Wat is het toch een mooi land. Amerika is zo verschrikkelijk democratisch. Niet veel mensen in Nederland weten dat bij de presidentsverkiezingen in Amerika nog hele reeksen anderen worden gekozen. We hebben het dan niet alleen over senatoren en congresleden, maar ook over sheriffs, belastinginspecteurs, burgemeesters en schoolbesturen. Sommige mensen hebben gedurende de verkiezingstrijd wel tien borden in hun tuin staan om verschillende personen voor al die functies te promoten.
Ik weet nog goed hoe de domheid toesloeg bij een Nederlandse journalist. Vier jaar geleden volgende cameraploegen op enige afstand Obama en zijn vrouw Michelle op hun weg naar het stemhokje. Ze deden er erg lang over en het was duidelijk te zien dat de Obama’s verschillende papieren in hun handen hadden. Een reporter van ik weet niet meer welk programma zei toen dat zij blijkbaar zelf nog enorm twijfelden over op wie zij moesten stemmen. Hierbij werd totaal voorbij gegaan aan de grote hoeveelheid stemmen die moesten worden afgegeven.
Het is erg democratisch daar. Feit is namelijk dat de Amerikanen gewoon de macht kunnen kiezen. Wij hier in Nederland kiezen de controle op de macht, maar nooit de macht zelf. In Amerika doen ze beide. Toch zijn er massa’s Amerikanen die ontevreden zijn over de mogelijkheden die ze hebben. Zo is het geregistreerd zijn als kiezer een obstakel voor velen en vaak de reden van een opkomst van maar de helft van de potentiële kiezersgroep.
Americans Elect
Een deel van die ontevredenen wil ook af van het tweepartijen stelsel. Onder het motto ´Pick a President, Not a Party’ is er een grote organisatie opgericht, Americans Elect. Deze club heeft geprobeerd online miljoenen mensen te mobiliseren om te zorgen dat het voorverkiezingencircus vervangen wordt door voorverkiezingen voor alle Amerikanen met kandidaten die noch Republikeins noch Democraat zijn. Zo zijn ze onafhankelijk van de twee partijen die sinds decennia bepalen wie president kan worden. Niet partijgebonden kandidaten krijgen op deze manier net zoveel kans om geselecteerd te worden. Het is een professionele campagne tegen de tweepartijen dominantie.
Natuurlijk is het nu al mogelijk om als onafhankelijke kandidaat de strijd aan te gaan. Velen doen het. Veel gekken ook. Maar er heeft er nog nooit één gewonnen. Je hebt namelijk een professionele partijorganisatie nodig om een grote campagne te voeren. Dus heb je geld nodig, veel geld. Maar ook voldoende handtekeningen in alle staten. Hiervoor moet je een enorme infrastructuur hebben. Zelfs kandidaten die meedoen aan de voorverkiezingen van de Republikeinen of Democraten lukt dat niet altijd. Newt Gingrich bijvoorbeeld had niet genoeg handtekeningen om mee te kunnen doen in Virginia.
Veel geld en support, dit betekent dus veel sponsors en dus afhankelijkheid van geldschieters. Alleen zij die van zichzelf rijk zijn maken nog enigszins een kans. Hoewel kans? De miljardair Ross Perot uit Texas was in 1992 de meest succesvolle ooit en haalde 20 procent van de stemmen. Het koste George Bush Sr. de overwinning. Bill Clinton won met de lage score van 43%.
Mijn muzikale held Frank Zappa wilde ook ooit mee doen. Het kan allemaal. Maar de mensen achter Americans Elect hebben wel gelijk: zonder de steun van een partij is het onbegonnen werk. Dus begonnen ze een organisatie als een soort derde partij die op zoek ging naar een kandidaat. Tot die tijd was het namelijk altijd andersom gegaan: eerst was er een kandidaat en dan moest er nog snel een organisatie achter gecreëerd worden. Bij Americans Elect lagen de miljoenen al klaar en ging men vervolgens op zoek naar een kandidaat. Maar helaas: er moest een drempel gehaald worden van 10.000 stemmen, maar geen van de personen die zich hadden aangemeld haalde dat aantal. De meest succesvolle kandidaat haalde 6.000 stemmen. Einde verhaal voor een initiatief dat probeert de hegemonie van het twee partijenstelsel te doorbreken.
Niesco Dubbelboer organiseert in het najaar een reis naar de presidentsverkiezing in de VS.
