Italië werd deze week voor de honderdduizendste keer overspoeld door een politiek schandaal. Ook de knallend saaie, keurige en grijze technocratenpremier Mario Monti kan het land nog niet van de zakkenvullende en feestvierende politiek afhelpen. En suggereert daarom de democratie maar af te schaffen.
Het aantreden van Mario Monti in november vorig jaar als premier ging- zo begrijpen we nu- gepaard met een stemming over grotere budgetten in het regionale parlement van Lazio (de regio rondom Rome). Terwijl Italië afdenderde op een faillissement en daarmee de euro zou laten exploderen, werd er door de volksvertegenwoordigers in Rome unaniem besloten om het budget voor ‘onkosten’ van partijfracties te verhogen van één miljoen euro tot veertien miljoen euro.
Sjieke hotels
Halleluja werd het vervolgens in met name in de fractie van Volk van de vrijheid, (PdL) de partij van voormalig premier Silvio Berlusconi. Oesters werden er het equivalent voor ons broodje kaas. Champagne voor ons glaasje cola light en togapartijfeestjes in sjieke hotels mochten ook niet ontbreken als ‘onkosten’. Leuk om met een varkensmasker op naartoe te gaan, zo blijkt uit foto’s.
De fractievoorzitter van de partij boekte ondertussen een slordige miljoen euro over naar zijn eigen bankrekening in Spanje. Een eentje zetten voor het bedrag op een declaratie van een werklunch werd meer regel dan incident. Hoewel voor veel declaraties helemaal geen bonnetje nodig was. Dan hoefde je slechts op een kladblaadje te verklaren dat je duizenden euro’s kosten ging maken. Geen lastige vragen verder. Zo zijn de regels.
Anti-corruptiewet
Niet alleen in Lazio was het alle remmen los. Justitie is inmiddels ook aan het uitzoeken waarom de president van Lombardije zo veel verre vakanties op luxe motorjachten maakte. En dat altijd op kosten van een van de vaste leveranciers van de regio met als hoofdstad Milaan. De politie viel vandaag binnen bij het regionale parlement van Piemonte voor nog zo’n fraudeonderzoek, ontdekte eerder dat de penningmeester van de sociaaldemocratische partij 25 miljoen euro uit de partijkas had gestolen en daar weer een partijgenoot van zijn gemeente liet volbouwen door bouwbedrijven die hem financieel uitbundig verwende. In Piemonte blijkt dat de volksvertegenwoordigers allerlei ‘zakelijke’ kosten maakten in een vakantieperiode. Het gaat al generaties zo.
‘Schande.’ ‘We gaan er wat aan doen.’ Dat zeggen de politici die op televisie komen deze dagen allemaal. Ondertussen is een voorstel voor een anti-corruptiewet die ook dit soort praktijken onder politici moet stoppen, al twee jaar ‘in bespreking’. Met amendementen en vragen om meer uitleg houdt het nationale parlement zo de hand boven het hoofd van zichzelf en van alle regionale en lokale politici, bedrijven en individuen die stevig hun voordeel kunnen halen uit het zo min mogelijk transparant maken van de overheid.
Paperless organisatie
Donderdag toonde de Italiaanse televisiezender La7 nog de kopieerkamer van het overheidsgebouw van Lazio waar gloednieuwe kopieerapparaten en medewerkers van een extern bureau om die te bedienen zijn neergezet. Gekopieerd wordt er nauwelijks want de organisatie is ‘paperless’. De medewerkers waren druk aan het facebooken en schrokken zich rot toen plots iemand (met verborgen camera) hun kantoor binnenkwam.
Dankzij Silvio Berlusconi heeft inmiddels heel Europa kennis gemaakt met de Dolce Vita politiek van Italië. Dat die zo wijd verspreid is in het overheidsbestuur verbaast geen Italiaan meer. Monti moet er met zijn technocratenregering wat aan doen. En probeert dat ook met strenge uitgavenbeperkingen en meer openheid van zaken. Maar een groot deel van de rest van de politiek is nog ver weg van dat soort praktijken. En stemt waar het kan tegen transparantie en meer controles.
Monti suggereerde deze week hij wel wil aanblijven als premier als dat nodig mocht zijn. Gezien de staat van dienst van de huidige politieke klasse is dat een zegen voor het land. Dan maar even geen democratie. Laat Monti (69) zijn werk afmaken. De komende tien of twintig jaar.
Maarten Veeger is zelfstandig correspondent in Italië voor onder meer het Financieel Dagblad en BNR Nieuwsradio.
