet te implementeren is in het voetbal. We hebben geen gesloten competitie zoals in Amerika. Voetbal wordt overal ter wereld gespeeld en spelers gedwongen naar Rusland sturen is ook niet wenselijk.
Les
Toch valt er veel te leren van het Amerikaanse systeem. Waarom zou een ploeg als FC Twente bijvoorbeeld niet Dusan Tadic kunnen kopen met talenten èn geld in plaats van alleen maar met geld. In dat geval wordt FC Groningen ook op weg geholpen, misschien niet voor het komende seizoen, maar wel voor seizoenen daarna. Hierdoor krijg je meer nivellering en kunnen teams met een laag budget ook aan goede spelers komen om bijvoorbeeld Europees voetbal te halen.
De kans dat zoiets wordt geïmplementeerd is nihil. De grote teams hebben te veel macht, in tegenstelling tot Amerika. Toch zou het niet slecht zijn om een keer te kijken naar hoe het er aan de overkant van de oceaan aan toegaat en er lering uit te trekken.
Lennart Beishuizen is naast schrijver voor de DeJaap ook nog schrijver voor SportAmerika.nl, waar elke dag updates over de vier grote competities in Amerika te lezen zijn.
