Er komt een moment dat een man niet langer wil opboksen tegen de immer durende heksenjacht ten aanzien van zijn persoon. Woorden van dergelijke strekking kwamen gisteren uit Amerika. Lance Armstrong heeft er geen zin meer in. Geen zin om op te boksen tegen USADA, geen zin om zich langer te verdedigen tegen aantijgingen die sinds zijn herintrede in het wielrennen op zijn pad kwamen. Hij won in 1999 de tour met rugnummer 181.In de jaren daarna stapte hij telkens op zijn fiets met rugnummer 1. Het nummer van een nieuwe held, hét boegbeeld van het nieuwe wielrennen.
Zooitje in het peloton
Midden jaren ’90 is het een zooitje in het peloton. Onbekende renners vliegen tegen bergen op alsof ze op hun gemak van Lelystad naar Almere fietsen om boodschappen te doen voor het weekend. Berzin, Riis, Oegromov en Massi. Namen uit het verleden maar met etappeoverwinningen, maar tot in hun oorlel gesoigneerd zo bleek later. In 1998 barst de bom definitief als de Festina ploeg in zijn geheel wordt opgepakt en verhoord. Het woord heksenjacht valt dat jaar voor het eerst want de renners voelen opgejaagd en protesteren. Ze smijten de fietsen op het asfalt en weigeren verder te koersen. Het peloton ligt letterlijk en figuurlijk op zijn gat.
Een jaar later is daar Lance Armstrong. De wereldkampioen van 1993 is genezen verklaard van kanker en heeft zichzelf ten doel gesteld de Ronde van Frankrijk te winnen. En dat lukt. Het wielrennen is de onrust van het jaar daarvoor vergeten en omarmd de Texaan als het symbool van een heroïsche sport waarin voor opgeven geen plaats is. Lance is een winnaar met een verhaal. In 2005, als Armstrong bezig is met het behalen van zijn zevende overwinning, komt de Franse sportkrant L’Equipe met het verhaal dat Armstrong in 1999 zou zijn betrapt op het gebruik van EPO. Zijn bezoeken aan de Italiaanse sportarts Ferrari komen zijn geloofwaardigheid niet ten goede. Ferrari heeft een dubieuze reputatie als het goed om het soigneren van renners.
Geld voor UCI
Het is in het licht van alle verdenkingen op z’n minst opvallend te noemen dat de Amerikaan in 2002 25.000 dollar op persoonlijke titel schonk aan de wielerbond UCI. In 2005 betaalde het management van Lance Capital Sports en Entertainment nog eens 100.000 dollar aan het UCI. Oud-ploegmaat en van Armstrong en dopingzondaar Floyd Landis zegt in 2010 dat de Texaan in 2002 werd betrapt op het gebruik van EPO. Volgens hem vlogen de zevenvoudig tourwinnaar en ploegleider Johan Bruyneel naar Zwitserland om daar met de voorzitter van de UCI, de Nederlander Hein Verbruggen, te overtuigen om tegen een financiële vergoeding de positieve test onder de pet te houden. Het komt nooit tot een schorsing.
Hein Verbrugge is sinds 1991 actief als voorzitter van de internationale wielerunie. Sindsdien heeft hij van dichtbij meegemaakt hoe de sport zichzelf bijna knock-out sloeg en er onder leiding van Armstrong, bijgenaamd The Boss, er weer boven op kwam. Door het onwaarschijnlijke verhaal van de Texaan groeide de populariteit van het wielrennen enorm. Waar eerst de sport vooral in West-Europa zijn liefhebbers vond, kreeg het nu fans van over de hele wereld. Het wielrennen gloreerde en de inkomsten groeiden navenant. Verbruggen en Armstrong, een gouden duo. Het is welhaast symbolisch dat beide heren in 2005 stopten in de wielersport. An end of an era.
Zelfverklaarde vrienden
Het is niet ondenkbaar dat Armstrong en Verbruggen, zelfverklaarde vrienden, elkaar nodig hadden. Armstrong om te gloreren en aandacht te vragen voor kanker, Verbruggen om zijn geliefde wielersport weer nieuw elan in te blazen. Want was het ook niet Verbruggen die Floyd Landis, die verklaarde aan iedereen die het wilde horen dat Lance niet vertrouwen was, vanaf het eerste moment bestempelde als leugenaar en koning bedrog? En stond er nog niet een rekening open?
Het verhaal van ‘The Boss’ werkt inspirerend en dat is terecht. Hij is een inspiratiebron voor vele kankerpatiënten over de hele wereld, ook dat is terecht. Maar ik vermoed dat deze status hem ook het gevoel van onaantastbaarheid heeft gegeven. Tel daar de steun van ‘vriend’ Verbruggen bij op, en dan is het mijns inziens heel goed mogelijk dat Lance Armstrong dacht dat hij meer kon maken dan de rest van het peloton. Koning Lance, trotse aanvoerder van het peloton, boegbeeld van zijn tijd en op handen gedragen door het UCI.
Poetslap
Echter moet het voor minder succesvolle collega’s ondraaglijk zijn geworden dat de man uit Texas goede sier maakte met zijn sportprestaties, terwijl zij door iedereen werden uitgekost en beschimpt. En zij zagen langzaam de poten onder de, door de UCI gecreëerde, troon van Armstrong weg en vertellen het, volgens hen, echte verhaal. Lance doping zou hebben gebruikt. Ik vermoed dat Lance nog in zijn onaantastbaarheid geloofde en dacht niets te duchten te hebben, maar het UCI is niet meer het UCI van toen.
Beste Lance, het blazoen van het wielrennen was geschonden, en jij werd gebruikt als lap om het op te poetsen. Maar nu het werk gedaan is en er nieuwe helden zijn opgestaan, nemen we afscheid. Wellicht dat je in de toekomst nog wordt gebruikt om fietskettingen er weer op te leggen.
Adieu Lance.
