De kogel is door de kerk. Na een campagne van bijna twee jaar heeft Amerika gekozen en kan president Barack Obama aan een tweede termijn beginnen. Hoewel het in de laatste weken, vanaf het eerste debat op 3 oktober, nog vrij spannend is geworden, hing de overwinning van de president al maanden in de lucht. Hoewel vele factoren bijgedragen hebben aan zijn overwinning, kunnen drie aspecten van deze verkiezingen makkelijk onderscheiden worden om president Obama’s winst te verklaren: stiekem heeft de president het best goed gedaan in zijn eerste termijn, Mitt Romney was een slechte kandidaat en Obama’s strategie zat gewoon beter in elkaar.
Eerste termijn
Republikeinen zullen een dergelijke uitspraak als ridicuul wegzetten en de media – de WarRoom incluis – hebben afgelopen jaar vooral de nadruk gelegd op de economische problemen van Amerika onder president Obama, maar uiteindelijk heeft de president het helemaal niet zo slecht gedaan in zijn eerste termijn. Ja, het economisch herstel na de ergste crisis sinds the Great Depression van de jaren dertig is tegengevallen, maar een trend van economisch herstel en verbeterde werkgelegenheid heeft zich afgelopen jaar absoluut afgetekend. En zoals we hier bijna een jaar geleden al optekenden, is het niet de absolute staat van de economie die een grote invloed heeft op de verkiezingen, maar de relatieve staat; als de economie tekenen van verbetering vertoont in een verkiezingsjaar, heeft de zittende president de beste papieren voor herverkiezing.
Belangrijk daarbij is dat de president absoluut invloed heeft gehad op het economisch herstel. Hij voorkwam een zeker lijkend faillissement van de auto-industrie en redde daarmee miljoenen banen. Hij investeerde met de zogenaamde Stimulus Bill enorm in de Amerikaanse industrie, en daarmee in werkgelegenheid. En hij greep drastisch in om het vertrouwen van de Amerikaanse burgers in de financiële instellingen te herstellen. Tel daar enkele andere van Obama’s resultaten bij op – de dood van Osama bin-Laden, het afschaffen van Don’t Ask, Don’t Tell, het einde van de oorlog in Irak en het toegankelijker maken van gezondheidszorg – en hij heeft helemaal niet zo’n slechte eerste termijn gehad. Natuurlijk valt er ook veel aan te merken op de president – hij heeft het politieke klimaat niet kunnen veranderen, hij heeft weinig gedaan voor het milieu of tegen wapens, de staatsschuld is verder opgelopen en Guantanamo Bay is nog altijd open – maar gedurende mijn reis langs de Amerikaanse oostkust is me opgevallen dat veel gematigde en onafhankelijke kiezers helemaal niet zo negatief zijn over de eerste termijn van de president, als FOXNews de kijkers wil doen geloven.
Een zwakke tegenstander?
Ondanks de eerste termijn van de president, had een sterkere Republikeinse kandidaat het Witte Huis absoluut kunnen heroveren. Romney heeft zichzelf tijdens de campagne te vaak in de weg gelopen om het de president echt moeilijk te kunnen maken. Hij lijkt te zeer gedreven te zijn geweest door de wil om niet dezelfde fouten te maken als zijn vader – die was te uitgesproken over bijvoorbeeld de Vietnam-oorlog – en heeft zich laten leiden door angst. Zijn keuze om weinig concrete plannen uit te leggen, zijn keuze om lange tijd weinig over zichzelf te vertellen, zijn keuze om nauwelijks belastingaangiften te openbaren, zijn keuze om zich tijdens de voorverkiezingen als severely conservative te profileren, om tijdens de general elections weer sterk naar het midden te schuiven, al zijn keuzes lijken gemotiveerd te zijn door de angst om niemand tegen zich in het harnas je jagen. Dat zorgde ervoor dat het imago van windvaan, dat eerst zijn Republikeinse tegenstanders in de voorverkiezingen en vervolgens president Obama op hem plakten, goed bleef hangen.
Natuurlijk had Romney ook sterke momenten. Zijn optredens in de debatten in het algemeen, en tijdens het eerste debat in het bijzonder, waren sterk. Toch kwam hij daarmee ook nooit echt langszij in de peilingen in de swing states. En de (dappere) keuze om Paul Ryan als zijn running mate aan te wijzen, heeft hij nooit echt weten uit te buiten omdat hij het niet aandurfde om Ryans financiële plannen volledig te omarmen. Tel daarbij de pech op die Romney ook heeft gehad – orkaan Sandy maakte een einde aan het momentum dat Romney op dat moment had – en het wordt duidelijk dat Mitt Romney gewoon niet de juiste man op het juiste moment was om president Obama te verslaan.
Strategie
Tot slot zat de strategie van president Obama gewoon beter in elkaar dan die van zijn uitdager. Terwijl Romney deze zomer in de transitie zat van de Republikeinse voorverkiezingen naar de general elections en het bredere electoraat voor het eerst echt aandacht begon te besteden aan de verkiezingen, zette Team Obama een ongekend negatieve campagne op in de swing states om het imago van Romney te bepalen. Tegen de tijd dat Romney’s algemene campagne goed en wel van de grond was gekomen en zijn campagnespotjes steeds zichtbaarder werden, hadden veel zwevende kiezers hun mening over de Republikein al gevormd en waren ze de campagnespotjes al redelijk zat. Daardoor liep Romney achter de feiten aan, terwijl Obama op kop lag en een enorme voorsprong nam in de peilingen.
En in de laatste twee maanden van de campagne, terwijl Romney in de media domineerde, zette Team Obama een ongeëvenaarde ground game op. In de afgelopen week bezocht ik vele activiteiten en kantoren van zowel Team Obama als Team Romney in swing state New Hampshire, en de verschillend. Waar Obama in Manchester, de grootste stad in New Hampshire, meerdere kantoren had waar het bruisde van de activiteit en het enthousiasme, leek het handje vol vrijwilligers in het enige kantoor van Romney in de stad zich vooral te richten op de herverkiezing van Afgevaardigde Frank Guinta. Bij de laatste grote bijeenkomsten in de staat – op zondag was Obama met Bill Clinton in Concord en op maandag was Romney met Kid Rock in Manchester – bleek ook dat Obama bij een evenement dat minder in de media gehypet was, meer publiek op de been winst te brengen. Belangrijker echter was dat de Obama supporters heel bewust twijfelende kiezers met zich mee brachten terwijl de meeste supporters van Romney buitenstaanders vooral buiten de deur wilden houden; de sfeer was ronduit vijandig en bij tijd en wijle agressief. Het is ook veelzeggend dat ik vandaag, zowel in New Hampshire als in Boston, nauwelijks Republikeinse vrijwilligers heb gezien, terwijl de Democraten tot het laatste moment – zoals onderstaande studenten twee uur voor het sluiten van de stemlokalen op metrostation Harvard – aan de slag zijn geweest om kiezers naar de stembus te krijgen. Als het om de ground game gaat, zijn de Democraten gewoon beter georganiseerd en enthousiaster dan de Republikeinen.
Natuurlijk zijn er nog veel meer factoren aan te wijzen. In de komende dagen, als de precieze uitslagen van alle staten bekend worden, zal blijken dat Obama heel veel aan Latino’s en vrouwen te danken heeft gehad. Er zal van alles gezegd en geschreven worden, ook hier in de WarRoom, over demografische factoren en toevallige gebeurtenissen. De kern lijkt echter betrekkelijk simpel. President Obama was een betere kandidaat met een betere strategie dan zijn tegenstander. Soms is politiek niet ingewikkelder dan dat.
Adriaan Andringa, hoofdredacteur van de WarRoom, viert op dit moment de overwinning van Obama in Boston.
