‘De sterkste schouders de zwaarste lasten’, is het credo waarmee de Partij van de Arbeid al sinds mensenheugenis schermt. Los van de vraag of je nivellering wel moet willen, verschillen zijn immers een drijvende kracht achter ambitie, kun je je afvragen of de PvdA haar gewenste doel wel gaat bereiken. Inkomstenbelasting, en dat geldt met name voor de hogere schijven, is immers geen belasting op rijk zijn maar op rijk worden.
Eerst de feiten op een rijtje, hoe is het in Nederland gesteld met de economische ongelijkheid? Die cijfers worden gemeten met behulp van de geni-coëfficiënt. Een geni van dicht bij de 1 duidt op grote ongelijkheid, een geni van dicht bij de 0 duidt op grote gelijkheid.
Herverdeling via inkomstenbelasting
In Nederland is de vermogensongelijkheid relatief groot met een geni van 0,65. Tegelijkertijd is de Nederlands inkomstenongelijkheid na belastingen een van de kleinste in Europa met een geni van 0,29. De verschillen in bezit zijn dus relatief groot terwijl de verschillen in inkomen relatief laag zijn. Daar zit een verband tussen.
Ga maar na; om rijk te worden moet je immers eerst geld verdienen. Als er via de inkomstenbelasting herverdeeld wordt, zal het lastiger worden om rijk te worden. Zo blijven de rijken rijk, zij zijn het immers al en halen hun inkomen veelal uit investeringen in plaats van dienst, maar wordt het lastiger een nieuwe rijke te worden. Laat staan als je al begint met herverdelen bij de middeninkomens.
Denivellering
Het gevolg is dan dat de middenklasse verdwijnt en er twee groepen overblijven; zij die rijk zijn zullen dat blijven en zij die arm zijn zullen dat ook blijven omdat het zo lastiger is om rijk te worden. Kortom; herverdeling van inkomsten leidt tot denivellering.
Daarin valt ook op dat bijna nergens het toptarief zo snel ingaat als in Nederland. Al vanaf 56.941 euro ben je in Nederland een veelverdiener. Vanuit het gezichtspunt van de overheid is dat niet onlogisch. Bij de rijksten valt immers weinig te halen want er zijn er weinig van en bij de armsten valt niets te halen want die hebben weinig.
Dure fiscalist
Dus wordt alles op het bordje van de (hogere) middenklasse neergelegd. Ook gaat bijna nergens de vermogensbelasting, in Nederland in de vorm van de vermogensrendementsheffing, zo snel in. Vanaf minder dan 21 duizend euro ben je in dit land een grootbezitter.
Dan wordt er nog vaak vergeten dat de rijksten de middelen hebben om belasting te ontduiken via allerlei constructies. Voor hen is het immers sneller lonend om een dure fiscalist in te huren om het vermogen en de inkomsten ongrijpbaar te maken voor de fiscus. De middenklasse blijft zo achter met kosten, want hoewel die procentueel bijna evenveel afdragen, hebben zij in absolute zin minder waardoor een fiscalist vaak te duur is.
‘Ongelijkheid is helemaal niet erg’
Het sluiten van dergelijke mazen in de wet heeft geen zin, je maakt het er de fiscalist hooguit moeilijker mee waardoor die er nog meer uren in moet stoppen. Het gevolg; nog hogere kosten voor de fiscalist die zo voor een nog kleinere groep bereikbaar blijft.
Het is dus maar de vraag of we zoiets als herverdeling moeten willen. Nog los van het feit dat ongelijkheid helemaal niet erg is, is het dus de vraag of je er wel het gewenste doel mee bereikt. Uiteindelijk zorgen de plannen van de PvdA (waar de VVD vreemd genoeg aan meewerkt) er vooral voor dat de middenklasse volledig verdwijnt.
Jezelf naar de top werken
In veel landen staat het financieel onafhankelijk worden en het najagen van je dromen centraal. In Nederland is dat echter voor een steeds kleinere groep weggelegd.
Ja, de ongelijkheid in inkomen slinkt met een belastingverhoging voor de rijksten, maar de mogelijkheid om jezelf naar de top te werken zal steeds kleiner worden.
