De plannen van Minister Spies (Binnenlandse Zaken) om de Wet openbaarheid van bestuur te wijzigen, bedreigen de persvrijheid. De minister houdt zich doof voor klachten van journalisten over de Wob en baseert zich louter op ambtenaren en bestuurders die openbaarheid alleen maar als last ervaren. Openbaarheid is echter een wezenlijk bestandddeel van de democratie. De plannen moeten dan ook van tafel.
Dat zeggen de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ), het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren, de brancheorganisatie voor nieuwsbedrijven NDP Nieuwsmedia en de Stichting Persvrijheidsfonds in een brief aan de minister (pdf). Betrokkenen in de mediawereld hebben een breed front gevormd om de eenzijdige plannen ongedaan te krijgen.
Onwelgevallige Wob-verzoeken
De minister heeft in een zogeheten consultatieronde ook vertegenwoordigers van de media om commentaar gevraagd op haar plannen. De grootste kritiek treft een wetswijziging om onredelijke en omvangrijke Wob-verzoeken te kunnen tegengaan. In dit voorstel krijgen bestuursorganen een makkelijk extra wapen in handen om onwelgevallige Wob-verzoeken tegen te gaan dan wel te traineren. Het kind wordt zo met het badwater weggegooid. Dat is volgens de briefschrijvers onaanvaardbaar.
Het is voor de vier organisaties ook onbegrijpelijk dat minister Spies onderzoeken onder journalisten dan wel kritische kanttekeningen en aanbevelingen van de Nationale Ombudsman geheel negeert.
De organisaties bepleiten een brede discussie over het functioneren van de openbaarheid van bestuur. Materiaal daarvoor is er genoeg. Op het ministerie ligt al jaren een compleet wetsontwerp van prof. Bernd van der Meulen en een recent initiatiefwetsvoorstel van Kamerlid Mariko Peters (GroenLinks). Ook het Verdrag van Tromsø biedt aanknopingspunten om deze noodzakelijke discussie te voeren. Met gelegenheidswetgeving is de openbaarheid van bestuur niet gebaat.
