Een subtiel boek wordt door filmregisseur Vincent Bal vakkundig de vernieling in geholpen.
Het Nederlands Film Festival opende woensdag met een familiefilm. Daar hebben we toch Cinekid voor? Nee, kan de festivalorganisatie daar terecht tegenin brengen: sinds jaar en dag trekken vaderlandse jeugdfilms de meeste bezoekers en winnen ze de beste prijzen op buitenlandse filmfeestjes. Dus mocht Vincent Bals Nono, het Zigzagkind het bal openen.
Nono is een bewerking van David Grossmans roman Het Zigzagkind. De Israëliër schreef een gevoelig en fantasierijk boek over een kind op de rand van volwassenheid. En die grens ligt in het jodendom precies vast, namelijk als je dertien wordt en barmitsvah doet. Vlak voor zijn dertiende verjaardag wordt Nono door zijn vader op de trein gezet om bij oom Sjmoel nog wat levenservaring op te doen. Onderweg ontmoet de kinderpuber echter een meesterdief, die hem ontvoert en meetroont naar de geheimzinnige Lola Ciperola. Misschien dat Nono bij Lola ontdekt wat er met zijn moeder is gebeurd, die op zeer jonge leeftijd uit Nono’s leven is verdwenen.
Vincent Bal heeft de Israelische Nono overgeplaatst naar Nederland, en de treinreis loopt niet van Tel Aviv naar Haifa, maar naar de Franse zuidkust. Maakt voor de essentie niet veel uit. Debuterend acteur Thomas Simon geeft Nono de juiste dromerige uitstraling. Grossman kan in zijn boek gebruikmaken van Nono als een twijfelachtige verteller, die zelf niet weet wat realiteit of verbeelding is. Een film biedt wat dat betreft minder mogelijkheden en is daardoor minder spannend.
Want Bal heeft nogal de neiging alles erg duidelijk te willen uitleggen. Zolang Nono nog naar Zuid-Frankrijk reist en zijn vader Fedja van Huet hem probeert op te sporen, maakt dat nog niet veel uit. Maar zodra Nono het afgelegen huis vindt waar hij is geboren en waar zijn moeder verdween, ontspoort de film totaal. Wat blijkt: mama heeft zelfmoord gepleegd. Waarom weet papa niet, maar ze sprong met een paard van een duin, dus ze is toch best wel gelukkig. Of zoiets. Nono plengt een traantje, haalt zijn schouders op en gaat verder met zijn leven. Happy end…
Hallo, als je hoort dat je moeder zelfmoord heeft gepleegd, stap je daar als bijna-dertienjarige niet zo nonchalant overheen. Bovendien had dit de dramatische finale van de film moeten worden. We krijgen een onthutsende anticlimax. Zelfs binnen de logica van dit filmsprookje volstrekt ongeloofwaardig.
En dan nog een vraagje aan Bal en zijn production designer Vincent de Pater: waarom krijg ik het gevoel dat ik voor de zoveelste keer naar een nostalgische VPRO-productie zit te kijken? Weer die jaren zestig-zeventig saus. Denk aan Het gordijnparadijs van Ollie Hartmoed. Het zou fijn zijn als filmregisseurs hun kijkers niet met hun jeugdsentiment lastig vallen.
Nono is een onevenwichtige film die aan het eind zo ontspoort, dat het bijna komisch werkt. Liefhebbers van Grossman kunnen beter het boek herlezen.
