Wat is het met presidentskandidaten en hun vaders? Het levensverhaal van president Obama lijkt volledig om zijn vader te draaien en ook Mitt Romney bouwde zijn politieke carrière rond zijn pappa. Dat zou je tenminste denken als je The Real Romney van Michael Kranish en Scott Helman leest. Behalve daddy issues komt de Republikein er ook op andere vlakken niet heel goed vanaf.
Kranish en Helman zijn in het dagelijks leven journalist bij de Boston Globe. Dat is de bekendste krant in de staat Massachusetts waar Mitt Romney gouverneur was. In het boek proberen de auteurs een beeld van de mens Mitt Romney te schetsen. De politicus is bekend maar de mens er achter, zijn drijfveren en achtergrond, zijn dat niet. Om Romney te verklaren beginnen ze in het verre verleden, bij voorouders van de president die zichzelf tot één van de eerste Mormoonse families mag rekenen.
Laterrr word ik net zo als mijn vaderrr
De familiegeschiedenis wordt echter pas echt interessant als de schrijvers bij pappa-Romney komen. Hij was gouverneur van Michigan en deed zelf onsuccesvol een gooi naar het presidentschap in 1968. Dat liep uit op een debacle. Romney Sr. zei dat hij voor de oorlog in Vietnam gestemd had omdat hij was gehersensspoeld, waarmee hij zichzelf belachelijk maakte. In die misstap leggen Kranish en Helman de reden dat Romney Jr. nu constant van gedachte verandert en zo onoprecht overkomt. Hij zou vooral niet dezelfde fouten als zijn vader willen maken. Ook een gooi naar het presidentschap, maar dan beter. Romney 2.0 zeg maar.
Dat Romney verder in weinig op zijn vader lijkt wordt ook duidelijk in het boek. Zijn vader groeide op in armoede, vergaarde zijn eigen rijkdom en zette zich als gematigde Republikein altijd in voor minder bedeelden. Zelf groeide Mitt op in rijkdom, probeert hij zich te presenteren als een echte conservatief en zette hij zich vooral in om zelf nog rijker te worden. Overigens vellen Kranish en Helman geen oordeel over Romney’s rijkdom. Sterker nog, ze prijzen hem vanwege zijn ondernemerschap. Ze prijzen hem rechtstreeks zijn graf in, want het beeld dat ze schetsen van zijn tijd als directeur bij Bain Capital is een bevestiging van wat al bekend is en niet echt goed valt: Romney is een berekenende man die vrij van emotie en ten koste van anderen heel rijk is geworden.
Man van God en familie
In één aspect slagen de schrijvers er wel in om Romney een menselijker gezicht te geven. Ze presenteren hem als man van God en familie. De Mormoonse kerk speelt een grote rol in het boek. Het was de reden dat de familie Romney Utah ontvluchtte naar Mexico toon polygamie verboden werd. Mitt wordt in het boek neergezet als een man die vooral wil leven naar de regels van zijn geloof en voor wie zijn familie het belangrijkste op aarde is.
Moeilijkheid daarbij is dat de schrijvers weinig doen om de achterdocht die veel christenen voelen bij de Mormonen weg te nemen. Het afzweren van alchohol, koffie, tabak en vloeken kan nog. De verplichting om twee jaar mensen te bekeren, Mitt Romney deed dat zelf in Frankrijk, komt echter wat erg sekte-achtig over. Niet iedereen zal enthousiast worden van een president die in zijn vrije tijd een Mormoonse bisschop is.
Kranish en Helman slagen er in om de mens achter de politicus wat beter uit te lichten. Daarbij bevestigen ze wel het beeld dat al over hem heerst. Het zorgvuldige onderzoek dat ze gedaan hebben laat zien dat de vreemde man die Amerika heeft leren kennen inderdaad wat vreemd is. Bovendien trekken ze heel nadrukkelijk de oprechtheid van zijn politieke standpunten in twijfel. Dat maakt dat het boek weinig goed nieuws is voor de Republikein. Voor liefhebbers van Amerikaanse politiek is het echter een must-read. Het is de beste manier om Romney beter te leren kennen.
Michael Kranish en Scott Helman (2012): The Real Romney. 416 pp. Verkrijgbaar in de President’s Bookstore van The American Book Center in Amsterdam en Den Haag. Bezoekers van VS2012-evenementen ontvangen €2,50 korting op deze boeken (op vertoon van kaartje).
Pieter de Vos is consultant, liefhebber van politieke intrige en fan van de WarRoom.
