Anticor, een Franse organisatie tegen corruptie, heeft afgelopen maandag een klacht ingediend tegen oud-president Sarkozy en de peilingbureau’s, waarmee Sarkozy zijn kabinetschef contracten liet sluiten. Een van deze peilingbureau’s was Publifact, de organisatie van de ‘rechtse journalist’ Patrick Buisson. De aanklacht is een nieuw hoofdstuk in wat de affaire Sondages de l’Elysée (Peilingen van het Elysée) is gaan heten.
Tijdens de vijf jaar dat Nicolas Sarkozy president van Frankrijk was heeft Publifact voor 3,3 miljoen aan peilingen uitgevoerd. Hiervoor werd het betaald van het budget van het Elysée, het Frans presidentieel paleis. Ook tussen andere bureaus van Buisson en de kabinetschef van Sarkozy zouden contracten zijn gesloten. Voor de contracten zijn nooit publieke aanbestedingsprocedures gevolgd.
In totaal zou het Elysée onder Sarkozy voor 9,4 miljoen euro aan peilingen hebben laten uitvoeren. Zo zou er onderzocht zijn hoe het voorgenomen huwelijk van de Franse president met topmodel en zangeres Carla Bruni zou vallen bij het Franse volk. Ook zouden de kansen van Sarkozy tegen Ségolène Royal en Dominique Strauss-Kahn bij de volgende presidentsverkiezingen zijn onderzocht. Daarnaast bekeek Buisson wat voor toespraken de president moest houden om zijn populariteit te laten stijgen.
De aanklacht
Anticor had in 2010 al een klacht ingediend bij het parket van Parijs. Dit was enkele maanden nadat de Franse Rekenkamer sprak van exorbitante uitgaven van het Elysée. De rechtbank van Parijs verklaarde de aanklachten niet ontvankelijk. Volgens de rechtbank zouden de activiteiten onder de presidentiële onschendbaarheid vallen.
Anticor heeft nu een veel gedetailleerdere en uitgebreidere aanklacht ingediend. Ze is gebaseerd op facturen, studies en contracten die een partijlid van De Groenen van het Elysée heeft weten te verkrijgen, nadat hij daartoe in februari toestemming had gekregen van de bestuursrechtbank van Parijs. Met deze informatie kan Anticor het grondiger aanpakken. Ze heeft de aanklacht ingediend bij zowel de rechtbank van Parijs, het Cour des comptes (een soort Rekenkamer en bestuursrechtbank in één), en de nationale commissie van campagnekosten.
Sarkozy onder vuur
De advocaat van Anticor, Jérôme Karsenti, liet aan het Franse persagentschap AFP weten dat justitie de rol van Sarkozy nu goed moet onderzoeken omdat de contracten niet gesloten zijn in Sarkozy’s bevoegdheid als president, maar in zijn hoedanigheid als leider van zijn partij, het UMP.
Bovendien, nu de zaak niet alleen gericht is op Sarkozy, maar ook op de peilingbureau’s van onder meer Patrick Buisson zal een veroordeling van Sarkozy’s partners ook de voormalig president zelf in gevaar brengen. Voor een veroordeling van Buisson aan medeplichtigheid bij misbruik van overheidsgelden, zal dat misbruik namelijk eerst vast moeten staan.
Columnist op campagne
Patrick Buisson werd in 2005 betrokken bij het team van Sarkozy, die toen nog minister van Binnenlandse Zaken was. Buisson maakte indruk, als columnist op de Franse televisie, waar hij als een van de weinige het Franse non in het referendum over de Europese Grondwet voorspelde. Buisson zou de kandidaat Sarkozy onder meer hebben geadviseerd een ministerie van immigratie en nationale identiteit in het leven te roepen.
Nadat Sarkozy in 2007 tot president was verkozen, kwam Patrick Buisson zo’n twee keer per week, vlak voor het avondeten, zijn peilingen en onderzoeken aan de president voorleggen. De president zou hem hiervoor een blanco cheque hebben gegeven, ter waarde van wat nu blijkt, enkele miljoenen.
Groenen en socialisten
Wat weten we eigenlijk van Anticor zelf? Enkele muisklikken van DeJaap brengen aan het licht hoe opvallend politiek actief de leidinggevenden bij Anticor zijn.
“We zijn een organisatie met vertegenwoordigers van alle politieke partijen”, valt te lezen op de website van Anticor. Enig zoekwerk brengt vooral vertegenwoordigers van president Hollande’s Parti Socialiste en zijn coalitiepartner, De Groenen, naar boven. Uiteraard zijn de strijders voor politieke transparantie politiek geëngageerd, maar het blijft niet bij een lidmaatschap van een politieke partij alleen.
Burgemeesters en Kamerleden
Voorzitter van Anticor, Catherine le Guernec is gemeenteraadslid voor de socialisten in de Parijse voorstad Levallois. De vice-voorzitter van de organisatie, Jean-Pierre Guis, is socialistisch gemeenteraadslid in het twaalfde arrondissement van Parijs. Directeur van Anticor is activist en ‘écolo’ Pierrick Prévert. Ook de parlementariërs die voor de parlementsverkiezingen van juni, het Charter van Anticor hebben ondertekend zijn vooral lid van de Parti Socialiste, of Europe Ecologie Les Verts. Slechts drie van de 577 ondertekenaars van het Charter zijn lid van de conservatieve UMP.
Sévérine Tessier, woordvoerder van Anticor, laat aan DeJaap weten het jammer te vinden dat de UMP achterblijft bij samenwerking met Anticor. Ze heeft de organisatie opgericht na in 2002 zelf verkozen te zijn tot socialistisch gemeenteraadslid van Clichy. Later werd ze er wethouder, maar stapte op na een conflict met de burgemeester over transparantie van het openbaar bestuur. In 2003 zei ze de Parti Socialiste voorgoed vaarwel.
Anticor treedt deze dagen ook op tegen de Parti Socialiste. Zo heeft ze nu een petitie in omloop tegen de zogenaamde “opstapeling van mandaten” van socialistische parlementariërs. Na de verkiezingsoverwinning van de socialisten in juni, beloofden de parlementariërs hun lokale mandaat te laten vallen. Anticor roept de socialistische Kamerleden die hun belofte nog niet zijn nagekomen in een petitie op dit alsnog te doen. Dat een Kamerlid tegelijkertijd burgemeester is, is volgens Anticor niet goed voor de transparantie van het openbaar bestuur.
Willem van Ewijk woont in Parijs. Hij wisselt bij het schrijven zijn oude Oost-Duitse typemachine af met een MacBook. Volg hem op twitter: @WillemVanEwijk.
