De vluchtelingencamping in het Amsterdamse Osdorp is nu al meer dan een maand lang een opvangplek voor vele asielzoekers. Vrouwen, kinderen en mannen wachten op bericht vanuit de Nederlandse staat of zij wel of geen naturalisatie krijgen. Ondertussen slapen zij met tientallen in tenten, hebben ze te kort aan voedsel, zonder toilet- of badvoorzieningen. Kortom, totaal gebrek aan basisvoorzieningen.
Wat is nou toch precies onze procedure met asielzoekers? Wat doen wij met asielzoekers die terug naar eigen land moeten maar dit land hen niet accepteert? Wat doen we met asielzoekers waarvan onbekend is uit welk land ze komen? Wat doen we met asielzoekers die met Nederlanders een kind hebben gekregen of gehuwd zijn? Een besluit om iemand het land uit te zetten is makkelijker genomen dan daadwerkelijk uitgevoerd. Zelf weet ik uit ervaring dat er vele asielzoekers pretenderen onder de achttien jaar oud te zijn, zodat ze nog niet worden uitgezet. Vaak is het overduidelijk dat ze ouder zijn maar dit valt niet gemakkelijk aan te tonen. Of het land van herkomst besluit ze niet te erkennen en zijn daar vervolgens niet welkom. Vaak belanden deze mensen in de illegaliteit en uiteindelijk in het criminele circuit; in de Nederlandse bajes zijn ze vaak nog altijd beter af dan in eigen land.
‘Onmenseijke situatie’
Afgelopen weken hebben we kunnen zien dat er in Osdorp een situatie is ontstaan die de meesten van ons onwenselijk en onmenselijk vinden. Op een grasveldje, midden in een woonwijk, staan tientallen tenten waar gezinnen in leven. In afwachting tot nader bericht over hun verblijf in Nederland. Ik vraag mij ten zeerste af hoe dit mogelijk is in een land als Nederland: wij staan wereldwijd bekend als een sociaal land, een land dat goed zorgt voor zijn inwoners.
Hoe effectief is het beleid van Cohen?
Zelfs al is het zo dat wij op onze 41.526 vierkante kilometer oppervlakte niet voor iedereen kunnen zorgen, dan nog ben ik van mening dat de inhumane wijze van opvang bieden, zoals in Osdorp, onacceptabel is. Voormalig staatssecretaris Job Cohen (PvdA) heeft in 1998 het beleid vastgesteld om meer asielzoekers terug te sturen naar eigen land. Ik ben ongelofelijk benieuwd in welke mate dit tot op heden gelukt is. Cijfers zijn er niet en onze gevangenissen zitten vol met alleenstaande ‘minderjarige’ asielzoekers, die na hun 18e verjaardag worden afgeleverd aan een centrum, met de bedoeling dat de procedure verder wordt afgehandeld.
Bij velen is onbekend wie hier de exacte verantwoordelijkheid over heeft. Tot het moment dat de Nederlandse staat daadwerkelijk een vliegticket voor hen koopt, het land van oorsprong hen accepteert en zij werkelijk Nederland uit zijn, gaan er weken, maanden en jaren overheen. Periodes waarin het persoon gehecht raakt aan ons land en hier dingen op heeft gebouwd. Wat mij betreft komt er als de wiedeweerga een commissie die de effectiviteit van het in 1998 geschreven beleid onderzoeken gaat. Laat die commissie een beeld schetsen van hoe de procedures zijn verlopen, hoe de mensen terecht zijn gekomen en binnen wat voor tijdsbestek dit is uitgevoerd. Laten wij tot die tijd niet accepteren dat deze mensen in tenten moeten verblijven. Het lijkt wel een tactiek om ze uit de tent te lokken zodat het beleid na enige tijd door henzelf wordt uitgevoerd en zij moedwillig het land uitgaan.