Heleen Weening zegt doei. Live meekijken met dolksteken en koppen afhakken kan op Politiek 24. De rest van het GroenLinks-partijbestuur gooit de handdoek nu ook in de ring. Hieronder de verklaring van Weening:
Leden van de Partijraad, beste GroenLinksers,
Het is onwerkelijk om hier te zijn. Met zoveel betrokken GroenLinksers bij elkaar. Kijkend naar onze partij, nadat er zo ontzettend veel is gebeurd. De afgelopen maanden hebben we, jullie, al veel te verwerken gehad. En toen kwam daar gisteren het, voor velen onverwachte, vertrek van Jolande Sap nog eens bovenop.
En nu sta ik hier. Om verantwoording af te leggen over ons handelen als partijbestuur en om met jullie te spreken over de situatie waarin GroenLinks zich nu bevindt. Vandaag kunnen we op zijn best een voorzichtig begin maken met conclusies trekken. Maar bovenal moeten we met elkaar een eerste stap zetten op weg naar herstel.
Om te beginnen wil ik ingaan op ons handelen in de afgelopen weken. Over de rol die wij als partijbestuur hebben gespeeld in het vertrek van Jolande Sap. Een rol die gisteren veel reacties van onbegrip heeft gewekt.
Wel vertrouwen, geen vertrouwen
Laat ik beginnen met de dag ná de verkiezingen. Jolande en ik hebben die dag intensief met elkaar en enkele anderen gesproken over de ontstane situatie. Aan het eind van de dag was Jolande strijdbaar en wilde ze de schouders eronder zetten. Wij, directe collega’s om haar heen, zagen dat er meer tijd nodig was voor reflectie. En in de tussentijd was het nodig om duidelijkheid te geven over Jolandes positie: we hebben haar gesteund in haar besluit om aan te blijven.
Achteraf gezien was dat een inschattingsfout. Het is een vergissing geweest, om zo snel tot een conclusie te komen over hoe het verder moest.
Bij meerderen van ons, in ieder geval bij mij, bestonden twijfels over de kans dat GroenLinks onder leiding van Jolande aan een nieuwe start kon beginnen. De dagen en weken erna werden die twijfels groter. In gesprekken met de Kamerfractie, voorzitters van de andere landelijke fracties, een aantal wethouders van grote steden werden die twijfels bevestigd.
Op deze plaats past het niet, vind ik, om uitgebreid op details in te gaan. Feit is dat we zagen dat er onvoldoende vertrouwen was in Jolande als partijleider en voorzitter van de fractie.
En dat Jolande zelf in de afgelopen weken, maar ook daarvoor, onvoldoende in staat bleek om interne impasses te doorbreken.
De partij, de fractie, medewerkers, leden hadden na de verkiezingen behoefte aan samen optrekken en eensgezindheid. Op die punten ontbrak het vertrouwen in Jolande. En dat leverde een onwerkbare en onverantwoorde situatie op. Die situatie was voor velen amper zichtbaar, maar maakte het vertrek van Jolande wel onvermijdelijk.
De afgelopen weken heb ik me met het bestuur en veel anderen ingezet om met Jolande en de fractie tot een uitweg te komen. Dat is me niet gelukt en dat doet ontzettend veel pijn. Bij mij, bij Jolande, bij iedereen die GroenLinks een warm hart toedraagt.
Ik ben ervan overtuigd dat we ook niet veel langer meer konden wachten. Dat was niet fair tegenover Jolande en óók schadelijk voor de partij. Het vertrouwen in Jolande opzeggen, ook al gebeurde dat binnenskamers, was nodig. En daarvoor verantwoorden we ons vandaag.
Verlangen en werkelijkheid
Graag wil ik nog iets persoonlijks zeggen, over hoe ik hier sta en waar ik vandaan kwam. Nog geen acht maanden geleden koos het congres me tot voorzitter van GroenLinks. Met een agenda van openheid en dialoog.
Ik geloof in authentieke politiek. Dat is politiek die gedreven is door waarden, intuïtie en saamhorigheid. Maar… waarom leven wij dan de waarden niet na die wel prominent in onze programma’s en mooie teksten staan?
Ik wilde daarom de leden centraal stellen, de partijtop verbinden met de basis. Open en waarachtige politiek bevorderen. Ik probeer alles wat ik doe te doen vanuit die intentie: met de leden als uitgangspunt, openheid als leidraad; doen wat de werkelijkheid vraagt.
In die werkelijkheid zijn er ook veel oude, gevestigde patronen die zich nauwelijks laten veranderen. Ik zag dat we, GroenLinksers onder elkaar, vaak verkrampen vanuit een bepaalde angst. En dat leverde facades en schijnbewegingen op. Misschien wel nodig in campagnetijd, maar ik zocht naar openheid. Niet omdat openheid een doel op zich is, maar omdat het langer toedekken ons niet verder brengt. Omdat het onze energie belemmert die nodig is voor het herstel van onze partij.
En daarmee ben ik terug bij vandaag. Ik ben ervan overtuigd dat het vertrek van Jolande Sap onvermijdelijk was. Maar ik realiseer me ook dat ik als voorzitter van het partijbestuur mede verantwoordelijkheid draag. In de openbaarheid en achter de schermen. En daarmee sta ook ík vernieuwing en herstel inmiddels in de weg.
De afgelopen dagen hebben me opnieuw geleerd dat de politieke realiteit hard is. Het gaat niet om schuld, maar om verantwoordelijkheid. Dat gold in mijn optiek voor Jolande en het geldt nu ook voor mij.
Ik heb de verantwoordelijkheid genomen voor een buitengewoon pijnlijke beslissing en die heeft ons nog niet gebracht waar ik op hoopte. Ik leg daarom het voorzitterschap neer. In de hoop dat de partij straks eensgezind, zonder de last van het verleden een nieuwe start kan maken. Om te gaan bouwen aan de toekomst van GroenLinks en van Nederland.
We zijn te veel met onszelf bezig geweest. En nu nog. Ik wil daarom ruimte maken voor de energie die nodig is voor het herstel van de partij. Om te werken aan een groener, socialer en toleranter Nederland.
