Het momentum, daar draait het om in een campagne. Veel triomfantelijker kon het niet, de opmerking van Emile Roemer in de verkiezingsstrijd van 2010: “Een ding kunt u in ieder geval niet zeggen, dat ik te vroeg heb gepiekt”. Hij reageerde hiermee op de situatie waarin zijn concurrent Job Cohen zat, die inderdaad te vroeg gepiekt had. Roemer hintte ook op het feit dat hij nog maar net zelf begonnen was. Hij was ontspannen en geestig, hij had het momentum. Hij zal er nog vaak aan hebben terug gedacht tijdens de laatste verkiezingen. Het momentum wist hij lang vast te houden, namelijk tot het moment dat de opvolger van Job Cohen precies op tijd piekte. Bredero’s uitspraak ‘Het kan verkeeren’ gold maximaal voor Roemer. Aanhoudend gepiekt in de peilingen, maar wel te vroeg voor de verkiezing.
Voorwaarts
De neergang verkrampte Roemer, hij verloor zijn onbevangenheid en geestigheid. Iets dergelijks kan ook voor Obama gaan gelden. Hoe gek het ook klinkt, maar het feit dat Obama opeens tot het establishment behoort, de bestaande orde verdedigt en hope and change heeft ingeruild voor Forward is een teken. Forward betekent niets meer dan ‘voorwaarts op de ingeslagen weg’. Het heeft iets van het willen vasthouden aan het momentum dat er niet meer is.
Ik zeg het met grote aarzeling, omdat ik het graag anders zou zien, maar Obama verliest grip. Zijn agenda is erg anti-Romney, terwijl hij natuurlijk moet zorgen voor een aantrekkingskracht op basis van zijn eigen ideeën. Een plan voor het onderwijs, een plan voor de middenklasse, een plan voor de infrastructuur. Misschien heeft hij ze nu (hij had ze in ieder geval wel), maar in de communicatie hoor ik er niets over. Misschien word ik in dit stadium teveel beïnvloed door de moemakende mails. Deze blinken uit in bangmakerij voor Romney – “hoeveel geld heeft hij ingezameld, daar kunnen wij toch niet bij achterblijven?” – of in hoe trots ze zijn op iemand die er voor zorgt dat we op de ingeslagen weg kunnen blijven voortgaan. Versta me goed: ik ben een grote Obama fan en ik hoop dat hij weer gaat inspireren en dat hij gaat winnen. Maar Romney dreigt het momentum te gaan pakken. Het momentum van the new kid on the block.
Enthousiasme
In The Confident Men, een prachtig boek over de eerste jaren van Obama en hoe hij de financiële crisis probeerde te beheersen, komen we Obama’s wens tegen om met een groots verhaal de crisis te bestrijden. Niet met kleine oplossingen, maar met grote visies. In het begin van zijn periode komt inderdaad het plan ter tafel om grootscheeps te gaan investeren in de slechte infrastructuur van het land. Het enthousiasme spat van het papier af. Maar tussen droom en daad staan wetten in de wet en praktische bezwaren en Republikeinse onwil. Tot drie keer toe zijn de investeringsplannen van Obama de kop ingedrukt.
Het is een godswonder dat Obamacare er doorheen gekomen is. Maar ook dat momentum weet Obama niet vast te houden, simpelweg, omdat het oud nieuws is. Net als de troepen terug trekken uit Irak en de dood van Osama. De dood van de Amerikaanse ambassadeur in Libië is verser nieuws en heeft meer impact op het buitenlands beleid van Obama dan de twee andere giga-prestaties. Hoe blijf je aan de bal? Hoe hou je wat je bereikt hebt fris en hoe verbind je in gang gezet beleid aan nieuwe ideeën? Want dat is momentum: aan de bal blijven en die niet meer uit handen geven.
Niesco Dubbelboer is oud Kamerlid voor de PvdA en organiseert in de eerste week van november een reis naar de Amerikaanse verkiezingen.
