Als de kneuzen van de SP koopkrachtplaatjes kunnen doorrekenen, dan kunnen ze dat bij de VVD en PvdA toch ook?
In politiek-ambtelijke kringen, van Den Haag tot in de kleinste rotgemeente, is het een beproefde tactiek: stop in ieder groot, complex beleidsstuk (of regeerakkoord) waarvan je op voorhand weet dat er over gemekkerd zal gaan worden, één grote, niet te missen fout. Een fout zo duidelijk dat niemand – hoe bijziend ook – er omheen kan. En wacht af, net zolang totdat de shitstorm uitbreekt en de pijn “oncontroleerbaar” uitwaaiert in de verwachte – lees: gewenste – richting.
Vervolgens komt het aan op beheersing. Blijf laconiek, positief en vastberaden totdat echt iedereen, van de geduchtste politieke tegenstander tot de pietepeuterigste splinterpartij, zijn plasje heeft gedaan en zich volledig heeft vastgebeten in het grote onvermijdelijke onrecht.
Laat ze bloed ruiken
Laat je tegenstanders zichzelf vooral verbazen over je naïviteit: Iedereen kan toch doorberekenen dat…? Laat ze zwelgen in zelfvertrouwen: denken ze nu echt dat ze dit er op deze manier doorheen krijgen?
Laat ze bloed ruiken. Laat iedereen die zichzelf beroepshalve moet profileren – inclusief de media zelf – doordraaien tot in de hoogste staat van opwinding en hysterie, schuimbekkend van verontwaardiging en leedvermaak. Wacht af totdat het onderwerp volledig is uitgemolken en iedere opiniedrager verzadigd is – van het lokale sufferdje en WNL, tot de NRC en Nieuwsuur.
Na twee weken is er zoveel gezegd en geschreven, door zoveel verschillende mensen, dat niemand nog precies snapt wat er aan de hand is. En ondertussen weet jij waar iedereen staat.
Mediavacuüm
En dan, als iedereen is uitgeraasd en er zo ongeveer sprake is van een mediavacuüm – dan doe je het: je geeft toe. Je doet het gewoon! Gewoon omdat het kan. De terugtrekkende beweging waar iedereen op zat te wachten. De oppositie wil dat je buigt, je ongelijk erkent. Een beweging maakt. De kranten schreven al dat het onvermijdelijk was. En nu komt het dan eindelijk. Een week intern beraad achter gesloten deuren. Timing is alles. Je moet de mensen laten hongeren.
Je verhaal heb je namelijk allang klaarliggen, het ‘grote compromis’ waarmee je iedereen tevreden gaat maken is al weken geleden geschreven. Door jezelf en door je ambtenaren. Bekokstoofd op het moment dat je samen besloot om de ‘strategische weeffout’ in te brengen, ergens in hoofdstuk zeven van het regeerakkoord. Gezeik krijgen we toch jongens, dan liever weten waar we de aanval kunnen verwachten. Lokken, afleiden, toeslaan: Napoleon won er de slag bij Austerlitz mee en ook Hans Kazan doet niet anders.
Het compromis
Je maakt nog eens een tactische inventarisatie van de recente kritiek uit de verschillende hoeken – alle tijd om de actuele politieke verhoudingen te bekijken. Wie trekt samen op met wie? Wat schrijven welke kranten en kopstukken? Klopt het allemaal een beetje met de voorspellingen? De puntjes op de I, een kwestie van knippen, plakken en bijpunten waar nodig.
En dan kies je je momentum. Met groots gebaar, als een staatsman, presenteer je: het compromis waar niemand omheen kan – de oplossing waarvan niemand begreep dat er niet al eerder aan gedacht was, de koopkrachtreparatie waar ieder weldenkend mens zich in kan vinden. Je neemt wat en je geeft wat, aan iedereen. De oppositie claimt zijn buit. Wat een explosie leek te worden, wordt een implosie.
Alle hyena’s en bloedhonden hebben zich kunnen manifesteren en hebben hun tanden stukgebeten op een dood stuk restvlees. En nu zijn ze moe en voldaan. De heren en dames bestuurders zijn toch maar even op hun plaats gezet. Op naar de volgende hype.
Hatseflats!
En de rest van het regeerakkoord? Ach, moeten we daar nu weer een heel media-circus voor optuigen?
Het wordt tijd dat het land wordt geregeerd.
Marcel Duyvestijn zou zeggen: Hatseflats!
