Tot nu toe hebben zowel voorgaande regeringen in Den Haag als de Europese Unie slappe knieën getoond als het gaat om het afwijzen van buitengerechtelijke executies met drones.
Er is al lang geen relatie meer tussen het gebruik van deze wapens en de ‘War on Terror’ van G.W. Bush begonnen op 9 september 2001. Nederland beroemt zich internationaal op de aanwezigheid van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) en het Internationaal strafhof (ICC). Beide in Den Haag. Den Haag als stad van de sterkte van het recht. In plaats van recht van de sterkste.
Barbaars gebruik van drones
Ook de doodstraf kennen wij niet. Dat geldt zelfs als voorwaarde om toe te mogen treden tot de Europese Unie. Het wordt dus tijd dat de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken van het Tweede kabinet Rutte zich spoedig uit gaat spreken tegen het barbaarse gebruik van drones door de VS. Wanneer kunnen wij dat verwachten?
Romney vs Obama: drones leiden niet tot wereldvrede
Veel waarnemers zagen weinig verschil tussen gouverneur Romney en president Obama in het laatste debat over buitenlandse politiek. Dat is er bij nader inzien zeker. Opvallend was dat NRC handelsblad op internet vrij snel na afloop kopte dat er geen winnaar was. Terwijl ik zeker dacht dat Obama had gewonnen. Daarna verschenen de Amerikaanse polls die Obama als winnaar aanwezen. Nu hebben wij geen stembiljet voor deze verkiezing, uiteindelijk bepaalt de Amerikaanse kiezer. Uitdager Romney gaf op meerdere punten aan het beleid van Obama te steunen.
De simpele conclusie is dat je beter moet zijn dan je politiek opponent om te winnen. Als de uitdager te vaak zegt dat opponent gelijk heeft hij bij voorbaat verloren. Terugkijkend naar de inhoud, naar de pure beleidsmatige tekst, constateerde ik tot mijn eigen verrassing dat Romney licht sterker was als je kijkt naar de doelen en waarden die hij uitdraagt. Romney sprak vaker over principes en waarden en een vredevolle planeet. Obama meer over het belang van leiderschap. Duurzame vrede is iets anders dan machtspolitiek. Een tragische vergissing is dat beide kandidaten denken dat gewapende drones een bruikbaar en geoorloofd hulpmiddel zijn om wereldvrede en leiderschap te bereiken.
Onderzoek naar oorlogsmisdaden VS en Den Haag zwijgt?
De wijze waarop de VS dit horrorwapen inzet heeft geleid tot veel burgerslachtoffers. Niet alleen in Pakistan. Al enige tijd is de VS bezig een nieuw oorlogstheater met drones in te richten in Yemen, Somalië en delen van Afrika. Afgelopen week kondigde Ben Emmerson een onderzoek van de Verenigde Naties aan tegen deze buitengerechtelijke executies. Dat meldt de website van het Engelse Bureau of investigative journalism. Emmerson is de tweede expert van de VN op dit gebied die droneaanvallen van de VS in Pakistan bestempelt als oorlogsmisdaden. Is dat voor onze regering in Den Haag alle reden om zich daar bij aan te sluiten? Tot nu toe niet.
De Europese Unie profileert zich graag als waardengemeenschap. Ook in de lastige periode van het redden van de Monetaire Unie van de ondergang vond Catherine Ashton op 10 oktober tijd om aandacht te vragen voor de Wereld en Europese dag tegen de doodstraf. Ik heb nog geen ferm geluid gehoord tegen het buitensporig gebruik van droneaanvallen. Als de EU zo sterk tegen doodstraf via een door de rechter getoetst proces is. Hoe kan zij dan zwijgen over buitengerechtelijke executies? Omdat het de VS is?
‘The disposition matrix’: de oneindige dodenlijst van de VS
Wie nog de illusie had dat de rust op het wereldtoneel terug zou keren na het beëindigen van de oorlog in Aghanistan in 2014 kan niet rustig gaan slapen. Op 24 oktober publiceerde Greg Miller van The Washington Post de eerste van een artikelenreeks over de codificatie van ‘doelbewust doden’ door de Amerikaanse overheid. De blauwdruk voor ongelimiteerde executies heeft de naam ‘disposition matrix’.
Dat is geen grap van het Pentagon met een knipoog naar een Hollywoodfilm. Geen opvolger van ‘The matrix’ of ‘The matrix reloaded’. Het dood echte mensen. Maar ook kinderen.
‘Geen wraak’
Paul Brennan, adviseur contraterrorisme voor het Witte Huis zei eerder dit jaar: ‘Lethal strikes gaan niet over het straffen van terroristen voor vroegere misdaden; wij zoeken niet naar wraak.’ Hij noemde dat er ‘letterlijk duizenden’ zijn van Al Qaeda, Taliban en geaffilieerde militanten. Dat kan best zijn. Maar veroorzaakt meer dan een wolk van boosheid als je zegt dat het gerechtvaardigd is hen, familie en omstanders te doden, zonder de internationale rechtsorde te respecteren. Als Den Haag dit niet afkeurt, wie zijn wij dan om iets te vinden van een ander land wat onze ideeën niet waardeert? En volgens hun hoogste normen drones in gaat zetten?
In augustus werd bekend dat de VS afgelopen jaar een recordverkoop aan wapens ter waarde van 66 miljard dollar in het Midden Oosten heeft gerealiseerd. Tal van landen van de Arabische Liga met als koploper Saoedië Arabië. Dat geeft reden te denken dat die landen door de VS als verantwoordelijke partners worden gezien.
Somalië en Yemen
Tegelijk is door de VS op de nationale luchthaven van Djibouti een dronefaciliteit ‘Camp Lemonnier’ ingericht. Om Yemen te kunnen beschieten. En Somalië. Soedan. En wie volgt? Krijgen we dan over een paar jaar opnieuw een president van de VS die als een haan zonder kop roept ‘Why do they hate us?’. Geef dan ook de Arabische Liga de verantwoordelijkheid voor de regio. Een goede leider doet niet alles zelf.
Bin Laden is dood, nu de rest nog?
Niet iedereen zal ongelukkig zijn met de wijze waarop Obama met het doden van Osama Bin Laden invulling gaf aan de Amerikaanse manier van ‘bring to justice’. Dat wil niet zeggen dat de VS er nu maar op los mogen moorden zonder publieke verantwoording. Oud president Bush heeft zich destijds heftig verzet tegen het internationaal Strafhof(ICC) in Den Haag. De American Service-Members Protection Act impliceerde de mogelijkheid tot een gewapende invasie in Den Haag. Onder geen beding mocht er ooit een Amerikaans militair of burger terechtstaan. De ratificatie van toetreding tot het ICC werd uitgesteld. Nu is onze regering geen spreekstalmeester van het ICC of ICJ. En zijn deze instituten van internationale rechtspraak onafhankelijk. Met recht is de gemeente Den Haag trots op het herbergen van talloze organisaties van vrede en recht.
De nieuwe ministers van Buitenlandse zaken en Defensie moeten hun verantwoordelijkheid tonen door NAVO-partner VS te wijzen op de mogelijkheid een ander pad te kiezen. Geen drones, maar ratificatie van het Internationaal Strafhof. Ratificatie kan in zichzelf al een matigende werking hebben. Wanneer de Europese Unie volgt is dat een stap vooruit in de geschiedenis.
