Introduceren van niet bestaande woorden. Co Adriaanse is er een meester in. Hij bedacht de termen ’scorebordjournalistiek’, ‘kaaskijkers’, ‘woonerfvoetbal’ en ‘avondvoetballer’. Vaak deed hij dat op een persconferentie na afloop van een deceptie. Vaak was hij dan woest, en nog vaker had hij gelijk. Vrijdagavond in Voetbal International voegde Aad de Mos eindelijk weer eens een nieuwe term toe aan de voetbalvocabulaire: ‘Playstationvoetbal’.
Tussen de eeuwige grappen van Johan Derksen en René van der Gijp, verklaarde De Mos zijn uitspraak: “We zijn doorgeslagen in Playstationvoetbal. Spelers kunnen heel goed van A naar B passen, maar ze weten niet meer waarom ze dat doen. Om een spits uit te spelen. En dan maar een lange bal te spelen. En verdedigen is echt een ramp.”
Zoals dat hoort bij Aad de Mos, was het tweede gedeelte niet te volgen. Maar in de eerste twee zinnen raakte hij de zorgelijke kern.
FIFA
We wisten al langer dat kinderen steeds minder buiten spelen en dat ze liever computeren. Daardoor kunnen ze niet meer schrijven, krijgen ze kramp en maken ze hanenpoten. Maar behalve die gevolgen heeft al dat computeren ook gevolgen voor het niveau van het Nederlands voetbal.
Voetballertjes worden niet enkel meer opgeleid op het voetbalveld, de straat of het trapveldje, maar ook op de Playstation of Xbox. De voetbalgames Pro Evolution Soccer en FIFA zijn immens populair. Op het veld spiegelen kinderen zich aan hun virtuele helden. De graphics zijn prachtig, maar het probleem is dat de voetbalgames qua voetbalintelligentie in geen enkel opzicht lijken op de realiteit.
Teamsport
De kwestie is dat voetballertjes het Playstationvoetbal meenemen naar het gras. Wie een willekeurige jeugdvoetbalwedstrijd van enig niveau bezoekt, zal ontdekken dat de jongste generatie voetballertjes ‘anders’ voetbal speelt. Vooral beweging zonder bal en ‘doorbewegen’, stappen vooruit denken en handelen, is het moderne voetballertje vreemd. Na een pass vallen veel spelertjes stil. Ze genieten na, en wachten op de actie van de balontvanger.
Als je naar de voetbalgames kijkt, is dat niet vreemd. Waar veldvoetbal gericht is op het team, en hoe je als geheel tactisch een tegenstander kunt verslaan, daar ben je als controller in de game steeds één speler. Wanneer je gepasst hebt ben je klaar. Dat kun je met de volgende speler verder spelen. Zo ben je altijd aan de bal, en hoef je niet na te denken wat je moet doen als je niet aan de bal bent. Want daar zorgt de computer immers voor.
Wiel Coerver
Bovendien zijn de games gebaseerd op snelheid en kracht. Een soort kruising tussen de snelle Amerikaanse sporten als ijshockey en basketbal, en het voetbal zoals wij dat kennen. Iedere gamer zal beamen dat de beste tactiek is om countervoetbal te spelen. Te wachten op de ruimtes die dan vanzelf achter de tegenstanders verdediging vallen. Met één klik op de knop is dat geregeld. De elementen subtiliteit, gogme en techniek zijn onderbelicht gebleven in de spellen.
Het zijn ontwikkelingen waar voetbalprofessor Wiel Coerver van zou gruwelen. Misschien dat de initiatiefnemers van Red de Kuip!, die toch kansloos zijn tegenover financiële belangen van Rotterdam, de alarmbel kunnen luiden. Want ingrijpen is noodzakelijk. Voetbal is geen computergame. Red het kind! Red het voetbal!
