Onlangs bladerde ik dan toch eindelijk eens wat door het partijprogramma van de Partij voor de Dieren. Ze zitten nu al weer zes jaar in de kamer, en men had mij verteld dat de Partij voor de Dieren zich inmiddels had ontwikkeld van een one-issue splinter tot volwaardige politieke beweging met een breed programma. Kortom: hoog tijd om er eens wat meer van te willen weten.
Ik moet toegeven dat wat ik in het programma las me wel beviel. Sterker, de Partij voor de Dieren maakt zich sterk voor zaken die ik ontzettend belangrijk vind: klimaat, milieu, duurzaamheid, en voor een flink deel van de voorstellen zou ik zonder te aarzelen tekenen. Dat gehamer op dierenwelzijn, tsja, ze schieten daar best wat in door, op een aantal punten, maar het meeste is zo onredelijk niet. Van mij mag de bioindustrie best weg, en mogen ze vlees en vis de vergetelheid in belasten – niet alleen omdat ik het zelf toch niet eet. Fiscale vergroening, graag, en wel nu. Ook de sociale agenda is zeer goed verteerbaar, zij het wat beknopt.
Langs de kant
Het was eigenlijk natuurlijk ook niet zo gek, dat ik weinig aanstootgevends vond in het partijprogramma van de Partij voor de Dieren: vrijwel alles dat erin staat staat in iets andere woorden in het programma van de partij waarop ik al jaren vrij trouw stem, en wat er niet in staat, had er, een enkele uitzondering daargelaten, prima in kunnen staan. In wat de Partij voor de Dieren in haar programma zegt te willen wijkt ze vrijwel niet af van wat GroenLinks wil.
Toch zal ik niet op ze stemmen, deze keer, en dat heeft, behalve dat ik mijn eigen club niet zomaar in de steek laat bij een beetje tegenwind, één reden: Marianne Thieme staat mij veel te graag langs de kant, gekleed in een tuniek van het moreel verheven gelijk, aan haar idealen vast te houden. De slogan ‘blijf bij je idealen’ is wat dat betreft pijnlijk veelzeggend.
Idealen als vertrekpunt
Begrijp me niet verkeerd: ik heb weinig problemen met idealen of moreel gelijk, want dat zijn de zaken waar politiek voor mij uiteindelijk om draait – om het verwezenlijken van beleid dat zo veel mogelijk aansluit bij idealen, principes, en opvattingen over wat moet en niet moet. (Rechtse) politici die zeggen dat ze zich niet bezig houden met wat ze goed of fout vinden liegen en moet u niet serieus nemen: idealen zijn in de politiek een onmisbare drijfveer. Idealen duwen je vooruit, een bepaalde richting op, en inspireren je tot het zoeken naar argumenten om anderen te overtuigen.
Maar: idealen zijn een vertrekpunt, en geen eindpunt. Je blijft niet bij je idealen, je vertrekt vanuit je idealen, en je idealen blijven, als het goed is, bij jou als compas dat je helpt de moeilijke keuzes te maken waar je, als je in de politiek wél iets wil bereiken, onvermijdelijk voor komt te staan: als je idealen wil verwezenlijken zul je sowieso ook ergens idealen moeten opofferen. Het is misschien wat tegendraads, maar ik vind het dus een goed teken dat GroenLinks dat inmiddels begrepen lijkt te hebben: om wat te krijgen, moet je soms ook wat geven. Het is dat, of langs de kant staan.
Liever geen inhoud, want dat gaat ten koste van de inhoud
Een mooi voorbeeld waar het voor mij bij Thieme mis gaat waren de uitspraken die ze deed voor de camera’s van RTL. Gevraagd naar haar ideeën over een eventuele fusie met GroenLinks antwoordde Thieme:
“Een fusie is geen optie. GroenLinks houdt niet genoeg vast aan haar idealen, ze kijkt teveel naar regeerbaarheid. Ons doel is niet om te regeren. Ook andere partijen zijn daar veel te veel mee bezig en dat gaat ten koste van de inhoud.”
Het is een bizarre uitspraak die u misschien even op u moet laten inwerken. Dit is een volksvertegenwoordiger die zitting heeft in de Tweede Kamer – de wetgevende macht – en dus tot taak heeft via wetgeving overheidsbeleid vorm te geven, en die feitelijk zegt: ‘GroenLinks en al die andere partijen, ach, die zijn maar bezig met beleid, en dat gaat alleen maar ten koste van de inhoud en de idealen. Wij daarentegen, wij zijn niet zo bezig met het bereiken van iets. Dat is ook ons doel helemaal niet. Wij blijven bij onze idealen’.
Als u straks met Marianne Thieme verontwaardigd langs de kant wil staan te roepen dat het allemaal een schande is, en dat iedereen zijn idealen maar loopt te verkwanselen, stem dan vooral Partij voor de Dieren. Zelf sluit ik liever af en toe een compromis dan dat ik helemaal niets bereik. Minder makkelijk, minder onkwetsbaar, maar uiteindelijk wel zo duurzaam, lijkt me.
